Kolorowe oblicza soli
Magdalena Nagler - foodmania
Śmiało można stwierdzić, że sól to najbardziej popularna przyprawa, którą stosuje się na całym świecie, we wszystkich kuchniach! Znana jest już od starożytności, była tak cenna, że używano jej jako waluty. Z pewnością poprawi smak każdej potrawy i nada jej charakteru. Jednak czym tak naprawdę jest? Otóż to prawie czysty chlorek sodu, tj. związek chemiczny powstający w wyniku reakcji kwasu z zasadą, który czasem jest wzbogacany np. o związki jodu. Co ciekawe sól nie ma kalorii! Jednak nie zawsze korzystnie wpływa na zdrowie, szczególnie spożywana w dużych ilościach!
Kiedyś powszechnie była znana jedynie sól kuchenna. Jednak z czasem na sklepowych półkach zaczęły pojawiać się różne odmiany, które posiadają nieco inne właściwości i bardziej korzystny wpływ na zdrowie. Dlatego postanowiliśmy odkryć sól na nowo i przybliżyć Wam jej nowe kolorowe oblicze.
Zacznijmy zatem od tej najbardziej popularnej ale czy najlepszej?
SÓL KUCHENNA (WARZONA)- rafinowana, czyli oczyszczona, przez co zyskuje swój śnieżnobiały kolor. Pozyskuje się ją poprzez odparowanie na gorąco solanki (roztworu wody z solą kamienną). W przygotowaniu tej odmiany soli bierze udział antyzbrylacz (żelazocyjanek potasu), który powoduje, że sól jest sypka, ale zawiera związki niekorzystnie wpływające na nasze zdrowie. Ten rodzaj soli w niemal 99,9% składa się jedynie z chlorku sodowego. Producenci wzbogacają sól o fluor lub jod i powstaje wtedy tzw. sól warzona jodowana, ma ona lekko gorzkawy posmak. Ze względu na jej ubogi skład nie poleca się jej do częstego stosowania. Zaletą tej soli jest brak pozostawiania osadu po rozpuszczeniu jej w wodzie. Dlatego też jest bardzo często wykorzystywana przez przemysł wędliniarski i przetwórstwo warzywne.
Od lat na naszych stołach można też spotkać naszą rodzimą
SÓL KAMIENNĄ- to minerał wydobywany z głębi ziemi. W Polsce pozyskiwana jest głównie z trzech kopalni: w Bochni, Wieliczce oraz Kłodawie. Pod względem zdrowotnym w porównaniu do soli warzonej, jest zdrowsza. Zwiera nieco więcej pierwiastków, jednak również w niewielkich ilościach, np. żelazo, wapń, magnez, cynk, potas i jod. Zazwyczaj jest koloru białego, jednak może przybierać inne kolory: różowy, pomarańczowy (zawartość związków żelaza), zielony (związki miedzi) do niebieskiego, czy szarego (z wytrąceniami ilastymi).
Coraz większą popularnością cieszy się
SÓL MORSKA- w porównaniu do dwóch powyżej opisanych rodzajów zawiera o wiele mniej chlorku sodu (około 98%), na rzecz innych pierwiastków i związków (około 2%), tj. magnezu, wapnia, potasu, czy siarczanów- to czyni ją najzdrowszym rodzajem soli. Co ciekawe może zawierać również śladowe ilości alg, w zależności od miejsca, w którym jest uzyskiwana. Oryginalnie pozyskuje się ją poprzez odparowanie w promieniach słonecznych wody morskiej. Ze względu na taki proces produkcji pochodzi zazwyczaj z krajów o ciepłym klimacie. Na szczególną uwagę zasługuje:
KWIAT SOLI MORSKIEJ (Portugalia)- to sól pochodząca z regionu Algarve w obrębie parku narodowego Ria Formosa. Gromadzi się ona na powierzchni otwartych wód Atlantyku pod wpływem energii słońca i wiatru. Jest ona ręcznie zbierana, według dawnych technik i suszona na powietrzu. Wykorzystuje się do tego siatek umocowanych na drewnianych kijach, odbywa się to zazwyczaj popołudniami w miesiącach od czerwca do września. To bardzo cenna sól, nierafinowana, a co najważniejsze powstająca w całkowicie naturalny sposób. Sól ta odgrywa ważną rolę w życiu społeczeństw skupionych na obszarach, gdzie taką sól się pozyskuje i można powiedzieć że kwiat soi morskiej stał się dobrem narodowym Portugalii. Konsystencja soli morskiej jest lekko wilgotna a kolor szary. Ma mocniejszy smak, więc można jej dodawać do potrawy nieco mniej niż innych rodzajów soli. Obecnie jest powszechnie ceniona przez najsłynniejszych szefów kuchni i ekskluzywne restauracje.
Szczególne zainteresowanie wzbudza również
SÓL RÓŻOWA HIMALAJSKA (Himalaje)- to sól kamienna, wydobywania w kopalni znajdującej się u podnóża pasma górskiego Karakorum w Pakistanie, z głębokości około 500 metrów. Wydobywana jest ręcznie, bez użycia materiałów wybuchowych i ciężkiego sprzętu mechanicznego. Złoża tej soli powstały setki milionów lat temu, gdy ekosystem nie był jeszcze zanieczyszczony. Zatem jest ona uważana za najczystszą i najzdrowszą sól na ziemi. Zawiera aż 84 minerały, m.in. azot, fluor, magnez, krzem, fosfor, wapno, chrom, mangan, miedź, czy cynk. Charakteryzuje się kolorem biało- różowym (w zależności od koloru skały, z której pochodzi i zawartością w niej żelaza). Spożywana w rozsądnych ilościach może pomóc uzupełnić niedobory mikroelementów w codziennej diecie. Stanowi niezwykle wdzięczną ozdobę stołu i potraw ze względu na swój urzekający różowy kolor.
Jedną z najdziwniejszych soli z jaką możemy mieć do czynienia jest:
SÓL CZARNA KALA NAMAK (Indie)- to sól kamienna wydobywana w pakistańskich kopalniach, bądź pozyskiwana z indyjskich jezior. W momencie wydobycia posiada w swoim składzie siarczan sodu, następnie poddawana jest prażeniu w wysokiej temperaturze (pow. 800 stopni C) z dodatkiem węgla drzewnego. Podczas tego procesu zostaje stopiona, a na skutek reakcji chemicznej z węglem, siarczan sodu zostaje zredukowany do siarczku sodu, który nadaje jej wyjątkowego jajecznego zapachu i posmaku. Stopiona sól zastyga w formie bloków, a następnie jest kruszona na mniejsze części. Jej zabarwienie przechodzi od koloru fioletowego do czarnego. Jest ona powszechnie stosowana w kuchni indyjskiej, jednak ze względu na swój smak i zapach również bardzo chętnie sięgają po nią weganie zastępując smak jajka w potrawach, dodatkowo charakteryzuje się właściwościami poprawiającymi trawienie.
Wszystkie opisane wyżej sole udowadniają, że istnieje wiele odmian, które wykazują prozdrowotne właściwości. Co najważniejsze są one już dostępne na naszym rynku, dlatego warto wybierać mądrze. Jednak tylko spożywane w określonych ilościach będą pozytywnie wpływały na nasz organizm. Pamiętajmy, że zalecane dzienne spożycie soli przez WHO (World Health Organization- Światowa Organizacja Zdrowia) to maksymalnie 5g. Jest to jedna płaska łyżeczka. Należy jednak pamiętać również o soli, którą spożywamy wraz z produktami już przetworzonymi, jak: chleb, wędliny a zwłaszcza przekąski.
Wiele odmian soli może występować pod różną postacią. Najpopularniejsza jest sól drobnoziarnista, czyli mocno zmielona. Taka sól świetnie sprawdza się w większości potraw. Natomiast sól gruboziarnista, czyli ta mielona bardzo grubo, wykorzystywana jest do dekoracji potraw, bądź pieczenia na przykład ryby w skorupce. Sole mogą być też wzbogacane o różne dodatki w postaci ziół, suszonymi czarnymi oliwkami, płatkami róży czy sezamu. Stanowią one wtedy aromatyczną mieszankę przypraw, która wzbogaci potrawę o wyjątkowy smak.
Oprócz bardzo powszechnego zastosowania w kulinariach sól odgrywa również bardzo ważną rolę w przemyśle. Ma szerokie spektrum zastosowań poprzez przemysł przetwórczy i produkcję, po domowe kosmetyki i środki czystości, np.
• Sól, jako konserwant żywności przetwarzanej i produkowanej przemysłowo.
• Sól, jako kosmetyk do kąpieli i ciała (oczyszcza, odżywia, zapobiega wysuszeniu skóry, relaksuje i wygładza skórę).
• Sól, jako składnik naturalnego napoju izotonicznego, uzupełniającego minerały po wysiłku fizycznym.
• Sól, jako okłady wykonywane z soli himalajskiej na ciepło, poleca się w schorzeniach stawów.
• Sól, jako lekarstwo (inhalacje solne) na katar, udrożnienie dróg oddechowych, zmniejszenie dolegliwości niedrożnych zatok.
• Sól, jako środek do zmywarek (zmiękczanie wody i konserwacji systemu).
• Sól, jako środek czyszczący w połączeniu z sokiem z cytryny (czyści, odkaża, dezynfekuje, ściera).
Ciekawostka!
Sól można również uwędzić! To tradycyjny indiański sposób na wydobycie z soli specyficznego aromatu, który przypomina zapach mięsa! Niezwykle ceniony przez wszystkich wegan. Obecnie najbardziej popularną jest sól wędzona z Danii. Wędzi się ją na zimno, na drewnie bukowym w bardzo powolnym procesie, który trwa kilka dni.
Ciekawe przepisy z zastosowaniem soli:
Aby dodać komentarze
musisz być zalogowany.