Pomidor - świeży czy ugotowany?

Pomidor- nazwa łacińska Lycopersicum esculentum gatunek rośliny z rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej. Do Europy dotarł po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba 1492 roku. Początkowo uważano go za roślinę trującą i traktowano jako roślinę ozdobną. Główny obok oliwy składnik diety śródziemnomorskiej. Ma szerokie zastosowanie kulinarne, zdrowotne i dietetyczne. Ceniony za smak i za wysoką zawartość składników mineralnych oraz witamin. Składnik wielu dań. Pomidory mogą mieć barwę czerwoną, fioletową, malinową, jasnożółtą, ciemnożółtą, białą, pomarańczową, brązową i zieloną. Są też różnorodne pod względem kształtu.

Owoc pomidora może być spożywany na surowo i po obróbce termicznej w postaci koncentratów, passat, past, przecierów, soków, suszonych owoców, dżemów i ketchupów.

Zawartość witamin i składników mineralnych:
Wartość odżywcza (w 100 gramach)

wartość energetyczna - 20 kcal
białko - 0,9 grama
węglowodany - 4,1 grama
tłuszcze - 0,2 grama
woda - 94,3

Witaminy:

witamina C - 23 mg
witamina B1 - 0,064mg
witamina B2 - 0,042 mg
witamina B3 - 1 mg
witamina B6 - 0,15 mg
foliany - 0,039 mg
witamina A - 0,107 mg
witamina E - 1,22 mg

Minerały:

sód - 8 mg
potas - 282 mg
wapń - 9 mg
fosfor - 21 mg

W pomidorach zawarty jest likopen przeciwutleniacz chroniący organizm przed licznymi chorobami układu krwionośnego. Chroni przed tworzeniem się blaszki miażdżycowej w naczyniach wieńcowych, prowadzący do niedokrwiennej choroby serca. Spożycie 60 mg dziennie likopenu przez 3 miesiące prowadzi do zmniejszenia o 14% frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu).

Wykazuje działanie przeciwnowotworowe. Kontroluje wzrost komórek i odbudowuje połączenia miedzy nimi. Dowiedziono, że hamuje proces namnażania się komórek nowotworowych.

Pomidory polecane są szczególnie mężczyznom będącym w grupie ryzyka wystąpienia raka prostaty lub walczącym z tą chorobą. Wyniki badań pokazują, że spożycie 10 porcji pomidorów w tygodniu może prowadzić do spadku ryzyka wystąpienia nowotworu prostaty o aż 35%. U kobiet zaś spożycie likopenu zmniejsza ryzyko wystąpienia raka piersi.

Likopen wraz z beta karotenem znajdując się w ludzkiej skórze wykazuje zdolność do absorbowania promieniowania UV. Likopen i beta karoten chronią przed poparzeniem słonecznym i są określane jako fotoochraniacze. Długotrwała 10 tygodniowa dieta bogata w ten przeciwutleniacz, polegająca na dostarczeniu 40 gram na dzień pasty pomidorowej zawierającej 16 mg likopenu, podwyższyła jego poziom w surowicy krwi oraz w skórze. Taka ilość podaży likopenu znacznie ograniczyła powstanie poparzeń słonecznych. 

Źródłem likopenu w 85% jest dojrzały pomidor. Najwięcej znajdziemy go pod skórką i w nasionach. Występuje on również w innych owocach takich jak: grejpfrut różowy, papaja, arbuz.  

Obróbka technologiczna (światło, temperatura, krojenie), również gotowanie powoduje izomeryzację wiązań podwójnych z pozycji trans do cis lub mono. W wyniku tej przemiany powstaje lepiej przyswajalna przez organizm postać likopenu. Poza tym, przetwory z pomidorów takie jak np. sosy, ketchupy, pasty, passaty, koncentraty lub suszone pomidory są bogatsze w likopen także ze względu na zagęszczenie tego składnika. Zawartość likopenu w przetworach może być różna ze względu na zawartość samego likopenu w świeżym pomidorze, na co z kolei ma wpływ gatunek jak i klimat w którym roślina wzrastała. 

żródło:http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/Likopen/

Istotną kwestią jest to, iż likopen lepiej wchłania się spożywany z tłuszczami. Dlatego do sałatek, zup, sosów dobrze jest dodać w niewielkiej ilości oliwę lub olej. 

Pomidor odgrywa dużą rolę w profilaktyce i leczeniu chorób cywilizacyjnych. Poprzez bogactwo przeciwutleniaczy, witamin i karotenoidów (likopen, beta karoten) wspomaga układ krążenia i działa antynowotworowo, a także korzystnie wpływa na stan skóry. Wysoką zawartość potasu wspomaga leczenie nadciśnienia. Czerwone pomidory są także źródłem związków fenolowych min. resweratrolu. Występuje on np. w czerwonym winie. Hamuje stany zapalne i degeneracyjne, opóźnia tym samym procesy starzenia. Wpływa na zmniejszenie apetytu, a będąc przy okazji niskokalorycznym produktem, często jest składnikiem diet odchudzających.

Pisząc o prozrowotnych właściwościach pomidorów należy także wspomnieć o tomatynie. Tomatyna to alkaloid, który zawierają rośliny psiankowate. Zjedzona w dużych ilościach jest toksyczna. Może powodować mdłości, wymioty, biegunki. Najwięcej tomatyny znajduje się w zielonych pomidorach. Tomatyna pod wpływem obróbki termicznej przestaje być toksyczna.

Spożycie pomidorów powinny ograniczyć osoby chorujące na dnę moczanową, reumatoidalne zapalenie stawów i zgagę. 

Pomidorowa wojna "La Tomatitna" 

W Hiszpanii w miejscowości Buñol w prowincji Walencja co roku w ostatnią środę sierpnia odbywa się walka na pomidory "La Tomatina". Impreza przyciąga tysiące turystów z całego świata. Zaczęła się w 1945 roku na głównym rynku miasteczka. Zgromadzona młodzież chciała wziąć udział w tradycyjnej paradzie gigantes y cabezudos (popularne w wielu miejscowościach Hiszpanii i Ameryki Łacińskiej parady wielkich figur przedstawiających ludzkie postaci związane z historią i mitologią). Ale między zgromadzoną młodzieżą, a uczestnikami parady doszło do przepychanek. Po upadku jednego z uczestników wywiązała się wzajemna bójka wśród znajdujących się tam osób. Nieopodal zamieszek znajdował się stragan ze skrzyniami pełnymi pomidorów wystawionych na sprzedaż. Młodzież zaczęła obrzucać się nawzajem pomidorami. Obecnie w bitwie zużywa się kilkadziesiąt ton pomidorów. Ze względu na popularność impreza zaczęła być biletowana.

Źródła: