Pigwa i pigwowiec

Pigwa i pigwowiec

Pigwa pospolita Cydonia oblonga Mill. to gatunek rośliny wieloletniej z rodziny różowatych Rosaceae. Roślina ta wywodzi się z terenów Azji, a dokładnie Iranu, Turkmenistanu, Zakaukazia i Azji Mniejszej. Pigwa jest jednym z najstarszych gatunków drzew owocowych uprawianych na świecie. W starożytności była ona uważana za symbol miłości i płodności oraz została poświęcona greckiej bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności – Afrodycie. Po portugalsku pigwa to marmelo, stąd najprawdopodobnie wywodzi się nazwa marmolada.

ZASTOSOWANIE PIGWY
Owoce pigwy idealnie będą pasowały zarówno do dań słodkich, jak i wytrawnych. Są niedocenianym owocem w przetwórstwie, ponieważ ich skórka i miąższ zawierają ponad 80 różnych związków, wśród których znajdują się estry, alkohole, aldehydy, ketony i terpeny. Nadają one pigwie specyficzny aromat i delikatny kwaskowaty smak. Zawiera również dużo pektyn, co czyni z niej świetny materiał na galaretki, dżemy i konfitury, a także jako dodatek do innych przetworów z owoców o mniej wyrazistym smaku. Pektyna to rodzaj naturalnego, rozpuszczalnego błonnika pokarmowego, pochodzenia roślinnego. Dla osób będących na diecie redukcyjnej jest to szczególnie ważne, gdyż pektyny zapewniają większe poczucie sytości po spożyciu pokarmu. Owoce pigwy mają wiele zastosowań kulinarnych. Dulce de membrillo, czyli pasta z pigwy, jest popularnym daniem w kilku krajach europejskich, w szczególności w Hiszpanii. Jest również bardzo cenionym przysmakiem w niektórych częściach Ameryki Łacińskiej. Ten słodki, pachnący, galaretowaty słodycz kroi się w plastry i często podaje z twardym żółtym serem. W Armenii używa się pigwy w wielu pikantnych i słodkich daniach oraz często gotuje się z jagnięciną. Owoce pigwy są również używane przez niektórych domowych browarników do robienia bardzo dobrych, wytrawnych cydrów.

Jedną z popularnych dróg domowego wykorzystania owoców pigwy jest otrzymywanie nalewek. Nalewka z pigwy idealnie sprawdzi się podczas chłodnych, jesiennych wieczorów. Pomoże się rozgrzać, a dodana do herbaty podniesie jej walory smakowe. Osoby unikające alkoholu mogą zastąpić nalewkę naparem z pigwy z dodatkiem miodu i cytryny, który wzmocni organizm. Spożywanie syropu z pigwy, pomoże nam wesprzeć prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Pigwa jest polecana szczególnie osobom, które często zmagają się z infekcjami, ponieważ zapewni szybszy powrót do zdrowia.

WARTOŚCI ODŻYWCZE PIGWY
Surowa pigwa jest owocem o niskiej kaloryczności, 100 g dostarcza 57 kcal. Charakteryzuje się również niskim indeksem glikemicznym. Jednak popularnym sposobem przetworzenia tego owocu jest dodanie do niego cukru, przez co jego kaloryczność znacznie rośnie. Zawiera wysoką zawartość witaminy C od 9,39 do 19,34 mg/100 g, więc może konkurować z cytryną jako jej źródło. Bogata jest również w liczne składniki mineralne takie jak magnez, potas, fosfor i żelazo.
Ma ona właściwości przeciwutleniające, dzięki obecności polifeonoli. Doskonale radzi sobie w walce z wolnymi rodnikami i dzięki temu ma działanie anti-aging. Najwięcej związków przeciwutleniających znajduje się w skórce, dlatego zaleca się aby w przetworach wykorzystywać cały owoc.

PIGWA A PIGWOWIEC
Pigwa jest często mylona z pigwowcem. Obie rośliny charakteryzują się kwaśnymi owocami, bogatymi w witaminę C. Podstawowa różnica to taka, że pigwa jest drzewem, a pigwowiec krzewem. Pigwowiec dorasta maksymalnie do 3 metrów, a pigwa do 5 metrów. Różnią się też kolorem kwiatów, kwiaty pigwowca mają kolor czerwono-pomarańczowy, a pigwy biało-jasnoróżowy. Owoce pigwowca są sporo mniejsze około 2-5 cm, natomiast owoce pigwy potrafią ważyć nawet kilogram. Podobnie jak owoce pigwy wspaniale smakują w różnego rodzaju przetworach. W Polsce częściej można spotkać pigwowca, ponieważ jego uprawa jest mało wymagająca oraz jest odporny na suszę i mróz. W Polsce można spotkać głównie 3 odmiany pigwowca – pigwowiec chiński, pigwowiec japoński i pigwowiec pośredni. Owoce pigwowca pośredniego nie nadają się do spożycia na surowo i są najczęściej wybierane na nalewki i wina. Znany także dobrze miłośnikom sztuki bonsai.

ZASTOSOWANIE PIGWOWCA
Owoce pigwowca dzięki dużej zawartości witaminy C idealnie pasują do zrobienia soku do herbaty na chłodne zimowe wieczory. Wykonanie takiego soku jest bardzo proste. Wystarczy pokroić owoce, przełożyć do słoiczka i zasypać cukrem. Po kilku godzinach owoce zaczną wydzielać sok. Mimo że większość owocu pigwowca składa się z wody, charakteryzuje się on dużą zawartością pierwiastków takich jak miedź, potas czy żelazo. Owoce pigwowca są źródłem błonnika pokarmowego, który usprawnia perystaltykę jelit i wspomaga wypróżnianie. Sok z owoców pigwowca jest bardzo kwaśny i może być stosowany jako składnik zakwaszający, zastępujący sok z cytryny. Owoce pigwowca mogą służyć jako dodatek do zakwaszania i wzbogacenia aromatu innych przetworów ze słodkich owoców. Kwasowość owoców pigwowca wynika z dużej zawartości kwasów organicznych, głównie jabłkowego, chinowego i bursztynowego. Dzięki dużej zawartości antyoksydantów, owoce pigwowca japońskiego wykazują działanie przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne. Zainteresowanie pigwowcem i jego właściwościami leczniczymi wzięło początek z tradycyjnej medycyny chińskiej, w której wykorzystywano głównie suche owoce pigwowca, zwane Mugua. Stosowano go od tysięcy lat w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu jako lek na różne dolegliwości oraz jako źródło zdrowej żywności.

Patrycja Matecka - Departament Jakości Bio Planet

Bibliografia:

Agnieszka Narwojsz i wsp. „Ekstraktywność składników bioaktywnych w procesie otrzymywania nalewki z pigwy” BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLV,2012.

Sajid S., i wsp.. “ A Review on Quince (Cydonia oblonga): A Useful Medicinal Plant”. Global Veterinaria, 14 (4), 2015.

Gironés-Vilaplana A., i wsp.” Iberian-American Fruits Rich in Bioactive Phytochemicals for Nutrition and Health”, 2014.

Owoce z mojego ogródka  Grusze i Pigwa, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa (2000), 103-107;

Joseph Postman; “Cydonia oblonga: The Unappreciated Quince”; Arnoldia, 2009

Krystyna Zagórska “Owoce pigwy niedocenianym surowcem w branży przetwórczej” /www.sadyogrody.pl

Watychowicz K., Janda K., Jakubczyk K., Wolska J. (2017) Chaenomeles – health promoting benefits

Antoniewska A, Rutkowska J, Adamska A. Charakterystyka owoców pigwowca japońskiego oraz ich zastosowanie w przemyśle spożywczym. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2017; 24, 2 (111): 5-15

Nahorska A, Dzwoniarska M, Thiem B. Owoce pigwowca japońskiego (Chaenomeles japonica (Thunb.) Lindl. ex. Spach) źródłem substancji biologicznie aktywnych. Post Fitot. 2014; 4: 239-246.

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 22 Jesień 2022