Brahmi - panaceum na pamięć, ale nie tylko!

Problemy z koncentracją i skupieniem?

Trudności z przyswajaniem nowych informacji?

Z pomocą przyjdzie bakopa drobnolistna.

To zioło o szerokich właściwościach zdrowotnych.

Wspiera prawidłową pracę układu nerwowego, działa wyciszająco i przeciwstresowo, wspomaga procesy odnowy i regeneracji komórek, ale przede wszystkim wpływa korzystnie na pamięć i koncentrację.

Bakopa drobnolistna (łac. Bacopa monnieri), potocznie zwana Brahmi, niekiedy również jako Jalanimba, pochodzi z Indii. Jest jedną z najważniejszych roślin w systemie tradycyjnej hinduskiej medycyny Ajurveda, gdzie od dawna wykorzystywana jest jako produkt na uspokojenie, bezsenność, a nawet w leczeniu padaczki i stanów lękowych. Indyjska Materia Medica (Bhavprakasha Nighantu 1500 rok n.e.) zaleca ten surowiec, jako środek polepszający pamięć i koncentrację. W Indiach podawana jest dzieciom od wczesnego dzieciństwa w celu wzmocnienia funkcji poznawczych.

Brahmi to roślina wieloletnia z rodziny babkowatych. Jest małym, pnącym zielem z licznymi płożącymi się pędami. Poza Indiami występuje w Nepalu, Chinach, Wietnamie, na Sri Lance i na Florydzie. Naturalnym środowiskiem jej występowania są podmokłe tereny, bagna i płytka woda. Z powodzeniem można ją znaleźć na brzegach wolno płynących rzek i jezior. Nie jest trudna w hodowli, może rosnąć nawet w wiszącej doniczce, jeżeli zapewnimy jej dostateczną wilgotność. Doskonale rozwija się również w całkowitym zanurzeniu, dlatego też jest bardzo dobrze znana akwarystom, przez których jest wykorzystywana jako roślina ozdobna.

Jej niesamowite właściwości lecznicze spowodowały masowe zbiory ze stanu naturalnego, przez co zmniejszyły się jej zasoby w środowisku i dlatego została wpisana na listę gatunków zagrożonych przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (International Union for Conservation of Nature, IUCN).

Udowodnione, wielokierunkowe działanie brahmi:

- pozytywnie wpływa na układ mózgowy, hipokamp;
- pomaga w łagodzeniu i zapobiega powstawaniu stresu;
- zapewnia zdrowy sen;
- wspomaga pamięć i funkcje poznawcze;
- wspomaga zdolność uczenia się, koncentrację;
- przyczynia się do prawidłowego krążenia krwi, co jest związane z wydajnością mózgu.

W jaki sposób brahmi działa na pamięć i koncentrację?

Znacznie poprawia przepływ krwi przez mózg, działa antyoksydacyjne, chroni komórki nerwowe przed uszkodzeniami oraz stymuluje powstawanie nowych połączeń pomiędzy komórkami mózgowymi.

Najważniejsze składniki czynne wyizolowane z brahmi:

- alkaloidy: brahmina i herpestina;
- saponiny: hersaponin, d-mannitol, bakozydy;
- białka i aminokwasy;
- związki fenolowe o właściwościach antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych;
- kwas betulinowy - karboksylowa pochodna betuliny (triterpen), wykazuje działanie niszczące komórki nowotworowe;
- fitosterole: stigmasterol, β-sitosterol, stigmastanol;
- flawonoidy: luteolina i apigenina o silnych właściwościach antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych.

Alkaloidy – wykazują wysoką i zróżnicowaną aktywność biologiczną; charakterystyczną cechą alkaloidów jest to, że w dużych dawkach mogą być szkodliwe, za to w małych bywają lecznicze. Gorzkawy smak produktów zdradza obecność alkaloidów. Współcześni naukowcy z dużą nadzieją patrzą na alkaloidy jako potencjalne leki przeciw nowotworom oraz schorzeniom degeneracyjnym i psychicznym.

Saponiny – to substancje silnie aktywne biologicznie, ich główna funkcja polega na regulowaniu poziomu neurotransmiterów, regeneracji synaps i naprawie uszkodzonych neuronów. Przypisuje im się również zdolność usuwania aluminium z kory mózgowej. Z saponin obecnych w bakopie, bakozydy mają najsilniejsze działanie

Fitosterole – inaczej sterole roślinne, głównie podkreśla się ich korzystny wpływ na regulację poziomu cholesterolu we krwi, jednak mają jeszcze inne zalety. Ich zadaniem jest również mobilizacja układu immunologicznego do walki z chorobami, w tym nowotworowymi.

Przeciwutleniacze – chronią nas przed nadmiarem wolnych rodników, które powodują długotrwały stres oraz uszkodzenia komórek, m.in. w mózgu, brahmi zawiera dużą ilość naturalnie występujących przeciwutleniaczy.

Brahmi jako suplement diety

Komisja Europejska zakwalifikowała brahmi jako suplement diety.

Co to oznacza?

Jest to kategoria przypisywana środkom spożywczym, które mają za zadanie uzupełnienie diety w witaminy, składniki mineralne lub inne substancje, wykazujące efekt odżywczy lub inny fizjologiczny. Bakopa idealnie wpisuje się w definicję suplementu diety. Brahmi możemy spotkać w różnych formach: proszek, tabletki, kapsułki. Jeżeli nie lubimy tabletek, możemy sięgnąć po proszek i przygotować napar. Wystarczy zalać wrzątkiem odpowiednią ilość proszku i parzyć przez około 5-10 minut. Sproszkowane brahmi można też dodać do jogurtów, musli, koktajli. 

Ze względu na to, że brahmi jest rośliną bagienną, do jego oryginalnego smaku może być ciężko nam się przyzwyczaić, szczególnie na początku. Smak jest lekko gorzkawy, trochę przypominający rzeżuchę. Dla poprawy smaku, można dodać jakiegoś środka słodzącego, trochę miodu, syropu z agawy, czy stewii. Na początku stosowania lepiej spożywać brahmi w godzinach wieczornych, ponieważ na niektóre osoby brahmi działa usypiająco.

Wyniki badań naukowców wskazują, że widoczne efekty działania pojawiają się po ok. 12 tygodniach od przyjmowania preparatów z brahmi. Następuje szybsze przetwarzanie i zapamiętywanie zdobytych informacji w mózgu, zmniejszają się objawy zmęczenia psychicznego, obniża się poziom lęku. Po tym czasie zaleca się zrobić przerwę.

Dla kogo brahmi, a dla kogo nie?

Z całą pewnością dla osób zmagających się z objawami rozkojarzenia i dezorientacji. Dla osób w stanach wzmożonego wysiłku umysłowego, do nauki przed ważnym testem, czy egzaminem. Dla ludzi w podeszłym wieku w z uwagi na fizjologię procesu starzenia się. Dla osób, które cierpią z powodu bezsenności.

Przeciwwskazaniem do spożycia brahmi jest ciąża oraz karmienie piersią. Źródła podają również, że osoby, które stosują leki będące pochodnymi fenotiazyny (leki stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych), powinny skonsultować stosowanie brahmi z lekarzem, ponieważ może nasilić ich działanie.

Brahmi posiada ogrom pozytywnych opinii. Jego korzystne właściwości są bardzo szerokie i co ważne, udowodnione. Jeżeli mamy problemy z pamięcią, koncentracją i skupieniem, spróbujmy…nic nie stoi na przeszkodzie spróbować!

Źródła:
1. Łojewski M., Muszyńska B., Sułkowska – Ziaja K. „Bacopa monnieri L. Pennel – roślina o wielokierunkowym działaniu leczniczym” Postępy fizjoterapii 2/2014
2. Portal Oświadczenia.eu dostęp 26.02.2020 r.
3. Rozporządzenie Komisji (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci(Dz.U. L 136 z 25.5.2012, s. 1)
4. EU Novel Food Catalogue dostęp 26.02.2020 r.