
Awokado

Awokado (Persea americana), inaczej „smaczliwka”, jest jednym z najpopularniejszych owoców na świecie. Odznacza się wyjątkowym smakiem i wysoką wartością odżywczą. Pochodzi z Meksyku i Ameryki Środkowej. Największymi producentami awokado na świecie są: Meksyk, Dominikana i Peru a w Europie znajdziemy awokado w Hiszpanii. Awokado znalazło szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym i olejarskim.
Owoc awokado kształtem przypomina gruszkę. Składa się z dużej pestki, miąższu i skórki o ciemnozielonej, brązowej lub czarnej barwie. Awokado jest nietrwałym i delikatnym owocem. Uszkodzenie owocu może spowodować zmianę barwy, smaku, aromatu i konsystencji. Na świecie jest aż 400 odmian awokado. W Polsce najczęściej możemy spotkać odmianę hass - ma chropowatą skórkę o brązowym lub czarnym zabarwieniu. Miąższ jest kremowy i wyrazisty w smaku.
WARTOŚĆ ODŻYWCZA AWOKADO
Awokado jest dość kalorycznym owocem, w 100 g zawiera ok. 167 kcal, jednak warto go spożywać ze względu na wysoką wartość odżywczą i niski indeks glikemiczny (IG) = 10. Awokado jest cennym źródłem kwasów z rodziny omega, steroli roślinnych, tokoferoli, skwalanu, antyoksydantów (witamina
A, E, C, karotenoidy), witaminy K, kwasu foliowego, witamin z grupy B, składników mineralnych (potas, magnez, miedź, mangan) i błonnika. Miąższ awokado stanowi od 50 do 80 % masy owocu, w skład którego wchodzi woda (67 – 78 %), tłuszcze (13 – 24 %), węglowodany (0,8 – 4,8 %), błonnik (1,4 – 3 %) i białko (1 – 3 %). Awokado jest popularne w dietach niskowęglowodanowych, wegańskich i wegetariańskich.
DLACZEGO WARTO JEŚĆ AWOKADO?
• Spożywanie awokado przynosi wiele korzyści dla naszego zdrowia.
• jednonienasycone kwasy tłuszczowe MUFA (kwas oleinowy), tokoferole, sterole i skwalan obniżają poziom cholesterolu i ciśnienie krwi, zapobiegając chorobom układu sercowo-naczyniowego.
• błonnik usprawnia procesy trawienne, zmniejsza wchłanianie cholesterolu oraz reguluje poziom cukru we krwi, zapobiegając cukrzycy typu II.
• antyoksydanty (luteina, zeaksantyna, astaksantyna) wykazują działanie przeciwzapalne, wywierają korzystny wpływ na wzrok oraz chronią przed wolnymi rodnikami, które przyspieszają starzenie się organizmu.
• kwas foliowy i witamin z grupy B wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i odpornościowego, działają antydepresyjnie oraz wspomagają prawidłowy rozwój płodu.
JAKIE AWOKADO WYBRAĆ I JAK JE PRZECHOWYWAĆ?
Najlepiej wybierać awokado dojrzałe i miękkie po ściśnięciu, bez wgnieceń i plam. Jeśli kupimy awokado twarde i niedojrzałe, musimy odłożyć je na kilka dni, aby dojrzało. Najlepiej umieścić je w nasłonecznionym miejscu lub włożyć do papierowej torby z bananem, co przyspieszy proces dojrzewania. Jeśli chcemy dłużej przechowywać awokado wystarczy skropić je sokiem z cytryny, szczelnie zapakować w folię i włożyć do lodówki. Innym sposobem przedłużenia świeżości jest przechowywanie awokado z pokrojonymi plasterkami cebuli w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Woda |
Białko |
Tłuszcz |
Węglowodany |
Błonnik |
72,3 |
1,96 |
15,4 |
8,64 |
6,8 |
Zawartość witamin |
||||||||
C (mg) |
E (mg) |
K (uq) |
A (uq) |
B1 (mg) |
B2 (mg) |
B3 (mg) |
B5 (mg) |
B6 (mg) |
8,8 |
1,97 |
21 |
7000 |
0,08 |
0,14 |
1,91 |
1,39 |
0,29 |
% pokrycia dziennego zapotrzebowania |
||||||||
11 |
16 |
28 |
875 |
7 |
10 |
12 |
23 |
21 |
Zawartość składników mineralnych |
||||||||
Potas (mg) |
Wapń (mg) |
Sód (mg) |
Selen (mg) |
Fosfor (mg) |
Magnez (mg) |
Cynk (mg) |
Miedź (mg) |
Żelazo (mg) |
339 |
13 |
8 |
0,4 |
54 |
29 |
0,68 |
0,17 |
0,61 |
% pokrycia dziennego zapotrzebowania |
||||||||
17 |
2 |
1 |
1 |
8 |
8 |
7 |
17 |
4 |
JAK WYDOBYĆ MIĄŻSZ?
Naciąć awokado wzdłuż na około, zatrzymując się na pestce. Przekręcić oddzielone połówki w przeciwne kierunki. Wyciągnąć pestkę a miąższ wydobyć oddzielając od skórki dużą łyżką.
ZASTOSOWANIE W KUCHNI I NIE TYLKO
Awokado najlepiej sprawdza się jako dodatek do potraw. Można go spożywać w postaci owocu (miąższ i pestka) lub oleju.
Oto kilka sposobów wykorzystania awokado:
• samodzielna przekąska: owoc skropiony sokiem z cytryny i posypany przyprawami,
• dodatek do pieczywa zamiast masła i margaryny,
• dodatek do deserów (np. mus czekoladowy z awokado, zdrowa wersja czekoladowego deseru),
• dodatek do sałatek, sushi, ryb, grzybów, tacos, serów, kaszy,
• składnik past warzywnych (np. guacamole) do kanapek, krakersów, tortilli,
• składnik koktajli, smoothie, zup i sosów sałatkowych.
Sos z awokado
1/4 szklanki miąższu awokado zmiksować z 2 łyżkami musztardy Dijon, 4 łyżeczkami octu jabłkowego lub balsamicznego i dowolnymi przyprawami np. pieprz i czosnek.
OBRÓBKA TERMICZNA
W przypadku awokado obróbka termiczna nie jest wskazana, gdyż wysoka temperatura niszczy składniki aktywne zawarte w owocu. Ponadto, awokado może stać się gorzkie, co może niekorzystnie wpłynąć na smak potrawy.
OLEJ Z AWOKADO
Olej z awokado otrzymuje się w procesie tłoczenia miąższu owocu lub pestek owocu. Do celów spożywczych stosuje się olej z miąższu owocu, nierafinowany, tłoczony na zimno. Doskonale sprawdza się, jako dodatek do sałatek, zup, sosów oraz do gotowania i duszenia potraw.
W kosmetykach olej z awokado stanowi cenny dodatek do kremów, maseczek i balsamów, z uwagi na zawartość cennych kwasów tłuszczowych oraz witamin A i E, które działają nawilżająco, regenerująco i wygładzająco. Ponadto, olej z awokado często dodawany jest do odżywek, masek i szamponów
do włosów. Olej z awokado regeneruje, odżywia i nawilża włosy, dzięki czemu są mocne i lśniące.
Domowa maseczka na twarz z awokado
Połowę awokado i pół banana rozgnieść widelcem, dodać żółtko, a następnie maseczkę nakładać na oczyszczoną skórę twarzy. Po 15 minutach zmyć letnią wodą.
CZY WIESZ, ŻE...
Pestkę z awokado można wykorzystać. Wystarczy wysuszyć i zetrzeć ją na tarce, a następnie dodać do ulubionych potraw, dzięki czemu wzbogacimy je o cenny błonnik pokarmowy.
Marta Kowalska - Departament Jakości Bio Planet
Bibliografia:
Davenport A., Dreher M. (2013): Hass Avocado Composition and Potential Heatlh Effects, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 53, 738 – 750.
Duarte P. i in. (2016): Avocado: charakteristics, health and uses, Ciencia Rural, 46, 4, 747 – 754.
Wang L. i in. (2019): A Moderate-Fat Diet with One Avocado per Day Increases Plasma Antioxidants and Decreases the Oxidation of Small, Dense LDL in Adults with Overweight and Obesity: A Randomized Controlled Trial, Journal of Nutrition, 150, 2, 276 – 284.
Probst J. Guan V., Neale E. (2022): Consumption of avocado and associations with nutrient, food and anthropometric measures in a representative survey of Australians: a secondary analysis of the 2011–2012 National Nutrition and Physical Activity Survey, British Journal of Nutrition, 128, 5, 932 – 939.
https://dietetycy.org.pl/awokado-badania/ dostęp dnia: 17.12.2024
https://fdc.nal.usda.gov/food-details/173573/nutrients dostęp dnia 17.12.2024
https://nutritionsource.hsph.harvard.edu/avocados/ dostęp dnia 17.12.2024
Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 31 Wiosna 2025
Aby dodać komentarze
musisz być zalogowany.