Jadalna sosna i brzoza

Jadalna sosna i brzoza

Żywność to coraz bardziej naukowa dziedzina życia. Coraz więcej produktów jest przebadanych i opisuje się ich dobroczynny wpływ na organizm. Służy temu również niesłabnąca moda na superfoods, żywność funkcjonalną i kuchnię molekularną. Informacje, które są dzisiaj publikowane jako nowości kiedyś często były wiedzą powszechną, stosowaną przez nasze babcie, ale zostały zapomniane lub wyparte przez nowe trendy i składniki. Pęd do poznania rzeczy nowych sprawia, że łatwo zapomnieć o produktach, które są na wyciągnięcie ręki.

Szukaj bliżej, lokalnie, sprawdź, co było popularne lub znane kiedyś. Skorzysta na tym także natura, której oszczędzisz kosztów związanych ze śladem węglowym pozostawionym przez transport. Wiosną szczególnie warto zwrócić uwagę na drzewa, które podziwiamy podczas pierwszych wiosennych spacerów, to właśnie wtedy budzą się do życia, a ich soki aż kipią, by dać początek nowym pędom, kwiatom i listkom. 

Sosna

Sosna to wiecznie zielone drzewo. W pobliżu lasów sosnowych usytuowane są sanatoria i domy wypoczynkowe. Spacery po lesie sosnowym pomagają pozbyć się kataru. Lekarze czasem zalecają pacjentom kąpiele leśne, kiedy dopada ich infekcja. Powietrze w pomieszczeniu, w którym przebywamy można aromatyzować olejkiem eterycznym z sosny, który pobudza i poprawia krążenie krwi, działa przeciwzapalnie, a przede wszystkim ułatwia oddychanie. Syrop z pędów sosny stosuje się podczas przeziębienia, ale możemy traktować go jak przyprawę i użyć do aromatyzowania różnych potraw.

SYROP Z PĘDÓW SOSNY:
Nie dziwimy się wodzie pomarańczowej czy różanej, dlaczego by nie używać syropu lub wody z pędów sosny do naszych rodzimych dań? Spróbujmy wykorzystać go do szarlotki, dziczyzny, kaczki, łososia czy kiszonej kapusty. Syrop polecany jest w przeziębieniach i grypie, w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, przy kaszlu i bólu gardła oraz wiosennym osłabieniu. Zawiera sole mineralne oraz witaminę C. Można przygotować herbatkę z jego dodatkiem lub dodać do wody z cytryną, otrzymamy wtedy pyszny wzmacniający napój.

Syrop z pędów sosny - RECEPTURA

Składniki:
pędy sosny - 1 kg (zbierane od kwietnia do maja obrywamy około 5 cm pędu wyrastającego na końcu gałęzi. Młode pędy są bardzo klejące i brudzą, warto je zbierać w rękawiczkach)
cukier trzcinowy – 800 g

Przygotowanie I sposób:
Zebraną ilość umieszczamy w garnku i zalewamy wodą aż do przykrycia, gotujemy na wolnym ogniu godzinę. Odcedzamy, a do wywaru dodajemy cukier trzcinowy. Zagotowujemy aż syrop uzyska gęstą konsystencję. Przelewamy do czystych i wyparzonych buteleczek, a następnie poddajemy  15 minutowej pasteryzacji w piekarniku nagrzanym do 100 °C lub w garnku.

Przygotowanie II sposób:
Układamy w wyparzonym słoju warstwami młode pędy sosny przesypane cukrem. Lekko ugniatamy tak, aby ciasno leżały w słoju. Na wierzch wsypujemy tyle cukru,  by pędy były całkowicie nim przykryte. Na słój nakładamy zakrętkę i lekko zakręcamy lub obwiązujemy gazą tak, aby zapewnić stały dostęp powietrza. Słój stawiamy na parapecie w słonecznej części, na cztery tygodnie. W ciągu tego czasu należy od czasu do czasu wstrząsamy słoikiem. Pędy puszczą sok. Przelewamy go do czystych, wyparzonych i suchych buteleczek.

Uwaga! Zalecam zbieranie młodych pędów sosny w rękawiczkach, ponieważ są bardzo klejące.

Brzoza

Brzoza (głównie brodawkowata i omszona) i jej sok zyskują na popularności ze względu na swoje prozdrowotne właściwości. Sok jest stosowany w medycynie ludowej jako lek na bóle reumatyczne, chorobę wrzodową żołądka, kamicę nerkową, zapalenie zatok i pęcherza moczowego.

SOK Z BRZOZY
Oskołą nazywamy sok, który pozyskujemy z pnia brzozy, ma lekko słodkawy i naturalny smak. Należy pić go trzy razy dziennie po 1/2 szklanki między posiłkami. Kurację przeprowadza się wiosną spożywając przez kilka dni ok. 10 litrów soku. Może być spożywany przez dzieci i dorosłych. Przeciwwskazaniem jest alergia, choroby układu moczowego i choroby nerek.

PĄCZKI I MŁODE LIŚCIE
Jadalne są także pączki brzozy np. jako dodatek do sałatek oraz młode liście, które można wykorzystać w koktajlach, zupach i naparach. Liście należy zbierać w maju i suszyć w miejscach zacienionych i przewiewnych. Picie naparu wspomaga układ pokarmowy, pomocny jest w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi, moczopędny, przeciwobrzękowy i przeciwzapalny. Napary pijemy pomocniczo w dnie moczanowej, ale działa także oczyszczająco i napotnie.

KORA I DREWNO
Z drewna, gałęzi i kory uzyskuje się m.in. dziegieć i olejek brzozowy. Dziegieć stosowany jest w kosmetyce do wyrobu mydeł, szamponów, kremów i balsamów, a to za sprawą swoich właściwości antyseptycznych i bakteriobójczych. Pomaga w leczeniu łuszczycy, grzybicy rąk i stóp, pomocny w nadmiernym wydzielaniu sebum, skutecznie odstrasza owady. W kosmetyce znana jest również woda brzozowa stosowana jako wcierka w skórę głowy przy wypadających i przetłuszczających się włosach.

CUDOWNY GRZYB - CHAGA
Chaga bytująca na brzozie zwana guzem brzozy jest rodzajem grzyba nadrzewnego wykorzystywanego od pokoleń wśród mieszkańców Syberii. Zawiera wiele witamin, minerałów, aminokwasów, fitosteroli, polisacharydów, a także beta-glukan. Słynie z właściwości immunomodulujących oraz przeciwzapalnych, obniża cholesterol. Suszony grzyb można dodawać do kawy i herbaty. W medycynie chińskiej chaga polecana jest jako środek przeciwnowotworowy. Osoby leczące się na cukrzycę przyjmujący leki na obniżenie glikemii powinny być ostrożne, ponieważ chaga obniża poziom cukru.

Autor przepisu: Anita Zegadło Od A do Z ugotujesz - Szef Kuchni 

 Źródła:
Jadwiga Górnicka „Apteka natury” AWM Brzoza brodawkowata, Brzoza omszona str. 193-194

Brzozowy drink z cytrusami i nasionami chia

Czas przygotowania: 5 minut
Ilość: 2 porcje

Składniki:
sok z brzozy naturalny lub z cytryną - 400 ml
pomarańcza - kilka plastrów
cytryna - kilka plastrów
nasiona chia - 1 łyżka
mięta - trochę

Przygotowanie:
Nasiona chia umieścić w szklance i zalać niewielką ilością soku z brzozy zamieszać i odstawić na kilka minut. Następnie dopełnić szklankę sokiem z brzozy, dodać plastry cytrusów i dodać miętę.

Brzozowy koktajl ze szpinakiem i kiwi

Czas przygotowania: 5 minut
Ilość: 2 porcje

Składniki:
sok z brzozy - 300 ml
banan - 2 sztuki
kiwi - 2 szuki
szpinak - 3 garście
sok z cytryny - 1 szt.
matcha  - 1 łyżeczka

Przygotowanie:
W naczyniu do blendowania umieścić szpinak, pokrojonego banana i kiwi, wlać sok z brzozy oraz sok z jednej cytryny. Zmiksować. Latem można dodać kostki lodu. Uzyskamy wtedy konsystencję shake’a.

Naleśniki z jabłkiem, żurawiną, syropem z pędów sosny i imbirem z cukrem sosnowym

Czas przygotowania: 15 minut
Ilość: 2 porcje

Składniki:
jabłka - 500 g
imbir świeży - 2 cm
żurawina suszona - 1 garść
sok z cytryny - 1 łyżka
syrop sosnowy - 3 łyżki
cukier trzcinowy - 1 łyżka
igły sosny - kilka

Ciasto naleśnikowe:
mąka orkiszowa - 150 g
mąka orkiszowa pełnoziarnista - 50 g
woda gazowana - 100 ml
woda - 200 ml
sól - szczypta
jajko - 1 szt.
masło klarowane do smażenia - trochę

Cukier puder sosnowy:
cukier trzcinowy - 2 łyżki
igły sosny - kilka

Przygotowanie:
Do młynka dodać czyste i suche oraz posiekane igły sosny, wsypać cukier i zmiksować. Jabłka obierać, pokroić w dużą kostkę i dusić podlane łyżką wody, dodać starty imbir i posiekaną żurawinę. Na koniec wlać syrop z pędów sosny. Wymieszać i odstawić. Z podanych składników zrobić ciasto i wysmażyć cienkie placki na maśle klarowanym. Naleśniki posmarować masą jabłkową i zwinąć w rulon. Całość posypać cukrem sosnowym.

Kaczka z jabłkowymi racuchami z buraczkami w syropie sosnowym i ostrymi jabłkami

Czas przygotowania: 30 minut
Ilość: 2 porcje

Składniki:
filet kaczki - 2 szt.
sól i pieprz - do smaku
jabłka - 2 szt.
imbir - 2 cm kawałek
papryczka chili - kawałek
syrop sosnowy - 3 łyżki
buraki gotowane -  3-4 szt.
czosnek - 1 ząbek
orzechy włoskie - 2 szt.
oliwa z oliwek – trochę
Racuchy:
mąka jaglana - 150 g
mąka orkiszowa pełnoziarnista - 50 g
proszek do pieczenia - 1 łyżeczka
rodzynki - 1 łyżka
cukier sosnowy - 2 łyżka
sól - szczypta
jabłko - 1/2 sztuki
jaja - 2 szt.
woda - 1/2 szklanki

Przygotowanie:
Kaczkę umyć i osuszyć. Skórę kaczki poprzecinać w kratkę. Posolić i popieprzyć. Stroną skóry położyć na zimnej patelni i włączyć średni ogień. Kiedy tłuszcz się wytopi, a skórka nabierze brązowego koloru odwrócić i smażyć kilka minut. Na koniec przykryć pokrywką i wyłączyć ogień. W misie zmieszać składniki na racuchy. Gdyby ciasto było za gęste dodać odrobinę wody. Smażyć okrągłe racuszki na średnim ogniu. Odsączyć z nadmiaru tłuszczu na ręczniku papierowym. Buraczki pokroić w krążki. Na małej patelni rozgrzać niewielką ilość oliwy, dodać czosnek i buraki. Krótko dusić. Doprawić solą, pieprzem, dwoma łyżkami syropu z sosny. Odstawić. Jabłka pokroić na małe kawałki, zetrzeć imbir i dodać papryczkę chili pokrojoną w krążki lub kostkę. Wlać 2 łyżki syropu z pędów sosny. Uprażyć. Skomponować danie układając według własnego uznania.

Mrożony jogurt z owocami leśnymi o lekkim sosnowym aromacie

Czas przygotowania: 30 minut
Ilość: 2 porcje

Składniki:
mrożone owoce leśne - 280 g
jogurt naturalny - 330 ml
syrop z pędów sosny - 2 łyżki
olejek eteryczny sosnowy - 1 kropla

Przygotowanie:
Składniki umieścić w naczyniu do blendowania i zmiksować na gładko. Przełożyć do szklaneczek. Na wierzch można położyć kilka mrożonych owoców leśnych.

Cytrynowe babeczki z makiem i ksylitolem

Czas przygotowania: 30 minut
Ilość: 6 porcje

SKŁADNIKI:
ksylitol - 40 g
mąka orkiszowa jasna przesiana - 100 g
skórka z cytryny - 1 łyżeczka
mak - 2 łyżki
proszek do pieczenia płaska - 1 łyżeczka
jaja - 2 szt.
olej kokosowy płynny - 60 ml
ksylitol puder - trochę

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:
Mąkę przesiewamy z proszkiem do pieczenia. Oddzielamy żółtka od białek. Białka ubijamy na pianę. Następnie dodajemy po jednym żółtku, a potem ksylitol i miksujemy ok. 3 minut. Dodajemy mak i mąkę z proszkiem oraz skórkę z cytryny i na małych obrotach mieszamy ciasto. Przelewamy do papilotek i wypełniamy ciastem do 80 % papilota. Pieczemy w 180 st. C ok 20-23 minuty. Wystudzone posypujemy pudrem z ksylitolu.

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 28 Wiosna 2024