Aromat zaklęty w saszetce - bezpieczne torebki

Herbata jest jednym z najczęściej spożywanych napojów na świecie, a jej zbiory dochodzą do około 3,7 mln ton rocznie. Według legend jej początki sięgają 2737 roku p.n.e., w którym to mityczny cesarz Shennong przypadkowo zaparzył pierwszy napar z jej liści. Herbata przechodziła mnóstwo metamorfoz odkąd sprowadzono ją do Europy. Zaparzano ją na wiele sposobów, dodając do niej zioła, roślinne wyciągi, a nawet mleko. Ponad sto lat temu jej aromatyczne liście zaczęto podawać w saszetkach.

O herbacie słów kilka…
Herbata, obok naparów z suszu owocowego i ziół za swoje właściwości ceniona jest od tysięcy lat. Jest wiernym towarzyszem naszego menu jako dodatek do posiłków, deserów, a często także jako alternatywa dla kawy. Herbatę klasyfikuje się pod względem położenia geograficznego plantacji, pory zbioru liści i sposobu obróbki, czyli procesu fermentacji liści. Przykładowo, z całkowicie fermentowanych liści produkuje się herbatę czarną, z częściowo fermentowanych - herbatę oolong, natomiast z liści podlegających jedynie działaniu gorącej pary wodnej – herbatę zieloną. Warto podkreślić, że wszystkie rodzaje herbat dostępne na rynku tj. herbaty czarne, zielone, czerwone czy białe, pochodzą z jednego krzewu herbacianego Camellia sinensis.

Największymi producentami herbaty na świecie są Indie (1,1 mln ton), Chiny (0,9 mln ton), Sri Lanka, Kenia (po 3 mln ton) i Turcja (0,2 mln ton rocznie). Polska należy do jednych z największych importerów herbaty w Europie - sprowadzamy jej około 30 tysięcy ton rocznie. Największym zainteresowaniem cieszą się herbaty ekspresowe, trochę mniejszym sypkie, zaś spożycie herbat granulowanych wyraźnie spada. Do największych konsumentów herbaty w Europie należą Irlandczycy (ok. 3,7 kg rocznie) i Brytyjczycy (ok. 2,6 kg/rok). Przeciętny mieszkaniec naszego kraju spożywa jej mniej niż kilogram w ciągu roku.

Historia powstania herbaty ekspresowej
W 1903 roku pojawiły się pierwsze wzmianki o parzeniu herbaty w niezwykły sposób, polegający na zamaczaniu we wrzącej wodzie delikatnego woreczka z jej liśćmi wewnątrz. Za oficjalną datę wprowadzenia na rynek saszetek do herbaty uznaje się jednak rok 1908, a za pomysłodawcę uważa się Thomasa Sullivana, kupca herbaty z Nowego Jorku. Aby wypromować nowe gatunki herbat wśród klientów z całego świata pakował próbki starannie wybranych liści herbaty w jedwabne, eleganckie torebki. Thomas nie dołączał instrukcji użycia tak zapakowanej herbaty, więc odbiorcy zaczęli zaparzać całe saszetki wraz z zawartością. Klienci tak bardzo polubili to ułatwienie w przygotowywaniu naparu, że wkrótce zaczęli się domagać herbaty tylko w torebkach. Tak właśnie zupełnie przez przypadek, w wyniku źle zrozumianej reklamy powstała herbata porcjowana, powszechnie znana jako herbata ekspresowa.

Ewolucja saszetki do herbaty
Herbata początkowo pakowana była w kunsztownie wykonane, ręcznie szyte woreczki z jedwabiu lub muślinu. Szybko jednak tak kosztowne opakowania zamieniono na zdecydowanie tańsze woreczki ze zwykłej gazy.
Podczas pierwszej wojny światowej żołnierze otrzymywali herbatę zapakowaną w saszetki z bawełny. Były wygodne w użyciu, lecz materiał, z którego były wykonane miał negatywny wpływ na smak naparu.
Pod koniec 1920 roku na rynek wprowadzono saszetki z klejonego pergaminu, aby znaleźć kompromis pomiędzy dobrym smakiem herbaty i niską ceną torebki. Okazało się, iż pomimo tego, że papier pozostawał neutralny w smaku, do napoju przedostawał się smak użytego kleju.

W 1930 roku herbatę zaczęto pakować w saszetki wykonane z włókien papieru, dodatkowo sprzedając je w dwóch rozmiarach: mniejszym do filiżanki i większym do imbryka.

Udoskonalenie saszetkowego przemysłu miało miejsce w 1949 roku, kiedy to wprowadzone zostały saszetki dwukomorowe . Specjalna technika ich produkcji oraz składania (bez użycia kleju) zapewniała wodzie swobodny przepływ między liśćmi herbaty, tak by wydobyć z nich cały smak i aromat.

Początkowo herbata w saszetkach nie miała wielu zwolenników. Do tej rewolucji najtrudniej było przekonać Brytyjczyków przywiązanych do rytuału zaparzania sypkiej herbaty. Dopiero w latach 50. XX wieku herbata w saszetkach zyskała na popularności - głównie dzięki wygodzie użycia, eliminacji konieczności opróżniania zużytych liści herbaty z czajnika i możliwości kontroli czasu zaparzania. Obecnie herbaty w saszetkach stanowią około 96% herbat pitych ogółem w Wielkiej Brytanii, 98% w USA, 75% w Arabii Saudyjskiej.

Saszetka (torebka) ekspresowa jest obecnie najchętniej wybieranym opakowaniem bezpośrednim herbaty przez polskich konsumentów (74%).

Saszetka - z czego obecnie może być zrobiona?
Saszetka do herbaty w ciągu ostatnich 100 lat użytkowania zmieniała swój wygląd i kształt od opakowania kwadratowego, płaskiej poduszeczki po piramidkę, która pozwala zobaczyć co jest w jej wnętrzu. Do produkcji saszetek używa się nowych technologii surowcowych, bowiem wielu konsumentów zwraca uwagę na to, z jakiego materiału jest wykonana. Obecnie mogą to być opakowania z bawełnianego muślinu, sztucznego jedwabiu czy nie ulegającego biodegradacji nylonu. W sprzedaży znaleźć można także saszetki wykonane z drobnej siateczki ze skrobi kukurydzianej, która szybko się rozkłada i nie zanieczyszcza środowiska (soilon).

Najczęściej jednak firmy decydują się na papierową torebkę ze sznurkiem i znacznikiem.
Istotne również jest także, czy woreczki do herbaty są zszywane, klejone lub uszczelniane innymi metodami, np. za pomocą ultradźwięków. Ważna jest także ich szczelność, w celu ochrony zawartości przed wilgocią i zanieczyszczeniami.

Herbaty i herbatki ekspresowe ekologiczne
Poniżej tabela z krótkim przeglądem wszystkich herbat i herbatek ekspresowych ekologicznych dystrybuowanych przez firmę Bio Planet S.A. Saszetki wykonane są z naturalnych materiałów roślinnych takich jak skrobia kukurydziana czy włókna celulozowe z pochew liściowych banana manilijskiego (abaka). Przy zachowaniu odpowiednich warunków podlegają rozkładowi pozostawiając niewielką ilość lub po dłuższym czasie kompostowania brak odpadów. Saszetki nie są bielone chlorem i nie jest używany dodatkowy klej, ponieważ ich włókna zgrzewane są pod wpływem temperatury.

 Czy wiesz, że…?

• Jedna z wiodących na rynku firm herbacianych sprzedaje 200 milionów torebek herbaty ekspresowej tygodniowo. Papier użyty do ich produkcji mógłby pokryć 128 boisk piłkarskich.
• Na całym świecie zużywa się obecnie ponad 220 miliardów sztuk dwukomorowych torebek herbaty rocznie.

Bibliografia:
Dmowski P., Śmiechowska M., Łabędzki A. Znaczenie opakowań w kształtowaniu jakości herbaty. Bromat. Chem. Toksykol. - XLII, 2009, 3, str. 431-435.
Miazga-Sławińska M., Gregorczyk A. Herbaty - rodzaje, właściwości, jakość i zafałszowania. Kosmos. Tom 63 (2014) Nr 3 s. 473-479.
Informacje od producentów herbat ekspresowych.

Artykuł pochodzi z magazynu jesień 2020 Gotuj w stylu eko.pl