16 / 01 / 2023

Dezodorant i antyperspirant

Dezodorant i antyperspirant

Pocenie się to naturalny proces zachodzący w organizmie człowieka. Odpowiada za termoregulację naszego ciała, chroniąc przed wychłodzeniem lub przegrzaniem. Głównym składnikiem potu jest woda w około 98 %. Zawiera on również zbędne związki powstałe w procesie przemian metabolicznych. Między innymi są to NaCl; mocznik; kwas moczowy; amoniak; tłuszcze; aminokwasy; węglowodany. Pot jest bezwonny. Jednak jest idealną pożywką dla bakterii, które rozwijając się na nim powodują, że zmienia się jego zapach na nieprzyjemny. U niektórych osób dochodzi do zwiększenia wydzielania potu, które nie ma nic wspólnego z temperaturą otoczenia, wysiłkiem fizycznym czy emocjami. Nadmierna potliwość na całym ciele może wynikać z zaburzeń hormonalnych, problemów z tarczycą lub innych poważnych schorzeń. Nie należy tego lekceważyć. Powinniśmy skonsultować problem z odpowiednim specjalistą.

Prototyp dezodorantu pojawił się około 5500 lat temu w Chinach. W tym celu używano ałunu zawierającego sole glinu, które wchodzą w skład współczesnych dezodorantów. Starożytni Grecy i Rzymianie ukrywali zapach potu, wcierając mieszanki wonnych substancji, np. cynamonu, soków z cytrusów czy kadzidła.

Dezodorant i antyperspirant – czym się różnią?

Zarówno antyperspirant, jak i dezodorant mają na celu ograniczenie dyskomfortu wywołanego wydzielaniem potu. Dezodoranty zaliczamy do grupy kosmetyków, które neutralizują nieprzyjemny zapach powstały w wyniku bakteryjnego rozkładu związków z gruczołów znajdujących się na powierzchni skóry. Produkty tego rodzaju nie powinny zawierać związków, które mają działanie blokujące wydzielanie potu.

Zadaniem antyperspirantu jest ograniczyć wydzielanie potu, zmniejszając jego ilość tylko w miejscu aplikacji (np. pod pachą) powodując czasowe zwężenie porów skóry. Czas jego działania jest dłuższy niż dezodorantu. Silniejszą wersją antyperspirantu jest bloker potu, który występuje również w formie tabletek. Bloker potu hamuje proces jego wydzielania przez gruczoły potowe. Blokery potu występujące jako produkty typu roll-on zawierają również większe stężenie soli glinu.

Warto wiedzieć, że dezodoranty i antyperspiranty zawierają substancje, które mogą wywołać podrażnienia i alergie. Należy zwrócić uwagę na skład produktu, który chcemy zakupić. Syntetyczne substancje zapachowe, które są łatwo dostępne i tanie – mogą powodować reakcje alergiczne, również podobny efekt mogą wywołać parabeny dodawane do kosmetyków w celu ich konserwacji. Często niepożądanym składnikiem zawartym w dezodorantach jest alkohol etylowy, który może wywołać podrażnienia skóry. Składniki te są uznane są za bezpieczne w produktach kosmetycznych, należy jednak obserwować ciało i w razie potrzeby zmienić kosmetyk dobierając go do naszych potrzeb.

Związki glinu często używane w kosmetykach to chlorowodorotlenek glinu (INCI: Aluminium Chlorohydrate), seskwichlorowodorotlenek glinu (INCI: Aluminium Sesquichlorohydrate) ,chlorek glinu (INCI Aluminium Chloride). W opiniach wydanych przez Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów w 2014 i 2019 roku nie potwierdzono szkodliwego działania, jak powodowanie choroby Alzheimera lub raka piersi, czy kumulowanie toksyn w organizmie. Ewentualne drażniące działanie antyperspirantów, które są oparte na innych związkach glinu może wynikać z niskiego pH preparatu (3-3,5), a nie z działania samej substancji czynnej.

Na rynku są dostępne dezodoranty, które w składzie nie zawierają soli aluminium, PEG-ów, parabenów czy SLES-ów. Przykładem dezodorantów o prostym składzie są kosmetyki niemieckiej marki Ben & Anna. Występują w postaci sztyftów w kartonie oraz w puszce bez dodatku sody. W swoim składzie zawierają skrobię (INCI: Zea Mays Starch) która ma działanie absorbujące pot. W formie roll-onów można nabyć dezodoranty z firm CosNature i Weleda. Nie zawierają w swoim składzie soli glinu, aluminium i nie pozostawiają śladów na ubraniu. Są odpowiednie dla wszystkich rodzajów skóry, nadają się do codziennego stosowania. Zawierają jednak w swoim składzie alkohol, który może podrażniać delikatną skórę w okolicy pach. W szczególności po zabiegu depilacji. Ciekawostką na rynku jest kremowy dezodorant od firmy Hemping. Ten dezodorant konopny zawiera w sobie tylko naturalne substancje dezodoryzujące i niwelujące przykry zapach. W jego składzie można znaleźć między innymi sodę oczyszczoną, tapiokę i olej kokosowy, które skutecznie hamują procesy zachodzące pod pachami. W składzie jest również olej konopny, dzięki niemu produkt łagodzi podrażnienia skóry, powstałe pod pachami. Nieco mocniejszy, ponieważ zawierający Aluminum Chlorohydrate czyli chlorowodorek glinu jest produkt od Sattvy, który jest połączeniem dezodorantu z antyperspirantem. Na rynku jest on dostępny w 3 wariantach zapachowych – cytrynowym, jaśminowym i o zapachu drzewa arganowego. W swoim składzie mają zarówno ekstrakty z roślin maskujące zapach potu, jak również wyżej wspomniany związek glinu zmniejszający wydzielanie potu. Dodatkowo jest w nich Allantoina mająca właściwości łagodzące i nawilżające.

Dobrą alternatywą dla klasycznych dezodorantów jest ałun - to zwyczajowa nazwa minerału dwunastowodnego siarczanu glinowo-potasowego. Zawiera sole potasu i aluminium, które są składnikami naturalnie występującymi w przyrodzie. Nie zawiera alkoholu, perfum, barwników, konserwantów, składników pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Jest on bezpieczny nawet dla alergików, którzy źle tolerują klasyczne dezodoranty. Jego działanie polega na tym, że tworzy na skórze niewidzialną powłokę z soli mineralnych przez co skutecznie neutralizuje nieprzyjemny zapach potu. Nie pozostawia przy tym niechcianych plam na ubraniach. Minerał ten łagodzi skaleczenia i hamuje krwawienie. Doskonale radzi sobie z zaczerwieniami po depilacji. Dodatkowo ałun działa bakteriobójczo, jest hipoalergiczny i bezzapachowy. Po nałożeniu na skórę ałun działa ściągająco, zwęża pory, dzięki temu w pewnym stopniu ogranicza wydzielanie się potu. Oprócz zastosowania jako dezodorant, ałun może być stosowany także jako preparat do leczenia trądziku młodzieńczego – wspaniale wysusza wypryski na skórze, łagodzi podrażnienia po ugryzieniach owadów oraz przyspiesza gojenie aft.

Naturalny dezodorant można zrobić poprzez użycie kilku produktów dostępnych w domu. Do zrobienia podstawowej wersji dezodorantu potrzeba: olej kokosowy, olejek eteryczny i sodę oczyszczoną.

Dezodorant DIY

Składniki:

Olej kokosowy - 50 g

Olejek eteryczny (np. z drzewa herbacianego) - 15 kropli

Soda oczyszczona - 3 łyżki

Receptura: Do oleju kokosowego należy dodać ok. 15 kropli olejku i sodę oczyszczoną. Wymieszać do połączenia się składników. Przełożyć dezodorant do zakręcanego słoiczka. Najlepiej przechowywać w lodówce, aby zachował świeżość na dłużej.

Olej kokosowy i olejki eteryczne (np. z drzewka herbacianego) mają działanie antybakteryjne.
Soda oczyszczona - zwęża gruczoły potowe i neutralizuje nieprzyjemny zapach.

Dodatkowo możemy dodać:

Sole srebra (azotan srebra, chlorek srebra i tlenek srebra) mają również działanie antybakteryjne,
Puder z bambusa – zawiera krzemionkę działającą antybakteryjnie,

Powyższe produkty mogą wystarczyć jako ochrona przed przykrym zapachem dla osób, które nie pocą się zbyt obficie.

Jaki dezodorant/antyperspirant wybrać?

Przed zakupem powinniśmy więc sprawdzić skład produktu i wybierać ten, który jest dla nas najbardziej odpowiedni. Najlepiej wybrać dezodorant o bezpiecznym i jak najkrótszym składzie. Druga kwestia to intensywność pocenia się. Dezodoranty to idealny wybór dla osób, które mało się pocą i potrzebują tylko odświeżenia i ładnego zapachu. Antyperspiranty z kolei będą odpowiednie dla osób, którym zależy na zahamowaniu pocenia, a dodatkowo niwelowaniu nieprzyjemnego zapachu, zawierają jednak silniej działające składniki.

Autor: Patrycja Matecka

Literatura:

Miroslawska M.: Dezodoranty i antyperspiranty. 2017, 24: 110-111.

China Food and Drug Administration. Safety and technical standards for cosmetics. 2015.

https://hempking.eu/pl/dezodorant-vs-antyperspirant-czym-sie-roznia/

https://www.poradnia.pl/dezodoranty-i-antyperspiranty.html

https://fizjoterapeuty.pl/fizjologia/pot.html

https://www.kosmopedia.org/bezpieczenstwo/czarna-lista-skladnikow-kosmetycznych/

https://sklep.zrobswojkosmetyk.pl/pl/n/Jak-zrobic-naturalny-dezodorant-w-kremie/134