Kasze bezglutenowe z natury

Kasze to rozdrobnione lub całe ziarna zbóż oraz pseudo zbóż, które otrzymywane są w wyniku oczyszczenia i częściowego pozbawienia okrywy owocowo-nasiennej. Najprościej mówiąc to produkty przemiału zbóż. Oczyszczone ziarna mogą być poddawane polerowaniu, gnieceniu, krojeniu, mieleniu lub prażeniu. Rodzaj, jakość ziarna oraz sposób produkcji, głównie obróbka powierzchniowa, decydują o wartości odżywczej kasz, szczególnie wpływają na zawartość błonnika pokarmowego, składników mineralnych i witamin. Ogólnie wszystkie kasze charakteryzują się wysoką wartością energetyczną, która wynosi średnio 350 kcal na 100 g produktu i dostarczają cennych składników odżywczych, takich jak białko, skrobia, błonnik, składniki mineralne oraz witaminy, zwłaszcza z grupy B.

UNIWERSALNY DODATEK I NIE TYLKO
Kasze mają wszechstronne zastosowania kulinarne. Mogą być stosowane jako oddzielny posiłek, jako dodatek do śniadań, dań głównych, zup (np. kleiki, krupniki). Można je wykorzystać również do zapiekanek, kotletów, potraw półmięsnych, a co ciekawe, mogą być podstawą deserów, ciast, a nawet koktajli. Mogą być podawane na zimno, na ciepło, na słodko, słono i z różnymi dodatkami. Stanowią duże urozmaicenie pożywienia ze względu na różnorodność zbóż, z których są otrzymywane, jak również ze względu na szeroki asortyment uzyskiwanych z nich potraw. Są również łatwo dostępne i łatwe w przechowywaniu. Kiedyś królowały na polskich stołach, później wyparte przez ziemniaki, teraz wracają do łask.

JAK PRZYGOTOWAĆ KASZĘ?
Aby prawidłowo ugotować kaszę, należy zachować odpowiednią ilość wody w stosunku do ilości kaszy oraz trzymać się określonego czasu przygotowania. Niektóre kasze przed przygotowaniem powinny być wypłukane, aby usunąć piasek, plewy, kurz i inne substancje. Płuczemy kasze grube, nie robimy tego w przypadku kasz drobnych takich jak manna, czy kuskus kukurydziany, aby nie usunąć części ziaren, skrobi, białka, soli mineralnych, czy witamin. Kasze stanowią zdrowy, atrakcyjny smakowo dodatek do różnego typu posiłków. Kiedyś odgrywały ważną rolę w tradycyjnej kuchni polskiej, ale współcześnie również są polecane przez dietetyków, bo mają dużo walorów zdrowotnych i przypisuje im się ogromne znaczenie w zachowaniu dobrej kondycji.

Dzisiejsza kuchnia, a w związku z tym nasza dieta zapełniona jest wysoko przetworzoną żywnością, pozbawioną pęczniejących substancji błonnikowych. To powoduje, że ściany żołądka stają się coraz słabsze. Wynikiem takiego wadliwego żywienia są dominujące we współczesnym świecie choroby cywilizacyjne. Kasze dzięki zawartości błonnika, pobudzają do pracy cały układ trawienny. Podczas gotowania kasz rozkleja się skrobia, błonnik pęcznieje i zmiękcza się, a białko się ścina. Są to korzystne zmiany, które powodują, że potrawy z kasz są łatwostrawne. Kasze szczególnie polecane są w okresie jesienno-zimowym, kiedy znacznie zwiększa się zapotrzebowanie energetyczne organizmu. W tym numerze przedstawiamy Wam kasze naturalnie bezglutenowe:

KASZA GRYCZANA - ŹRÓDŁO EGZOGENNYCH BIAŁEK I BŁONNIKA
Z gryki produkuje się kaszę gryczaną białą (nieprażoną), kaszę prażoną oraz kaszę drobniejszą, łamaną tzw. krakowską. Kaszę nieprażoną charakteryzuje jasne zabarwienie i delikatny smak, prażona ma kolor ciemnobrązowy i specyficzny, mocniejszy smak. Nieprażona jednak wymaga dłuższego gotowania niż prażona, której nie musimy wcale gotować, wystarczy zalać wrzątkiem i odczekać, aż wchłonie płyn. Kasza gryczana nie zakwasza organizmu. Stanowi świetne źródło błonnika i białka. Białko bogate jest w unikatowe aminokwasy – lizynę i tryptofan, których nasz organizm sam nie wytwarza. Kasze gryczane najlepiej komponują się z potrawami mięsnymi, wszelkimi gulaszami, sosami mięsnymi i grzybowymi. Pyszne z bitkami lub zrazami, polane sosem, również jako składnik pierogów i zapiekanek z warzywami czy mięsem.

Tutaj przepisy z kaszą gryczaną  

KASZA JAGLANA - POMOŻE W WALCE Z ZAKWASZENIEM
Jest uzyskiwana z obłuszczonego prosa, to kasza o drobnych ziarenkach i lekko żółtej barwie. Jest zasadotwórcza, nie zakwasza organizmu. Zawiera cenne białko, witaminy z grupy B, lecytynę, wspomagającą pamięć, składniki mineralne: magnez, potas, wapń, żelazo, miedź, fosfor oraz krzemionkę, wpływającą korzystnie na wygląd paznokci, skóry, włosów oraz na kondycję stawów. Zawiera saponiny, dzięki którym wykazuje działanie przeciwalergiczne i przeciwzapalne. Niestety saponiny nadają lekko gorzkiego posmaku, a ich nadmiar może utrudniać trawienie oraz przyswajanie mikroelementów, dlatego zaleca się płukanie kaszy przed spożyciem. Jagła dobrze komponuje się z potrawami mięsnymi, warzywnymi, sałatkami, deserami, może zastąpić płatki śniadaniowe, ugotowana na mleku z dodatkiem owoców stanowi smaczny posiłek śniadaniowy. Można z niej przygotować również pasty kanapkowe, zarówno słodkie, jak i słone z dodatkiem warzyw. Jest lekkostrawna i łagodna, dlatego może być doskonałym składnikiem dziecięcego menu.

Przepisy z kaszą jaglaną znajdziesz tutaj.

KASZKA I KUSKUS KUKURYDZIANY - WITAMINY I SKŁADNIKI MINERALNE
Z kukurydzy uzyskuję się kaszę kukurydzianą oraz smaczny i szybki w przygotowaniu kuskus kukurydziany. Kaszka ma postać drobnego lub grubszego grysiku, ma barwę białożółtą do żółtej. Zawiera składniki mineralne takie jak: żelazo, magnez, potas, fosfor, selen, a także białko i witaminy z grupy B. Dobrze komponuje się z serem twarogowym, owocami, śmietaną, konfiturami, bakaliami. W połączeniu z twarogiem i warzywami tworzy smaczny farsz do nadziewania warzyw. Można przygotować z niej pyszne kluseczki z serem na słodko, może być także składnikiem zup mlecznych oraz różnego rodzaju panierek, nadaje się również do zagęszczania zup i sosów. Powszechnie wykorzystuje się ją w cukiernictwie. Kaszę tę dodaje się do mąki, aby łatwiej formować ciasta i placki. Wypieki uzyskują dodatkowo jasnożółtą barwę i słodkawy smak. Stanowi podstawowy składnik mamałygi – tradycyjnego dania kuchni bałkańskiej lub jej włoskiej odmiany: polenty. Kuskus kukurydziany otrzymywany jest z kruszonych, gotowanych i suszonych ziaren kukurydzy. Jest lekkostrawny i łatwy w przygotowaniu. Wystarczy zalać osolonym wrzątkiem lub bulionem i zostawić do wchłonięcia wody. Doskonały jako alternatywa dla ryżu, makaronu, ziemniaków, czy innych kasz, a także do sałatek.

Przepisy z kuskusem kukurydzianym znajdziesz tutaj, a z kaszką kukurydzianą tutaj.

QUINOA - PEŁNOWARTOŚCIOWE BIAŁKO O ORZECHOWYM POSMAKU
Quinoa, czyli komosa ryżowa – nazywana też ryżem peruwiańskim lub prosem boliwijskim, nie jest zaliczana do zbóż, ale do pseudozbóż. Wyróżniamy trzy odmiany komosy: białą,czerwoną i czarną. Quinoa biała jest najbardziej powszechna i najdelikatniejsza w smaku, najbardziej pęcznieje podczas gotowania, ale nie zwiększa znacząco swojej objętości. Czerwona jest najbardziej wartościowa pod względem zawartości składników mineralnych, ma mniej białka i więcej węglowodanów niż biała, ale za to więcej błonnika; nie pęcznieje podczas gotowania, zachowuje twardość i chrupkość. Czarna jest bardzo rzadkim rodzajem komosy, charakteryzuje się orzechowym posmakiem, również nie pęcznieje podczas gotowania, zachowuje twardość i chrupkość. Ziarno komosy jest niezwykle bogate w pełnowartościowe białko oraz w sole mineralne i witaminy. Komosa zawiera saponiny, dlatego również zaleca się płukanie jej przed spożyciem. Możne stanowić zamiennik tradycyjnych kasz, ryżu, makaronów, ziemniaków. Można serwować ją na ciepło i na zimno, w daniach słonych i słodkich; jako składnik sałatek, dodatek do zup, zapiekanek, warzywnych kotlecików czy deserów. Można też przygotować pyszne koktajle z dodatkiem komosy miksując ją z sokiem owocowym lub warzywnym. Mimo słodkawego smaku dobrze komponuje się z serami, mięsem, warzywami i owocami. Biała polecana jest szczególnie do zup, dań mięsnych, do pieczonych i duszonych warzyw, a czerwona i czarna urozmaici sałatki i mleczne desery.

Przepisy z komosą biała znajdziesz tutaj, komosą czerwoną tutaj, komosą czarną tutaj.

AMARANTUS - NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE I ANTYOKSTYDANTY
Jest inaczej zwany szarłatem. Zawiera białko, błonnik, cenne nienasycone kwasy tłuszczowe, antyoksydanty, m.in. skwalen, zwalczające szkodliwe wolne rodniki i opóźniające procesy starzenia, składniki mineralne, m.in. żelazo i wapń oraz witaminy antyoksydacyjne: A, E, Ci wit. z grupy B. Dietetycy polecają dania na bazie amarantusa osobom przed stresującym egzaminem oraz sportowcom przed intensywnym treningiem. Amarantus jest lekkostrawny. Doskonały do dań obiadowych, jako składnik zup, do porannej owsianki, do pieczenia chleba, ciast, ciasteczek. Ciekawie wzbogaci sałatki i inne desery.

Przepisy z amarantusem ziarnem znajdziesz tutaj.

Sylwia Kaczmarek

Artykuł pochodzi z kwartalnika Gotuj w stylu eko.pl