Żywienie dzieci - podstawa ich prawidłowego rozwoju!

Prawidłowe żywienie dzieci jest bardzo ważne dla ich zdrowia, rozwoju fizycznego i umysłowego. Wszyscy o tym wiemy, ale czy wszyscy robimy wystarczającą dużo, aby wpoić dzieciom dobre nawyki żywieniowe? Małe dzieci nie mają świadomości, że od ich sposobu żywienia zależy stan zdrowia w przyszłości. To zadanie dla rodziców i opiekunów. Niestety, badania pokazują, że duża część dzieci jest albo niedożywiona, albo ma nadwagę.

Wiek przedszkolny i szkolny charakteryzuje się intensywnym rozwojem i wzrostem dziecka. Szybkiemu rozwojowi podlegają: tkanka kostna, mięśniowa, układ nerwowy; następują też zmiany w uzębieniu. Prawidłowe żywienie w tym okresie pozwala pokryć potrzeby organizmu, wpływa także na rozwój fizyczny i umysłowy dziecka. Dlatego, realizacja zasad prawidłowego żywienia konieczna jest zarówno w domach, jak i przedszkolach, czy szkołach. W diecie dziecka powinny znajdować się produkty o wysokiej wartości odżywczej, umożliwiające pokrycie zapotrzebowania na wszystkie składniki odżywcze. Właściwie prowadzona edukacja żywieniowa przedszkolaków i dzieci wczesnoszkolnych, poparta przykładami prawidłowego żywienia w przedszkolu i w domu, na pewno zaprocentuje prozdrowotnymi zachowaniami żywieniowymi w przyszłości.

NAJWAŻNIEJSZE ZASADY ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM:

1. Po pierwsze ruch!

Aktywność fizyczna to podstawa piramidy żywienia. Codzienne, systematyczne ćwiczenia ruchowe lub nawet zwykły, ale intensywny spacer, umożliwiają utrzymanie prawidłowego bilansu energetycznego i niosą dodatkowe korzyści zdrowotne dla małego organizmu. Zachęcajmy dzieci do ćwiczeń w szkole na lekcjach w-fu!

2. Regularne posiłki o stałych porach w ciągu dnia!

Dziecko powinno spożywać 5 posiłków dziennie w odstępach 3-4 godzinnych. Oprócz głównych posiłków, czyli śniadania, obiadu i kolacji, dziecko powinno zjeść drugie śniadanie oraz lekki podwieczorek. Regularne, pełnowartościowe posiłki to również dobry sposób na „niepodjadanie” słodkich, czy słonych przekąsek. Stałe posiłki zapewniają lepszy metabolizm i optymalne wykorzystanie składników odżywczych. Szczególne ważne jest pierwsze śniadanie, powinno być ono prawidłowo skomponowane pod względem  odżywczym, dostarczy wtedy maluchowi niezbędnej energii i pozytywnie wpłynie na koncentrację w czasie lekcji! Drugie śniadanie przygotujmy dziecku sami, aby mieć pewność, że zje coś nie tylko smacznego, ale też pożywnego. Może to być klasyczna kanapka (najlepiej, by znalazło się w niej wszystkiego po trochu), suszone owoce (ekologiczne nie zawierają dodatku związków siarki) świeże sezonowe owoce, omlet z dodatkami czy owsianka. Obiad, największy posiłek dnia, powinien dostarczyć ok. 40 % dziennego zapotrzebowania dziecka na energię. Nie zawsze musi się składać z dwóch dań, małemu dziecku ciężko jest zjeść dwa dania po sobie. Dobrym rozwiązaniem jest spacer przed obiadem, ponieważ na świeżym powietrzu dziecko głodnieje. Ważne, żeby w posiłku obiadowym znalazło się coś gotowanego i pamiętajmy o surówkach. Podwieczorek to zazwyczaj najprzyjemniejszy posiłek dla dziecka, ponieważ to najczęściej pora na coś słodkiego. Szczególnie smakuje dzieciom po poobiedniej drzemce. Kolacja, natomiast, jako ostatni posiłek dnia, powinna być lekkostrawna i spożyta ok. 2 godz. przed snem.

3. Woda!

Jeżeli uda nam się wyrobić w dziecku nawyk picia wody zamiast słodkich, gazowanych napojów ze sztucznymi barwnikami i aromatami, to ogromny sukces! To jeden ze składników pokarmowych, który musimy dostarczyć organizmowi regularnie i w odpowiednich ilościach. Woda zawarta jest oczywiście w spożywanych posiłkach i potrawach, ale w niewystarczającej ilości. Jej niedobór prowadzi do odwodnienia, gorszego samopoczucia i osłabienia organizmu. Uczmy dzieci picia wody. Wyrabiajmy ten nawyk również w sobie, dla całej rodziny do obiadu możemy podać dzbanek świeżo przefiltrowanej wody.

4. Spożywanie produktów z różnych grup!

Urozmaicenie jadłospisu jest bardzo ważne, w zasadzie niezbędne. W każdym posiłku powinny znaleźć się produkty białkowe, węglowodanowe i tłuszcze. Podstawą posiłku powinny być produkty wielozbożowe, z pełnego przemiału zawierające węglowodany złożone. Dodatkiem powinny być produkty białkowe: chudy nabiał, jajka, chude mięso i wędlina. Jeżeli dodajemy tłuszcz, używajmy dla dzieci masła lub oliwy z oliwek, unikajmy margaryn nieekologicznych, ponieważ zawierają tłuszcze trans. Ważne, żeby w jadłospisie dziecka znalazły się również ryby (zwłaszcza morskie), kasze (szczególnie jaglana), strączkowe (ale dopiero po 3 roku życia), różnorodne owoce, warzywa (wybierajmy jednak te z upraw ekologicznych bez pestycydów).

5. Produkty zbożowe!

Zwłaszcza pełnoziarniste, warto przyzwyczajać dziecko do ciemnego, pełnoziarnistego pieczywa, chleba razowego, graham, czy z dodatkami ziaren. Białe pieczywo ma niewiele błonnika i dostarcza głównie kalorii.

6. Mleko!

Pamiętajmy, że mleko jest jednym z najczęstszych alergenów. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, wybierajmy fermentowane produkty mleczne, np. kefir, czy jogurt naturalny. Tradycyjne mleko możemy zastąpić również pysznymi roślinnymi napojami, np. migdałowym, czy sojowym.

7. Ograniczanie słodyczy, przekąsek typu fast-food!

Dostarczają one przede wszystkim pustych kalorii, są źródłem tłuszczu, zawierającego nasycone kwasy tłuszczowe, cholesterol, izomery trans. Z powodzeniem możemy je zastąpić np. suszonymi owocami, orzechami (niesolonymi), chipsami jabłkowymi, chrupkami kukurydzianymi, waflami zbożowymi. Na początku to może być bardzo trudne, szczególnie dla dzieci, które już spróbowały tego typu przekąsek. Dobrym czasem na wprowadzanie zmian jest wspólnie spędzany czas, np. w czasie wakacji, kiedy razem możecie próbować nowych smaków. Można też wspólnie z dziećmi w domowej kuchni przygotować „zdrowszą” wersję jakiegoś dania typu fast-food.

8. Ograniczanie soli i cukru!

Unikanie cukru chroni przed próchnicą i nadwagą, nadmiar soli powoduje nadciśnienie, zwiększa ryzyko chorób m.in. miażdżycy. Pamiętajmy, że sól naturalnie znajduje się w produktach, w związku z tym i tak dostarczymy jej do organizmu tyle ile trzeba, cukier natomiast jest dodawany prawie do wszystkiego, dlatego starajmy się nie spożywać go w nadmiarze.

9. Sen!

Dbajmy o to, żeby nasze dziecko się wysypiało. Dziecii młodzież, które nie śpią odpowiedniej ilości czasu, mają problemy z koncentracją podczas pobytu w szkole. Dziecko od 3 do 5 lat powinno spać od 10 do 13 godzin na dobę, dziecko od 6 do 12 lat – od 9 do 12 godzin. Małe mózgi też muszą wypocząć! Po co te wszystkie starania o prawidłowe żywienie naszych pociech? Aby zapobiec chorobom, aby zapewnić prawidłowy rozwój fizyczny i umysłowy, aby wytworzyć należytą odporność organizmu na niekorzystne działanie czynników środowiskowych. Tylko tyle…czy aż tyle?!

Sylwia Kaczmarek - Dyrektor Departamentu Jakości Bio Planet

Artykuł pochodzi z magazynu wiosna 2020 Gotuj w stylu eko.pl