Następny
  • Czy wiesz, że... nie należy mylić fasolki szparagowej ze szparagami. To dwie, zupełnie inne rośliny, należące do odmiennych rodzin. Niedojrzałe strąki fasolki szparagowej można spożywać na surowo, podobnie jak szparagi i stąd pochodzi jej nazwa.
  • Czy wiesz, że... 1 pęczek natki zaspokoi dzienne zapotrzebowanie na witaminę C
  • Czy wiesz, że... inne nazwy, pod którymi występuje roślina konjac to słoniowa bulwa, wężowa palma, diabli język, trupi kwiat czy lilia voodoo.
  • Czy wiesz, że... kiedy masz zły humor, sięgnij po banana. Naukowcy twierdzą, że banany poprawiają humor i dowodzą, że jest to związane z wysoką zawartością tryptofanu – bardzo ważnego aminokwasu. Tryptofan ulega przemianie w serotoninę, neuroprzekaźnik zwany „hormonem szczęścia”, który odpowiada za pozytywne emocje, takie jak radość.
  • Czy wiesz, że... aby dłużej cieszyć się świeżością rzodkiewek należy przechowywać je w naczyniu wypełnionym wodą tak, aby niewielka część korzeni rzodkiewki była w niej zanurzona. Innym sposobem na przedłużenie świeżości jest odcięcie liści i umieszczenie rzodkiewek na wilgotnej ściereczce w szczelnie zamkniętym pojemniku
  • Czy wiesz, że... w tradycji Majów, mężczyzna podczas zaręczyn był zobowiązany obdarować wybrankę ziarnami kakao.
  • Czy wiesz, że... olejek eteryczny z ziela czystka lub wywar z czystka wykazują działanie odstraszające owady, w tym kleszcze. Polecany jest szczególnie osobom, które często spędzają czas w lasach i na łąkach.
  • Czy wiesz, że... natka jest niskokaloryczna, 1 pęczek dostarcza 25 kcal
  • Czy wiesz, że... po spożyciu szparagów u średnio 40-50% osób pojawia się nieprzyjemny zapach moczu. Zjawisko to spowodowane jest związkami siarki występującymi naturalnie w szparagach. Co ciekawe, jedynie 10% nadwrażliwych węchowo osób jest w stanie poczuć tą nieprzyjemną woń.
  • Czy wiesz, że... z jednego drzewa uzyskuje się rocznie 0,5 – 2 kg ziarna, co daje około 350 kg z jednego hektara, a przy bardzo dobrych warunkach 1-1,5 t surowego ziarna w roku
  • Czy wiesz, że... dawniej ziarno kakaowe wykorzystywano jako środek płatniczy i wskazuje się, że była to pierwsza waluta, którą podrabiano poprzez wsypywanie grudek ziemi do łuski po usunięciu jądra z zarodkiem
  • Czy wiesz, że... szczupłą sylwetkę będziesz zawdzięczać jabłku zjedzonemu na 30 minut przed posiłkiem. Jabłko to również świetna przekąska, gdy jesteś w ruchu.
  • Czy wiesz, że... w Chinach nasiona miłorzębu japońskiego są uważane za przysmak, a z osnówki wytwarza się mydło
  • Czy wiesz, że... miłorząb japoński podobnie jak sosna czy świerk jest przedstawicielem roślin nagonasiennych, jednak wyjątkowo nie wykształcił on szpilek, a duże spłaszczone liście, które żółkną i opadają na zimę
  • Czy wiesz, że... natka pietruszki jest solidnym filarem kuchni francuskiej, zawiera się w tzw. „bouquet-garni” razem z liściem laurowym i tymiankiem
  • Czy wiesz, że... pietruszka to jedno z warzyw, które niwelują znużenie i wspomagają koncentrację, wprawia w dobry nastrój i łagodzi stres, dlatego powinny o niej pamiętać osoby, które pracują na wysokich obrotach, pod presją czasu
  • Czy wiesz, że... miłorząb japoński jak inne nagonasienne nie wydaje owoców, jednak wytwarza nasiona przypominające śliwki. Są pokryte mięsistą osnówką, której zapach przypomina woń zjełczałego masła
  • Czy wiesz, że... konjac wykorzystywany jest również w sektorze kosmetycznym i wellness do produkcji gąbek. Służą one do złuszczania skóry twarzy, poprawy mikrokrążenia i nadania skórze blasku. Świetnie sprawdzają się również do demakijażu.
  • Czy wiesz, że... okład z tartych jabłek likwiduje opuchlizny i wspomaga regenerację skóry po poparzeniach słonecznych. Zetrzyj jabłka, nałóż na twarz i pozostaw na około 20 minut, a po tym czasie umyj twarz. Stan skóry powinien poprawić się w krótkim czasie (okład nie nadaje się dla osób uczulonych na jabłko).
  • Czy wiesz, że... picie naparów z czystka może hamować postęp boreliozy i namnażanie się bakterii odpowiedzialnych za tę chorobę.
  • Czy wiesz, że... szparagi można jeść także na surowo, należy jedynie usunąć zdrewniałe końce ich łodyg.
  • Czy wiesz, że... oprócz wszystkim nam znanej kukurydzy o ziarnach żółtych w sprzedaży znaleźć możemy również kukurydzę niebieską! Swój intensywny kolor zawdzięcza wysokiemu stężeniu antocyjanów. Ma słodki, orzechowy smak i doskonale sprawdza się jako zdrowa przekąska, np. w postaci popcornu czy chrupek.
  • Czy wiesz, że... młode drzewa kakaowe potrzebują dużo cienia, dlatego sadzi się je między rzędami wyższych drzew, np. palm kokosowych i bananowych, które chronią przed intensywnym działaniem promieni słonecznych
  • Czy wiesz, że... neutralizuje ostre zapachy, wystarczy przegryźć kilka listków, by odświeżyć oddech, np. po zjedzeniu czosnku, żucie listków poleca się również palaczom, ponieważ poprawia nieświeży oddech
  • Czy wiesz, że... natka pietruszki jest moczopędna – pomaga w walce z obrzękami
  • Czy wiesz, że... nazwa Ashwaghanda pochodzi z języka sanskryckiego i jest połączeniem słowa „ashwa” (oznacza konia) i „gandha” (oznacza zapach). Nazwa wzięła się stąd, że świeży korzeń rośliny ma nieprzyjemny zapach przypominający zapach konia.
  • Czy wiesz, że... w Polsce przeciętne roczne spożycie kawy kształtuje się na poziomie ok. 3 kg na osobę
  • Czy wiesz, że... masa 1000 sztuk suchych nasion grochu siewnego łuskowego waha się od 120 do 350 gramów, a zdolność do kiełkowania zachowują przez 5-7 lat.
  • Czy wiesz, że... w dobie walki z zalewającym nas plastikiem powstają wielorazowe naczynia ze skrobi kukurydzianej takie jak kubki, talerzyki, miseczki, pojemniki na lunch, a także sztućce i słomki. Mimo tego, że wyglądają jak plastikowe, rozkładają się w glebie lub kompoście od 1 roku do 3 lat! Plastik do pełnego rozłożenia potrzebuje aż 450 lat i zmienia się w drobne cząsteczki plastyku! Poza tym naczynia z kukurydzy są bezpieczne, wolne od BPA, ftalanów czy PCV.
  • Czy wiesz, że... ze względu na możliwe skażenie azotanami oraz kumulację metali ciężkich, rzodkiewkę najlepiej kupować w sklepach z żywnością ekologiczną.
  • Czy wiesz, że... szparagi zawierają dużo puryn, które mogą powodować gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie. Nie powinny ich spożywać osoby cierpiące na dnę moczanową i kamienie nerkowe.
  • Czy wiesz, że... herbatkę z czystka mogą pić dzieci już od trzeciego miesiąca życia. Wzmacnia odporność i nie powoduje skutków ubocznych. Można ja wprowadzić jako drugą lub trzecią herbatkę w diecie dziecka.
  • Czy wiesz, że... im większy i cięższy grejpfrut żółty, tym jest bardziej soczysty. Ponadto powinien mieć spłaszczone końce, ponieważ grejpfruty z końcami wydłużonymi mają zazwyczaj grubą skórę i mało soku. Końcówki nie powinny być miękkie ani zazielenione. Grejpfruty możesz przechowywać nawet do dwóch tygodni w temperaturze pokojowej. Gdy chcesz przechować je dłużej umieść w najcieplejszym miejscu lodówki. Jeśli przeszkadza ci gorzki smak grejpfruta spróbuj zjeść go z cynamonem.
  • Czy wiesz, że... acai rosną na palmach, zebrane w grona. Mają ogromną pestkę, która stanowi ok. 90% owocu, dlatego zazwyczaj w sklepie znajdziemy sam sproszkowany miąższ lub w postaci soku w butelce.
  • Czy wiesz, że... banany są radioaktywne, ale spokojnie… za promieniotwórczość bananów odpowiada jeden z izotopów potasu. Nie należy się jednak tym przejmować, ponieważ żeby uzyskać jakiekolwiek minimalne efekty choroby popromiennej, trzeba byłoby zjeść około 5 mln bananów naraz. To zjawisko tzw. naturalnej promieniotwórczości i spożywanie bananów nie wpływa negatywnie na nasze zdrowie. Oprócz bananów, podobne właściwości wykazują również orzechy brazylijskie, awokado, czerwona fasola, marchew.
  • Czy wiesz, że... młode liście rzodkiewki są jadalne i smaczne. Zawierają witaminę C, oczyszczają i wspomagają trawienie. Stanowią genialny dodatek do zup, koktajli, czy zapiekanek. Świetnie sprawdzą się jako farsz do wytrawnych babeczek czy baza do pesto. Mogą być też smacznym i atrakcyjnym zamiennikiem dla szpinaku czy jarmużu.
  • Czy wiesz, że... szacuje się, że rocznie spożywa się ponad 8 milionów ton kawy, natomiast w ciągu dnia wypija się 2 miliardy filiżanek tego naparu na całym świecie
  • Czy wiesz, że... największe, ekologiczne plantacje kawy znajdują się w Brazylii, Kolumbii, Peru, Meksyku (ok. 60% powierzchni upraw światowych) oraz w Afryce (ok. 30% powierzchni - głównie w Etiopii)
  • Czy wiesz, że... intensywny, owocowy zapach przy ogonku mango świadczy, że owoc jest dojrzały. „Afrykańskie mango” znane jako środek na odchudzanie to nie mango! Nazwa wzięła się stąd, że roślina Irvingia gabonensis pochodzi z Afryki, a jej owoce wyglądem przypominają mango. Na świecie jest blisko 1000 odmian mango.
  • Czy wiesz, że... o stosowaniu kakao w okresie od IX wieku p.n.e do III wieku n.e świadczą stwierdzone pozostałości, występującej w kakao teobrominy, na ściankach glinianych naczyń codziennego użytku z tamtych lat
  • Czy wiesz, że... według japońskich wierzeń miłorząb japoński miał chronić przed pożarami. Legenda się ziściła w 1923 roku - po silnym trzęsieniu ziemi spłonęło prawie całe Tokio. Jako jeden z nielicznych budynków przetrwała świątynia - osłonięta wielkim miłorzębem, a ludzie w niej ukryci ocaleli
  • Czy wiesz, że... natka pietruszki neutralizuje ostre zapachy, wystarczy przegryźć kilka listków, by odświeżyć oddech, np. po zjedzeniu czosnku, żucie listków poleca się również palaczom, ponieważ poprawia nieświeży oddech
  • Czy wiesz, że... wszystkie jabłka ciemnieją po przekrojeniu, ale tempo tego procesu różni się w zależności od odmiany. Aby zapobiec reakcjom enzymatycznego brązowienia, skrop owoc sokiem z cytryny albo posyp cukrem.
  • Czy wiesz, że... kwiaty szczypiorku są jadalne! Mają cebulowo-czosnkowy smak i mogą pełnić funkcję dekoracyjną w sałatkach, kanapkach, makaronach, jajecznicy, pastach twarogowych, sosach, dipach czy daniach mięsnych.
  • Czy wiesz, że... makaron konjac (shirataki) ze względu na swój wygląd często nazywany bywa także białym wodospadem.
  • Czy wiesz, że... jedna z wiodących na rynku firm herbacianych sprzedaje 200 milionów torebek herbaty ekspresowej tygodniowo. Papier użyty do ich produkcji mógłby pokryć 128 boisk piłkarskich. Na całym świecie zużywa się obecnie ponad 220 miliardów sztuk dwukomorowych torebek herbaty rocznie.
  • Czy wiesz, że... nasiona szczypiorku przechowywane w temperaturze -20 st. C mogą kiełkować nawet po 6 latach.
  • Czy wiesz, że... kakao wykorzystywano głównie do sporządzania gorzkiego napoju xocolatl (ziarna poddane fermentacji i prażeniu mieszano z wodą, miodem, mączką kukurydzianą oraz chilli)
Wanilia

Wanilia

MartaKowalska

 

Wanilia uchodzi za jedną z najdroższych przypraw na świecie. Na jej wysoką cenę wpływa pochodzenie i właściwości. Wanilia nadaje unikalny smak i aromat potrawom, dzięki czemu znalazła szerokie zastosowanie w kuchni. Jest głównym składnikiem olejku i cukru waniliowego, które głównie dodajemy do domowych wypieków i deserów. Ponadto, stosowana jest na dużą skalę w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym.

CHARAKTERYSTYKA WANILII
Wanilia płaskolistna (Vanilla planifolia) należy do rodziny storczykowatych. Roślina pochodzi z lasów tropikalnych Ameryki Środkowej i Południowej. Do Europy w XVI wieku sprowadzili ją Hiszpanie. Uprawiana jest w wielu regionach świata (m.in. Seszele, Meksyk, Mauritius), jednak głównym i największym producentem jest Madagaskar w Afryce, skąd pochodzi wanilia burbońska.

Kwiat wanilii płaskolistnej

 

Dojrzałe pnącza osiągają 15 m długości a kwiaty o średnicy ok. 6 cm rosną w skupiskach od 20 do 30 sztuk. Zapylony kwiat przekształca się w owoc przypominający strączek (fasolkę) i dojrzewa przez następne kilka miesięcy. Świeży owoc pozbawiony jest zapachu. Dopiero po zerwaniu, poddaniu procesowi gotowania, fermentacji i suszenia, laski wanilii ciemnieją i nabierają intensywnego, korzennego i słodkiego zapachu. Za smak i aromat wanilii odpowiada aż 200 substancji, najważniejszą jest wanilina. Pozostałe to: garbniki, polifenole, żywice, wolne aminokwasy oraz związki lotne (kwasy, etery, alkohole, węglowodory, fenole). Wanilina występuje w formie białego nalotu na lasce wanilii. Jej zawartość jest różna zależnie od gatunku. Najwięcej tego związku zawiera wanilia burbońska (12 %), pozostałe gatunki zawierają zaledwie 1 – 3 %.

 Surowe strąki wanilii

PROZDROWOTNE WŁAŚCIWOŚCI WANILII
Za prozdrowotne właściwości wanilii odpowiada wanilina i kwas wanilinowy. Związki te wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwnowotworowe oraz pomagają w leczeniu anemii sierpowatej, cukrzycy (obniżają poziom glukozy we krwi) i chorób sercowo – naczyniowych (obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów). Ponadto, mogą działać przeciwzapalnie, przeciwbólowo i ochronnie na wątrobę.

ZASTOSOWANIE W KUCHNI I NIE TYLKO
Wanilia znalazła szerokie zastosowanie w kuchni, przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Może występować w formie laski wanilii, ekstraktu, proszku i cukru waniliowego. Stanowi aromatyczny składnik wielu potraw i deserów (ciasta, ciastka, racuchy, naleśniki, puddingi, budynie, kaszki, koktajle, lody) oraz produktów spożywczych (jogurty, serki, kawa, herbata, czekolada do picia, napoje roślinne, batony, czekolady, chałwy, drożdżówki, kremy, sosy, syropy, polewy, likiery, płatki śniadaniowe, przetwory, pasty, cukier waniliowy, olejek waniliowy, przyprawy), a nawet dań mięsnych i rybnych. Na Madagaskarze przygotowuje się kurczaka lub tuńczyka w sosie waniliowym.

Do potraw najczęściej dodaje się nasiona lub rozgniecione laski wanilii. Jeśli wykorzystamy ziarenka z laski wanilii samą laskę możemy zagotować w mleku lub innym napoju, odda ona swój aromat potrawie, możemy również włożyć ją do słoiczka z cukrem, zamknąć i otrzymamy własny aromatyczny cukier waniliowy. Idealny i łatwy w użyciu jest ekstrakt waniliowy, zamknięty w buteleczce płyn z ziarenkami wanilii aromatyzuje intensywnie
desery, ciasta i inne potrawy.

PIĘKNY ZAPACH, KTÓRY ODSTRASZA OWADY
Wanilia dodawana jest do wielu kosmetyków, nadając im niepowtarzalny aromat (kremy, balsamy, szampony, żele pod prysznic, mydła, perfumy). Olejek waniliowy skutecznie odstrasza komary i meszki.

WANILIOWE CIEKAWOSTKI
• Wanilia pomaga w zasypianiu. Wystarczy skropić róg poduszki olejkiem waniliowym.
• Wanilia uchodzi za afrodyzjak, dzięki zawartości fitoferomonów.
• W czasach prekolumbijskich kwiatami wanilii płacono podatki.
• W sklepach dostępny jest syntetyczny zamiennik waniliny syntetyzowany z ligniny świerkowej lub olejku goździkowego. 20 g syntetycznego proszku zastępuje 1 kg laski wanilii! Znaleźć można go pod nazwą cukru wanilinowego.
• Meksyk bardzo długo był największym producentem wanilii ze względu na to, że tylko tam żyją pszczoły, które potrafią zapylić kwiatki waniliowe. Sytuacja zmieniła się na początku XIX wieku, kiedy okazało się, że kwiaty wanilii można zapylać ręcznie i uprawa wanilii na dużą skalę stała się możliwa w innych tropikalnych regionach świata.

 

Marta Kowalska - Departament Jakości Bio Planet

Bibliografia:

Ahmad H. i in. (2020): Vanilla, Medicinal Plants of South Asia, 657 – 669.

Anuradha K. i in. (2013): Vanilla - Its Science of Cultivation, Curing, Chemistry, and Nutraceutical Properties, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 12, 53, 1250 – 1276.

Ferrada L. (2020): Medicinal and Pharmaceutical Properties of Vanilla Planifolia: A Narrative Review, International Journal of medical reviews, 7, 1, 22 – 26.

Singletary K. (2020): Vanilla - Potential health benefits, Nutrition Today, 4, 55, 186 – 192.

Sinha H., Sharma U. K., Sharma N. (2008): A Comprehensive Review on Vanilla Flavor: Extraction, Isolation and Quantification of Vanillin and Others Constituents, International Journal of food Sciences and Nutrition, 59, 4, 299 – 326.

https://gotujwstylueko.pl/artykuly/eko-produkty/bog-stworzyl-zywnosc-a-diabel-przyprawy%E2%80%B6

 

 

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 30 Zima 2024/25

Aby dodać komentarze
musisz być zalogowany.

Serwis internetowy gotujwstylueko.pl wykorzystuje pliki cookies, które umożliwiają i ułatwiają Ci korzystanie z jego zasobów.
Korzystając z serwisu wyrażasz jednocześnie zgodę na wykorzystanie plików cookies. Szczegółowe informacje znajdziesz w zakładce Polityka Prywatności. rozumiem

Czy rejestracja jest konieczna do korzystania z zasobów serwisu?

Nie, nie jest konieczna. Użytkownicy niezarejstrowani w serwisie mają swobodny dostęp do przepisów, artykułów, komentarzy i innych treści zamieszczonych w serwisie - nie mogą ich jednak dodawać. Tylko zarejestrowany Użytkownik serwisu może dodać własny przepis, napisać komentarz lub artykuł (w tym wypadku konieczny będzie kontakt z Administratorem). Ponadto zarejestrowani Użytkownicy mają możliwość grupowania ulubionych przepisów i tekstów, biorą udział w Rankingu punktowym i wreszcie - mają możliwość wymiany zdobytych punktów na nagrody.

Gdzie mogę znaleźć Regulamin serwisu?

Regulamin serwisu www.gotujwstylueko.pl.

Dlaczego nie mogę się zalogować?

Najczęstsze przyczyny problemów z logowaniem:

1. Czy konto w serwisie zostało aktywowane? W mailu potwierdzającym rejestrację w serwisie znajduje się link aktywacyjny - logowanie do serwisu będzie możliwe dopiero po kliknięciu tego linku i aktywowaniu konta.

2. Czy podczas wpisywania hasła był wciśnięty Caps Lock? System rozróżnia małe i duże litery w haśle, dlatego klawisz Caps Lock musi być wyłączony w trakcie wpisywania hasła.

3. Czy wpisane hasło było prawidłowe? Jeżeli nie pamiętasz hasła użytego przy rejestracji w serwisie, można użyć przycisku "Reset hasła", który znajduje się poniżej okna logowania.

W jaki sposób mogę się wylogować z serwisu?

Wystarczy kliknąć na symbol otwartych drzwi znajdujący się w prawym górnym rogu ekranu (na belce z danymi zalogowanego Użytkownika).

Jak mogę szybko dotrzeć do interesujących mnie treści w serwisie?

Serwis wyposażony został w dwie wyszukiwarki:

- wyszukiwarka ogólna na belce menu głównego - przeszukuje wszystkie treści w serwisie (przepisy, artykuły, newsy, porady), szuka zadanej frazy zarówno w tytule, jak i w treści,

- wyszukiwarka przepisów na stronie Przepisy - szuka zadanej frazy w nazwie i w składnikach, dodatkowo wyposażona została w filtry.

Jak mogę usunąć przepis z ulubionych?

Wystarczy otworzyć zakładkę Polubione i znaleźć przepis (lub inny wpis), który ma być usunięty z ulubionych. Następnie klikamy na ikonkę serca (tę samą, która służy do polubienia) i gotowe - przepis powinien zniknąć z zakładki Polubione.

Jak mogę skomentować przepis?

Przepisy mogą komentować wyłącznie zalogowani Użytkownicy. Wystarczy kliknąć na ikonkę dymku dialogowego, która znajduje się zawsze poniżej przepisu (obok ikonki serca).

Gdzie mogę zobaczyć ile mam punktów na koncie?

Użytkownik ma do dyspozycji 2 sposoby prezentacji zgromadzonych na swoim Koncie punktów:

- Całkowita liczba punktów zgromadzonych przez Użytkownika (wraz z punktami wymienionymi już na Nagrody) dostępna jest w Profilu Użytkownika (wymagana rejestracja i logowanie) oraz w Rankingu.

- Aktualna liczba punktów dostępnych do wymiany na nagrody (całkowita liczba punktów zgromadzonych przez Użytkownika pomniejszona o punkty już wymienione na Nagrody) dostępna jest w profilu Użytkownika (wymagana rejestracja i logowanie).

W jaki sposób mogę wymienić punkty na nagrody?

Wystarczy odwiedzić zakładkę Nagrody i wybrać jedną z nagród (jeżeli pozwala na to stan punktów można wybrać wiele nagród). Następnie należy wybrać sposób dostarczenia przesyłki (możliwy jest odbiór osobisty w najbliższym sklepie ekologicznym lub usługa Poczty Polskiej).