
Cytryna zielona

Dojrzały i orzeźwiający owoc ze słonecznej Italii! Cytryna zwyczajna (Citrus limon (L.) Burm f.) jest wiecznie zielonym, karłowatym drzewem należącym do rodziny Rutaceae (Rutowate). Drzewo osiąga od 2,5 do 3 m wysokości, jest jednym z najbardziej znanych gatunków rodzaju Citrus, zaraz po pomarańczy i mandarynce. Trudno wyobrazić sobie letnie napoje bez orzeźwiającego aromatu cytryny.
POCHODZENIE CYTRYNY
Owoce tego drzewa to owalne, podłużne, zaostrzone jagody koloru zielonego, które w trakcie dojrzewania zmieniają kolor na żółty, ich miąższ jest jasnożółty, kwaśny i cierpki w smaku. Przypuszcza się, że drzewo cytrynowe pochodzi z północnych Indii, skąd dotarło do obszaru Morza Śródziemnego w czasach starożytnych. Jest ono obecnie uprawiane na całym świecie w regionach subtropikalnych. Głównie w krajach Ameryki Południowej - Argentyna, Chile, południe Stanów Zjednoczonych - Floryda, Kalifornia, Meksyk, a także RPA, Australia, Nowa Zelandia. W Europie głównymi producentami są Turcja, Hiszpania, Grecja i Włochy.
WARTOŚCI ODŻYWCZE I WŁAŚCIWOŚCI
Owoce cytryny są bogatym źródłem związków bioaktywnych. Jedną z ważniejszych grup związków aktywnych są polifenole, w szczególności flawonoidy i kwasy fenolowe. Związki te mają właściwości prozdrowotne, przyczyniając się do poprawy krążenia żylnego, uszczelniania naczyń krwionośnych, a także pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Cytryny są bogatym źródłem witamin, takich jak: C, A, B oraz E, a także pektyny oraz substancji mineralnych, takich jak: potas, wapń, magnez, sód. Sok z cytryn w 100 ml zawiera około 50 mg witaminy C. Liczne badania naukowe wykazały właściwości biologiczne soku z cytryny, m.in.: działanie przyspieszające gojenie ran cukrzycowych, regenerujące wątrobę i przeciwalergiczne. Niweluje też miejscowe stany zapalne, przez co wykorzystywany może być do płukania gardła.
Największe zapotrzebowanie na cytryny występuje w okresie letnim. Ekonomicznym i ekologicznym rozwiązaniem jest wykorzystywanie dojrzałych zielonych cytryn uprawianych w południowych regionach Włoch.
CZY CYTRYNY ZIELONE SĄ DOJRZAŁE?
Cytryna jest gatunkiem zakwitającym nawet do czterech razy w roku. Z tego samego drzewa możemy uzyskać cytryny, które różnią się od siebie kolorem, kształtem, a także walorami smakowymi. Jesienią, gdy dni i noce stają się chłodniejsze, różnica temperatur się zwiększa. Ta różnica szokuje owoc powodując, że staje się żółty. Możemy wyróżnić trzy główne kwitnienia i zbiory cytryn. Owoce zbioru od listopada do lutego, określane mianem “Primofiore” są jedną z najbardziej znanych i poszukiwanych odmian cytryny, zarówno we Włoszech, jak i za granicą. Cechują je doskonałe właściwości organoleptyczne. Ich skórka jest cienka, ma zielonkawy kolor, przechodzący w żółty, owoce są soczyste o delikatnym lekko słodkim smaku.
Następny zbiór odbywa się wiosną od kwietnia do czerwca, zbierane są wtedy owoce “Bianchetto” lub „Maiolino”. Owoce z tego zbioru są eliptyczne, o dość jednolitym jasnożółtym kolorze, o średniej grubości skórki, umiarkowanie soczyste i bogate w nasiona.
Trzeci zbiór letni ma miejsce od lipca do września, owoce z tego zbioru określa się mianem “Verdello” (“Verdelli”). Nazwa pochodzi od włoskiego słowa verde = zielony. Owoce są nieco mniejsze, ale soczyste i aromatyczne, mają jasnozieloną, grubszą skórkę. Kolor ten nie oznacza, że owoce są niedojrzałe. Zdarza się również, że ze względu na zbliżony kształt i zielony kolor są mylone z limonką.
CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE CYTRYNY VERDELLO
Cytryny “Verdello” mają więcej olejków eterycznych niż cytryny “Primofiore” i “Bianchetto”, nadając im niezwykły, lekko cierpki smak. Charakteryzują się również wyższą zawartością witaminy C niż tradycyjne żółte cytryny. Cytryny zielone, owocują dzięki specjalnemu zabiegowi wymuszonego kwitnienia, który polega na poddaniu rośliny stresowi wodnemu podczas kwitnienia w okresie od sierpnia do września. Z tych kwiatów pochodzą owoce, które są zbierane następnego lata. Nie zmieniają koloru na żółty, ponieważ ich zbiór ma miejsce przed spadkiem temperatur.
Odmiana ta jest wykorzystywana w wakacyjnym okresie, zastępując żółte odmiany cytryn sprowadzane z półkuli południowej. Jest to o wiele tańsze rozwiązanie, transport jest krótki, a owoc jest dojrzały, pełen aromatu i doskonale się sprawdza w napojach, deserach, koktajlach oraz daniach wytrawnych.
WYBÓR CYTRYNY
Cytryny mają wszechstronne zastosowanie w kuchni, aby cieszyć się ich smakiem w pełni, wybierajmy cytryny ekologiczne. Szczególnie ma to znaczenie, gdy chcemy wykorzystać całe owoce łącznie ze skórką. W ekologicznej uprawie nie stosuje się pestycydów, konserwantów czy środków grzybobójczych. Środków syntetycznych nie używa się także podczas przechowywania owoców. Należy jednak pamiętać, aby owoce dokładnie umyć przed ich spożyciem.
Justyna Busiło - Departament Jakości Bio Planet S.A.
Literatura:
- https://www.researchgate.net/publication/339004955_In_vitro_effects_of_bioflavonoids_rich_lemon_extract_on_pre-adipocyte_differentiation
- https://ecytryna.pl/kiedy-dojrzewa-cytryna-okresy-zbiorow/
- https://blog.incampagna.eu/jaki-kolor-ma-cytryna/
- https://www.lekwpolsce.pl/download.php?dokid=5bb71c0713c78&preview=1
- https://www.fresh-market.pl/wg/owoce/cytryny/globalny-rynek-cytryn-i-limonek-1357672604
- https://www.mammarancia.com/organic-feminello-lemons-a-guide-to-the-different-varieties/
- https://www.academia.edu/84856755/Lemon_as_a_source_of_functional_and_medicinal_ingredient_A_review?email_work_card=title
- https://organicdeliverycompany-co-uk.translate.goog/blogs/explore/why-are-the-lemons-green?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=rq
- http://www.akademiadobregosmaku.sggw.pl/swieta-o-smaku-eko/
Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 32 Lato 2025
Aby dodać komentarze
musisz być zalogowany.