Dieta raw food - czas na… surowe jedzenie!

Dieta raw, dieta surowa, witarianizm… Istnieje kilka określeń diety, której ideą jest spożywanie surowej i nieprzetworzonej żywności. Niektórzy uważają, że to nie tylko dieta, ale filozofia i styl życia. Czy jest odpowiednia akurat dla Twojego organizmu? Przed podjęciem decyzji warto zapoznać się z poniższymi informacjami.

 Historia diety raw food

Początki diety raw food sięgają końca XIX wieku i są ściśle związane z Maximilianem Oskarem Bircher-Bennerem. Ten szwajcarski lekarz rozpoczął badania na temat wpływu nieprzetworzonych warzyw i owoców na ludzki organizm wkrótce po przebytej żółtaczce, podczas której odżywiał się głównie surowymi jabłkami i w nich upatrywał lekarstwa na swoją chorobę. W ciągu zaledwie pięciu lat wykonał (głównie na sobie) setki eksperymentów porównawczych, by potwierdzić swoją teorię. Przyjmował, że w wysokiej temperaturze „giną” wartości odżywcze zawarte w pokarmie, zaś białka, węglowodany oraz tłuszcze ulegają uszkodzeniu i stają się szkodliwe dla organizmu. W 1904 roku pomysłodawca diety raw food otworzył w Zurychu swoje pierwsze sanatorium o nazwie Vital Force (siła witalna). Osiem lat później stało się ono jedną z najsłynniejszych klinik na świecie, gdzie stosowane były restrykcyjne zasady żywienia, określane jako tzw. „naturalne odżywianie”.

W kolejnych dziesięcioleciach moda na surowe odżywianie nie malała. W XX wieku dieta raw food stała się niezwykle popularna wśród celebrytów z Hollywood, którzy szukali szybkiego sposobu, by zjawiskowo zaprezentować się na filmowych premierach. Kilkudniowa dieta surowa zapewniała im nie tylko szybką redukcję masy ciała (szczególnie jeśli chodzi o usuwanie nagromadzonej w organizmie wody), ale też sprawiała, że czuli się rześko i świeżo, co przekładało się na ich prezencję na czerwonym dywanie.

Dieta raw food - na czym polega?

Dieta raw food polega na spożywaniu pokarmów świeżych, surowych i nieprzetworzonych. Co niezwykle istotne, produkty w tej diecie nie mogą być poddawane obróbce termicznej wyższej niż około 40-45 stopni Celsjusza.

Zwolennicy surowej diety twierdzą, że spożywanie surowych warzyw, owoców, pestek czy nawet mięsa jest powrotem do sposobu odżywiania się praludzi przed wynalezieniem ognia.

Podkreślają, że taka żywność:
• jest bogatsza w składniki odżywcze, minerały, witaminy, antyoksydanty,
• posiada enzymy, które ułatwiają jej trawienie i lepsze przyswajanie wartości odżywczych,
• nie zawiera szkodliwych substancji powstających na skutek podgrzewania tłuszczów (np. tłuszczów trans czy akrylamidu).

Ostatnio, w związku z rosnącą popularnością dieta raw food zyskała wiele tzw. “odmian”. Wśród nich wyróżnić można:
• raw weganizm - oznacza spożywanie głównie surowych warzyw, owoców, nasion, kiełkujących ziaren i orzechów, a także różnego rodzaju olejów tłoczonych na zimno i oliw. Znawcy podkreślają, że idealne proporcje produktów spożywanych w diecie raw vegan food kształtują się następująco: 75–85 % – surowe warzywa i owoce, 10–20 % – zielone warzywa liściaste, 5 % – nasiona, orzechy, glony. Surowa dieta wegańska wyklucza z jadłospisu alkohol, kawę i cukier.
• raw wegetarianizm - dopuszcza spożywanie surowych jaj.
• raw paleo - dopuszcza spożywanie surowego mięsa wołowego w formie tatara czy carpaccio.

W diecie raw food jest niezwykle istotne, by surowe produkty pochodziły z upraw bądź hodowli ekologicznych. Zdaniem witarian - zwolenników surowej żywności, dzięki przestrzeganiu tej zasady spożywamy jedzenie zawierające maksymalną ilość składników odżywczych, jaką poszczególne produkty mogłyby dostarczyć organizmowi, a fakt, iż są ekologiczne, gwarantuje nam pokarm wolny od pozostałości środków ochrony roślin i metali ciężkich.

Dieta raw food – zalety
Dietę raw food charakteryzuje podejście holistyczne, które obejmuje ludzkie ciało i umysł jako całość. Do pozytywnych kwestii należy przede wszystkim jej obfitość w świeże owoce i warzywa, będących podstawą piramidy żywienia, a także inne produkty spożywcze o wysokiej zawartości składników odżywczych, antyoksydantów i błonnika czyli: ziarna, nasiona i ich kiełki, niepalone kasze, orzechy. Dodatkowo, dieta ta ogranicza spożycie wysoko przetworzonych pokarmów, przyczyniających się do gorszego stanu zdrowia i samopoczucia. Ponadto, ze względu na jej niską kaloryczność, dieta raw zapewnia szybką utratę masy ciała.

Wśród wielu zalet stosowania surowej diety wymienia się także:
· oczyszczanie organizmu z toksyn i zanieczyszczeń,
· korzystny wpływ na kondycję włosów, skóry i paznokci,
· minimalizowanie ryzyka zachorowania na choroby cywilizacyjne,
· pozbycie się cellulitu,
· zmniejszenie dolegliwości towarzyszących menstruacji,
· obniżenie poziomu “złego” cholesterolu,
· utrzymanie odpowiedniego poziomu cukru we krwi.

Dieta raw food - wady
Choć dieta raw food ma wielu zwolenników, nie brakuje również osób, które podważają jej zalety. Przeciwnicy tego sposobu odżywiania uważają, że surowa dieta prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia i jest odpowiednia tylko dla osób żyjących w cieplejszym klimacie. Jedząc jedynie surowe pokarmy możemy doprowadzić do wychłodzenia organizmu, szczególnie w porze zimowej. Wśród niekorzystnych zjawisk towarzyszących diecie raw wymienia się także problemy z zębami i dziąsłami, a także niedobory witamin i minerałów. Przeciwnicy diety surowej podkreślają, że nie dostarcza ona naszemu organizmowi pełnowartościowego białka, czyli podstawowego składnika budulcowego, jak również witaminy B12 oraz wapnia i żelaza.  Przejście na ten rodzaj diety powinno być decyzją przemyślaną i koniecznie skonsultowaną z dietetykiem.

Gdzie kupować produkty zgodne z surową dietą?
Po owoce i warzywa najlepiej wybrać się do sklepów specjalistycznych z żywnością ekologiczną. Poza owocami i warzywami można znaleźć różne przekąski w duchu diety raw, np.: czekolady wytworzone z nieprażonych ziaren kakaowca, batony, suszone na słońcu owoce oblane surową czekoladą (banany, figi, rodzynki, morwy, daktyle), praliny, trufle, krakersy, pieczywo z surowymi, zdolnymi do kiełkowania ziarnami, oleje tłoczone na zimno, oliwy, syropy, a nawet białka roślinne w proszku idealne po treningu czy między posiłkami. Ciekawe również są niepalone kasze, jak np. kasza gryczana niepalona. Wystarczy zalać ją wodą i odstawić na 30 minut. Wyrzucamy ziarna, które unoszą się na powierzchni wody, odcedzamy, płuczemy świeżą wodą i przesypujemy do szklanego naczynia. Przykrywamy gazą i płuczemy dwa razy dziennie. Po 1-2 dniach kiełki przekładamy do pojemnika i przechowujemy w lodówce maksymalnie przez tydzień. Warto tu również wspomnieć o innych popularnych nasionach do kiełkowaniach lub modnych ostatnio mikrolistkach. 

Szukajmy na opakowaniach informacji lub logo „RAW”, „surowe” czy „paleo”. Takie oznaczenia świadczą, że produkt i składniki użyte do jego produkcji nie zostały poddane temperaturze wyższej niż 40-45 stopni Celsjusza i zawierają pełnię składników odżywczych, witamin i minerałów.

Jak przygotować posiłek zgodny z dietą raw?

Nie jest to na pewno bardzo skomplikowane - wystarczy mieć tarkę, ostry nóż i koszyk świeżych, sezonowych, ekologicznych warzyw i owoców. Gdy złapie nas mały głód można zrobić szybką sałatkę lub przygotować talerz z mieszanką pokrojonych owoców. Warto również zaopatrzyć się w dobry mikser, blender, sokowirówkę lub wyciskarkę do soków. Urządzenia te pomogą nam w sporządzaniu soków, koktajli, surowych zup, sałatek, dipów warzywnych, deserów, a także surowych potraw przypominających zwykłe kanapki. Można także poeksperymentować z kiszonymi warzywami, które dodatkowo zadbają o odpowiednią florę bakteryjną naszych jelit.

Surowe jedzenie bywa czasem nazywane “nieugotowanym”, lecz wiele receptur zgodnych z dietą raw vegan wymaga długiego czasu na ich przygotowanie.

Aby przyrządzić  bardziej urozmaicony, surowy posiłek stosuje się:
• Moczenie - uważa się, że surowe ziarna i orzechy należy przed zjedzeniem namoczyć, ponieważ dzięki temu uwolnione zostają składniki odżywcze. Najpierw należy je przepłukać, następnie umieścić w szklanym pojemniku, wlać wodę o temperaturze pokojowej i zostawić na noc, rano odlewając wodę i zjadając namoczone składniki.
• Kiełkowanie - namoczone nasiona należy umieścić w specjalnym pojemniku do kiełkowania (kiełkownicy) i zostawić w temperaturze pokojowej na określony czas (zależy od rodzaju nasion). Gdy nasiona wypuszczą odpowiedniej wielkości kiełki należy je przepłukać i odsączyć. Można je przechowywać w szczelnym pojemniku w lodówce do 5 dni.
• Odwodnienie (suszenie) - na rynku można kupić specjalne urządzenia umożliwiające usunięcie wody z owoców i warzyw przy użyciu niskich temperatur.

Podsumowanie
Dieta RAW jest naturalna ale z drugiej strony bardzo wymagająca. Bez wątpienia jednak warto chociaż na kilka dni wybrać surowe odżywianie, aby wspomóc siły witalne naszego organizmu, poprawić kondycję, polepszyć samopoczucie, a przy okazji zgubić zbędne kilogramy.

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotujwstylueko.pl nr 16 Wiosna 2021

Bibliografia:
Juncewicz A., Budrowski M. 100 przepisów na surowo, to co lubisz smacznie i zdrowo. 2018. Wyd. Alicante.
Maher T. Kuchnia Raw Food. Smaczne dania bez gotowania. 2020. Wyd. Vital.
Szaciłło K., Szaciłło M. 2018. Dieta Raw Food. Wyd. Zwierciadło.