Macadamia - najcenniejsze orzechy świata?

Są szczytem luksusu, inwestycją w zdrowie czy może egzotycznym rarytasem, a może wszystkim po trochu? Orzechy macadamia są wyjątkowe pod wieloma względami, a na dodatek są pyszne, poznaj je lepiej!

SKĄD SĄ I JAK SIĘ JE UPRAWIA?
Orzechy macadamia (makadamia) pozyskiwane są z drzewa Macadamia ternifolia F. v. Mueller, należącego do rodziny srebrnikowatych (Proteaceae). Nazywane są również orzechami Queensland, australijskimi, gdyż odkryte zostały w Australii w 1857 roku, która jest ich największym producentem. Orzechy uprawiane są głównie w klimacie tropikalnym, oprócz Australii rosną również w Południowej Afryce, Nowej Zelandii, Ameryce Środkowej i na Hawajach. Jednym z największych producentów ekologicznych orzechów macadamia jest Kenia. Panują tam optymalne warunki uprawy: żyzna wulkaniczna gleba, klimat subtropikalny, który pozwala zrezygnować ze sztucznego nawodnienia. Producenci dbają o zrównoważony rozwój regionu, zaspokajając potrzeby lokalnej ludności, wspierając również ich edukację.

CO DECYDUJE O ICH WYSOKIEJ CENIE?
Owoce drzewa macadamia stanowią̨ okrągłe pestkowce, które zamknięte są w bardzo twardej łupinie. Jest ona na tyle twarda, że na rynku większość orzechów sprzedawanych jest już gotowych do spożycia bez skorupki. Są to najdroższe orzechy spotykane w handlu. Wynika to z trudności w ich uprawie. Drzewa macadamia dorastają do 20 metrów wysokości, a ich nasadzenia zapobiegają erozji gleby. Najlepsze plony dają gdy osiągną wiek około 8 lat. Orzechy są delikatne i wymagają długotrwałego procesu produkcyjnego. Najlepszej jakości orzechy macadamia są ręcznie zbierane, rozłupywane przy użyciu specjalnie opracowanej techniki. Wszystko po to aby uzyskać jak najwięcej całych, nienaruszonych orzechów. Następnie są selekcjonowane, również ręcznie.

Orzechy i kwiaty na drzewie macadamia.

WARTOŚCI ODŻYWCZE
Orzechy macadamia charakteryzują się najwyższą zawartością tłuszczu spośród wszystkich orzechów, wynoszącą 70 % oraz najniższą zawartością wody, wynoszącą 1,4 g/100 g. Sprawia to, że są najbardziej kalorycznymi orzechami (806 kcal/100 g). Zawierają przede wszystkim jednonienasycone kwasy tłuszczowe, stanowiące 82,6 % wszystkich kwasów tłuszczowych. Głównym kwasem tłuszczowym jest kwas oleinowy. Warto również zauważyć, że orzechy mają niską zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, wynoszącą 3-4 % oraz węglowodanów, która wynosi 14 g/100 g. Wartości te sprawiają, że orzechy macadamia będą doskonałym elementem diety ketogenicznej.

Cennym składnikiem występującym w orzechach makadamia są sterole roślinne (fitosterole). Dominującym sterolem jest β-sitosterol (128 mg/100 g oleju), wykazuje on działanie antyoksydacyjne oraz obniżające poziom cholesterolu całkowitego i jego frakcji LDL we krwi człowieka. Orzechy makadamia są bogatym źródłem wielu witamin, w tym najbogatszym źródłem tiaminy (witaminy B1) spośród orzechów, 100 g orzechów pokrywa zalecane dzienne spożycie witaminy B1 (1,2 mg). Tiamina pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, serca, przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego. Orzechy macadamia są również bardzo dobrym źródłem selenu (35 μg/100 g), który pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy, układu odpornościowego, pomaga zachować zdrowe włosy i paznokcie. Korzystny stosunek lizyny do argininy zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy i hipercholesterolemii. Ze względu na swoją wartość odżywczą mogą one być dobre dla funkcjonowania układu krążenia, serca i ogólnego stanu zdrowia. Jednak należy zachować umiar w ich spożywaniu, mają wysoką kaloryczność, wystarczy jedna garść dziennie.

Orzechy macadamia stanowią doskonałą przekąskę w ciągu dnia. Mają delikatny lekko maślany smak, a wysoka zawartość tłuszczu i niska zawartość wody sprawia, że orzechy są przyjemnie chrupiące. Będą stanowiły urozmaicenie ciast, deserów, lodów. Prażonymi orzechami możemy posypać sałatkę, zapiekankę, dodać do makaronu lub utrzeć na orzechowy gładki krem. Aby zachować ich świeżość należy przechowywać je w chłodnym miejscu lub nawet w lodówce. Ze względu na wysoką zawartość tłuszczów w ciepłym miejscu szybciej ulegają jełczeniu.

Uwaga! Orzechów makadamia nie należy podawać psom i kotom. Ich spożycie może spowodować zatrucie u tych zwierząt.

Autor artykułu: Justyna Busiło - Departament Jakości Bio Planet S.A.

CZY WIESZ, ŻE ...? 

Co za dziób!
Zamieszkuje tropikalne lasy deszczowe i specjalizuje się w otwieraniu niezwykle twardych orzechów palmowych, które trudno rozbić nawet młotkiem. Co więcej, już w XIX w. zaobserwowano, że te papugi prócz imponującego dzioba używają dodatkowych narzędzi, np. kawałka drewna, które zapobiega się ślizganiu orzecha. Ara Hiacyntowa, bo o niej mowa - to największa latająca papuga na świecie, która jako jedyna z łatwością rozłupuje orzechy macadamia. Ten niebieski ptak ma do 100 cm długości, a rozpiętość jej skrzydeł dochodzi niemal do 130 cm. Aby rozgnieść skorupę orzecha macadamia trzeba użyć siły nacisku o wartości ok. 300 PSI, to ponad 21 kg na 1 cm2.

Afera „Nutgate”
Pod koniec 2014 roku w Nowym Jorku (lotnisko im. Johna F. Kennedy’ego, USA) na pokładzie samolotu koreańskich linii lotniczych doszło do kuriozalnej sytuacji, wybuchła awantura o to, że w pierwszej klasie podano orzechy macadamia w torebkach, a nie na talerzach. Jej skutkiem było zawrócenie samolotu, opóźnienia, ogromna burza medialna, dymisja wiceprezesa linii lotniczej, który wszczął awanturę, a także wzrost wolumenu sprzedaży orzechów macadamia w całej Korei Południowej o ponad 250 %! Wydarzenie to zapisało się na kartach historii jako afera nutgate - wielka wściekłość orzechowa.

Najdroższe orzechy na świecie? O macadamia krąży opinia, że są najdroższymi orzechami na świecie, czy oznacza to, że mogą sobie na nie pozwolić tylko nieliczni? Faktem jest, że orzechy te nie są tanie, jednak cena dostępnych na polskim rynku ekologicznych macadamia jest porównywalna do bio orzechów pekan czy pistacji. Macadamia nie są zrywane czy strząsane z drzewa. Orzechy muszą spaść same, dopiero wtedy są dojrzałe, a następnie zbierane. Podobnie postępuje się z orzechami włoskimi.

Przepisy:

MACADAMIA W KUWERTURZE

JABŁKA POD ORZECHOWĄ KRUSZONKĄ

 CZEKOLADA SUPERFOOD

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 29 Jesień 2024

Bibliografia:

1. https://www.ibprs.pl/wp-content/uploads/2018/08/PNiTPRS-2016-nr-1-Rozdzial4.pdf
2. Kazimierczak 2008; FAOSTAT 2013b
3. Rozporządzenie Komisji (UE)nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci
4. Markiewicz-Żukowska Renata, Puścion-Jakubik Anna, Grabia Monika, Perkowski Jakub, Nowakowski Patryk, Bielecka Joanna, Soroczyńska Jolanta, Kańgowski Grzegorz, Bołtryk Jakub M., Socha Katarzyna: Nuts as a dietary enrichment with selected minerals - content assessment supported by chemometric analysis, Foods, vol. 11, no. 20, 2022, 18 pp,
5. https://www.researchgate.net/publication/321904724_MACADAMIA_NUT_Macadamia_integrifolia
6. https://www.zooklub.szczecin.pl/art/zywienie/niebezpieczne-orzechy-makadamia/ersryscq