Jagody acai – bogactwo przeciwutleniaczy z Amazonii

Jagody acai (acai berry) to owoce palmy Euterpe oleracea. Pochodzą z tropikalnych lasów amazońskich Ameryki Południowej, głównie z Peru i Brazylii. Dojrzałe jagody o barwie niebieskofioletowej mają kształt i wielkość dużych borówek. Palmy, na których rosną jagody acai osiągają wysokość od 1,5 m do 2,0 m. 

Jagody uważane są, pod względem odżywczym, za jeden z najbardziej wartościowych produktów na ziemi. Przez wieki wykorzystywane były tylko przez rdzennych mieszkańców amazońskich terenów Ameryki Południowej, jednak od lat 90-tych XX w. sok i ekstrakt z owoców acai zaczęto eksportować do Ameryki Północnej i Europy.

Jagody stanowią bogactwo bioaktywnych składników i w związku z tym coraz częściej są przedmiotem badań i zainteresowań naukowców.

Dlaczego jagody acai to super żywność?
Zawierają ogromne ilości dobroczynnych związków o właściwościach przeciwutleniających, które są odpowiedzialne za prozdrowotne właściwości jagód! Polifenole, o których mowa, opóźniają procesy starzenia, hamują rozwój komórek nowotworowych, wspomagają pracę serca oraz zwiększają naturalną odporność organizmu.

Jagody acai zawierają więcej polifenoli niż czerwone winogrona, które powszechnie uchodzą za najlepsze ich źródło.
Polifenole roślinne to obiecująca grupa związków, które dzięki wielokierunkowemu działaniu mogą służyć zarówno jako czynniki wspomagające utrzymanie dobrej kondycji organizmu, jak i zapobiegać wielu chorobom, a także wspomagać leczenie już zaistniałych stanów chorobowych. Badania fitochemiczne potwierdziły obecność w jagodach m.in. resweratrolu, cyjanidyny, kwercetyny, luteoliny, kwasu elagowego.

Z uwagi na dużą pojemność antyutleniającą, jagody zostały wpisane na listę ORAC (ang. Oxygen Radical Absorbance Capacity), listę produktów spożywczych o dużej zawartości roślinnych przeciwutleniaczy.
Pojemność antyutleniająca w jagodach może być zróżnicowana, ale może dochodzić nawet do 15 000 μmol TE / 100 g (TE to ekwiwalent troloksu - jednostka stosowana dla pomiaru sumy potencjału antyoksydacyjnego). Dla porównania poniżej wartości pojemności antyutleniającej w skali ORAC w innych produktach:

Skąd się biorą ogromne ilości przeciwutleniaczy w jagodach?

Palmy, na których rosną jagody acai występują w tropikalnych obszarach zalewowych i przy brzegach rzek brazylijskiej Amazonii. Są to rośliny silnie uzależnione od klimatu i rosną wyłącznie w rejonach tropikalnych w pobliżu równika. Obszary te należą do miejsc najbardziej narażonych na promieniowanie UV na całej naszej planecie, dlatego aby uchronić się przed słońcem, jagody muszą wytwarzać duże ilości naturalnego ochronnego „filtra”– substancji znanej nam jako przeciwutleniacz.

Jakie związki zawierają jagody, oprócz przeciwutleniaczy?

Oprócz związków o charakterze przeciwutleniającym, jagody acai zawierają również:
- witaminy i składniki mineralne, zwłaszcza: wit. E, wit. C, beta-karoten (prowitaminę- witaminy A), tiaminę (wit. B1), wapń, fosfor, żelazo;
- kwasy tłuszczowe, stanowiące ok. 11%, szczególnie jednonienasycony kwas oleinowy z grupy Omega 9 oraz wielonienasycony kwas linolowy z grupy Omega 6; związki te pomagają obniżyć poziom "złego" cholesterolu (LDL), zapobiegają występowaniu nadciśnienia tętniczego, są pomocne w profilaktyce miażdżycy naczyń i innych chorób układu krwionośnego;
- błonnik (ok. 12 g w 100 g), wspomagający proces trawienia i regulujący pracę układu pokarmowego; błonnik daje długotrwałe uczucie sytości, a tym samym pomaga kontrolować i stopniowo ograniczać ilość spożywanych kalorii. Jednak należy pamiętać, że jagody, w przeciwieństwie do innych owoców, są dość kaloryczne (100 g – 562 kcal), dlatego nie będą "lekiem" na otyłość. Mogą wspomóc proces odchudzania, ale powinny być spożywane w umiarkowanych ilościach.

Warto się zainteresować jagodami acai i włączyć je do diety. Najczęściej jagody acai możemy kupić w postaci sproszkowanej. Jagody acai Bio Planet dostępne są w formie sproszkowanej, uprzednio poddane metodzie liofilizacji. Liofilizacja to jedna z najdoskonalszych metod utrwalania żywności, polegająca na suszeniu owoców w stanie zamrożenia. Metoda liofilizacji najczęściej wykorzystywana jest do utrwalania owoców i warzyw, aby nie utraciły cennych składników.
Dzięki liofilizacji, jagody acai zachowują naturalny smak, aromat, wygląd i kolor oraz co najważniejsze, pełnię składników odżywczych.

Sproszkowane jagody acai można spożywać jako dodatek do syropów, lodów, napojów orzeźwiających, sałatek, jogurtów i innych deserów, pamiętając o zalecanym spożyciu: ok. 5 g dziennie (mała łyżeczka).

Przepisy z zastosowaniem jagod acai znajdziesz tutaj.

Źródła:
1. Phytochemical and nutrient composition of the freeze-dried Amazonian Palm Berry, Euterpe oleraceae A.G. Schauss J. Agric. Food Chem., 2006, 54 (22), pp 8598–8603
2. David Wolfe „Superżywność: Jedzenie i medycyna przyszłości” 2015 Vivante
3. Anti-oxidant capacities of flavonoid compounds isolated from acai pulp (Euterpe oleracea.) J. Kang; Food Chemistry V. 122, Issue 3, 01.10. 2010, Pages 610–617
4. Nutrizione: Gli effetti protettivi degli antiossidanti Paolo Pallini UOS di Dietetica e Nutrizione Clinica e Azienda ULSS 12 Veneziana