Ceremonia parzenia - część IV - KAKAO

KAKAO

Kakao to napój przygotowywany z owoców kakaowca właściwego (Theobroma cacao L), rośliny pochodzącej z Ameryki Środkowej i Południowej. Jeden owoc kakaowca zawiera od 20 do 60 nasion.

Napój nazywany cacahuatl, zbliżony do dzisiejszego kakao, był spożywany już ponad 3 tysiące lat temu przez starożytnych Majów i Azteków. Napój ten był wytrawny (Majowie i Aztekowie nie znali bowiem cukru), a powstawał ze sfermentowanych ziaren kakaowca, nieraz doprawianych przyprawami korzennymi. Dla ówczesnych cywilizacji nasiona kakaowca były tak cenne, że często służyły za środek płatniczy. Według licznych legend Majowie połączeni byli z Boginią Kakao, a pijąc napój mogli liczyć na jej łaski i błogosławieństwo.

Do Europy kakao trafiło po raz pierwszy za sprawą Krzysztofa Kolumba, który otrzymał je od Azteków, chcących wymienić je na inne dobra. Napój jednak niespecjalnie zasmakował żeglarzowi. Przywiózł go co prawda ze sobą w niewielkiej ilości do Hiszpanii, jednak na następne dwa dziesięciolecia pozostał on w Europie niedoceniony. Właśnie 20 lat później hiszpański konkwistador Hernán Cortés przybył na ziemie Azteków, gdzie… błędnie został uznany przez tubylców za legendarnego króla Quetzalcoatl i szczodrze obdarowany ogromnymi ilościami kakao. Cortésowi kakao zasmakowało i po powrocie do Europy zaczął wychwalać walory smakowe owego napoju. Kakao od tamtej pory było sprowadzane do Europy, jednak ze względu na cenę, można je było wypić wyłącznie na najbogatszych dworach. Większą popularność napój zyskał w XIX wieku, kiedy Casparus van Houten opracował i opatentował maszynę, która w niedrogi sposób odciągała nadmiar tłuszczu z ziaren kakao, co poprawiało walory smakowe napoju i nadało mu formę proszku, który obecnie stosujemy. Wynalazek obniżył cenę kakao, co przełożyło się także na zwiększenie produkcji czekolady w Europie – w XIX wieku w Holandii postawiono aż 4 fabryki czekolady.

Wynalazca wyżej wspomnianego wynalazku, Casparus van Houten, nazywał kakao „pożywieniem przepisywanym przez lekarzy”. Rzeczywiście, napój z owoców kakaowca posiada wiele właściwości zdrowotnych.

Surowe ziarno kakaowe to bogactwo różnych związków, wśród których podstawowe znaczenie mają należące do polifenoli, kwasy fenolowe i flawonoidy. Uważa się, że polifenole stanowią ok. 12-18% całkowitej masy suszonego ziarna kakaowego, które pełnią ważną rolę w prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Kakao surowe jest lekko kwaskowate i jaśniejsze od popularnego na rynku prażonego kakao o charakterystycznym ciemnobrązowym kolorze z wyraźną gorzką nutą.

Dlaczego tak bardzo lubimy kakao?

Za to, że zawiera substancje o działaniu pobudzającym i poprawiającym nasz nastrój min. to kofeina (ok. 0,2%) niweluje uczucie zmęczenia, pobudza oraz poprawia samopoczucie, może działać antykancerogenne, teofilina, która  przyczynia się do rozszerzania oskrzeli i wykazuje się dodatkowo efektem moczopędnym oraz fenyloetyloamina („hormon miłości”) – wykazuje działanie przeciwdepresyjne, przyczynia się do intensywnej poprawy nastroju, odczuwania radości i ekscytacji.

Kakao może zapobiegać chorobom układu krążenia, łagodzić stres, a także pozytywnie wpływać na pamięć. Powinny go jednak unikać osoby zmagające się ze zgagą, nadciśnieniem oraz te, które mają na nie alergię (kakao jest bowiem silnym alergenem). Osoby cierpiące na poważne zaburzenia związane z sercem nie powinny spożywać kakao, ponieważ teobromina, związek chemiczny zawarty w kakao, pobudza akcję serca i rozszerza naczynia krwionośne. Jednocześnie ta właśnie substancja według prowadzonych badań wykazuje działanie przeciwkaszlowe i wspomaga w leczeniu astmy. 

U starożytnych Azteków kakao było pite podczas licznych ceremonii. Były to śluby (kakao było bowiem kojarzone z płodnością) lub narodziny (wg azteckiej filozofii człowiek powstał z kukurydzy i kakao).

W dzisiejszych czasach rytuał picia kakao ma na celu przede wszystkim celebrację życia, miłości i przyjaźni, jest dla większości miłą chwilą w ciągu dnia.

Rytuał picia ceremonialnego kakao zazwyczaj rozpoczyna się od stworzenia kręgu, w którym uczestnicy mają się czuć dobrze i swobodnie. Kakao wypijane jest przez kolejne osoby, a przed jego wypiciem wypowiadane są intencje. Następnie wszystko zależy od organizatora: uczestnicy ceremonii mogą na przykład medytować, tańczyć przy dźwięku bębnów, śpiewać mantry, czy też po prostu przytulać się.

Niezwykle ważne jest, by kakao było pozyskane w sposób etyczny – z poszanowaniem zarówno dla planety, jak i ludzi, czyli bez wyzysku. Warto zwrócić uwagę na to aby plantacje na których uprawiane są rośliny były ekologiczne. W dużej wilgotności, która jest potrzebna do rozwoju kakaowcom świetnie rozwijają się też grzyby. Na konwencjonalnych plantacjach używa się ogromnych ilości środków grzybobójczych. Rolnicy ekologiczni radzą sobie naturalnymi sposobami oraz zwiększeniem odległości między drzewkami. 

By sięgnąć do korzeni napoju, czyli czasów, kiedy kakao było znane w formie surowej, a nie sproszkowanej, polecamy wypróbować poniższy przepis. Sporządzone w ten sposób kakao pobudzi zmysły, zrelaksuje i zmotywuje do działania.

SKŁADNIKI:
• 2 łyżki surowego kruszonego kakao
• 1 szklanka ekologicznego mleka (krowiego, koziego, owczego lub napoju roślinnego)
• szczypta cynamonu
• szczypta gałki muszkatołowej
• szczypta zmielonych goździków
• szczypta kardamonu
• szczypta chili
• 2 łyżki miodu lub syropu klonowego

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:
Zmiel kruszone ziarna kakao w młynku lub blenderze. W małej miseczce zmieszaj ze sobą proszek oraz przyprawy, następnie zalej wszystko niewielką ilością mleka i wymieszaj na pastę. Pozostałe mleko podgrzewaj w garnuszku na lekkim ogniu, jednak nie doprowadzaj do gotowania. Dodaj pastę do garnuszka i zagotuj, następnie gotuj jeszcze przez parę minut, aż lekko zgęstnieje. Napój wlej do kubka, a kiedy przestygnie, dodaj do niego miodu lub syropu.

 Autor artykułu: Konstancja Strużyna 

ŹRÓDŁO : 

Ceremonialne kakao - historia, 2020, https://godlikeforyou.com/blog/blog-godlike-for-you/ceremonialne-kakao-historia
M. Majewska, Kakao wydłuża życie - właściwości i wartości odżywcze kakao, 2020, https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/co-jesz/kakao-wydluza-zycie-wlasciwosci-i-wartosci-odzywcze-kakao-aa-zQZj-xfeh-B5u3.html
M. Pruszowski, Ceremonialne Kakao – Medycyna Serca, 2021, https://santamedicina.pl/ceremonialne-kakao/
P. Tsai, What is an Authentic Cacao Ceremony?, 2019, https://chocovivo.com/blogs/news/what-happens-at-a-cacao-ceremony#Origin_of_cacao
Roślinna moc, Kakao ceremonialne – celebracja miłości, mądrości i kreacji, 2020, https://roslinnamoc.pl/kakao-ceremonialne-wlasciwosci-jak-przygotowac-celebracja-milosci-i-madrosci/
Wynalazki i odkrycia, Kakao, 2019, https://wynalazki.andrej.edu.pl/index.php/wynalazki/24-k/1281-kakao

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 23 Zima 2022/23