Matcha – zielony proszek, który podbija świat!

"Nie istnieje żaden, na tyle poważny problem,

którego nie dałoby się załagodzić filiżanką dobrej herbaty."

Bernard-Paul Heroux

Herbata, oprócz wody, jest najczęściej spożywanym napojem na świecie. Badania naukowe potwierdziły, że napary herbaciane działają dobroczynnie na nasze zdrowie, jednak wyróżniamy bardzo dużo rodzajów herbat, a nie wszystkie mają takie same właściwości. Matcha to zielona herbata, okrzyknięta „najzdrowszą herbatą świata”. Od stuleci ściśle związana z japońską tradycją i kulturą. Obecnie uznawana za najcenniejszy rodzaj herbaty pochodzący z Kraju Kwitnącej Wiśni i obowiązkowy składnik diety miłośników zdrowego żywienia. Regularne picie herbaty matcha obniża ryzyko zachorowań na nowotwory i choroby układu krążenia, spowalnia procesy starzenia, obniża nadciśnienie oraz poziom cholesterolu, działa przeciwbakteryjnie oraz przeciwwirusowo.

Uprawa, zbiór i powstawanie matcha

Matcha powstaje ze starannie pielęgnowanych krzewów herbacianych. Ciekawostką jest fakt, że uprawa krzewów odbywa się w całkowitym zacienieniu. Po pojawieniu się pędów na krzewach, pola osłaniane są tak, aby zablokować niemal cały dostęp światła słonecznego. Dzięki zacienieniu w herbacie kumulują się wartości odżywcze, a pozbawione słońca krzewy zwiększają kilkakrotnie produkcję chlorofilu. Pierwsze zbiory zielonej herbaty rozpoczynają się pod koniec kwietnia. Od razu po zbiorze, liście herbaciane poddawane są parowaniu, aby nie dopuścić do utlenienia i fermentacji. Następnie herbata suszona jest delikatnymi podmuchami powietrza. Liście kurczą się i poddawane są segregacji w zależności od rozmiaru, wagi i koloru, separuje się łodyżki i nerwy. Pozostałe liście cięte są na mniejsze kawałki, suszone, i mielone na drobniutki proszek w żarnach przez dwa specjalnie profilowane kamienie obracające się powoli. Proces wymaga czasu i precyzji. W efekcie matcha jest bardzo drobna, dzięki pudrowej strukturze idealnie łączy się z wodą.

Ceremonia picia matcha

Przygotowywanie i spożywanie herbaty matcha w Japonii jest bardzo ważną ceremonią. Wszystkie jej elementy tworzą atmosferę spokoju i symbolizują oderwanie od świata zewnętrznego i codziennych spraw. Ceremonia przebiega według ściśle przyjętych zasad, ma podniosły i uroczysty charakter.

Jednak dla nas prawdziwa ceremonia parzenia matcha jest raczej nieosiągalna. Po pierwsze, wymaga mistrza herbacianego z odpowiednimi uprawnieniami, po drugie, odpowiedniej etykiety, a nawet odpowiedniego rozłożenia przedmiotów w pomieszczeniu, w którym odbywa się ceremonia. Do przygotowywania tradycyjnej herbaty matcha potrzeba też odpowiednich narzędzi: specjalnej miseczki zwanej matchawan, mieszadełka, tzw. miotełki zwanej chasen oraz bambusowej szpatułki zwanej chashaku.

Na szczęście jednak matcha możemy przygotować w warunkach domowych i jest to bardzo łatwe. Profesjonalny zestaw do parzenia matcha możemy zastąpić zwykłą czarką, czy miseczką i łyżeczką, ewentualnie możemy wykorzystać spieniacz do mleka:

1. Wsyp matcha do czarki
2. Zalej wodą o temp. ok. 75-80 st. C. Uwaga: pamiętajmy, że nigdy nie należy zalewać matcha wrzątkiem.
3. Wymieszaj energicznie łyżeczką lub spieniaczem, do mleka, aby rozpuścić jak najwięcej proszku.
4. Dodaj resztę wody do smaku (ok. 150 ml wody na 1 łyżeczkę herbaty matcha) i dokładnie wymieszaj.

Matcha jako „najzdrowsza herbata świata”

- skarbnica przeciwutleniaczy – matcha posiada bardzo duże stężenie przeciwutleniaczy, pojemność antyutleniająca może być zróżnicowana, ale może dochodzić nawet do 1400 μmol TE /100 g (TE to ekwiwalent troloksu - jednostka stosowana dla pomiaru sumy potencjału antyoksydacyjnego). Antyoksydanty odpowiadają za neutralizowanie negatywnych skutków działania wolnych rodników, wymiatają wolne rodniki, przywracają równowagę organizmu i trwale wspomagają układ odpornościowy. Ich działanie powoduje, że czujemy się zdrowsi, a procesy starzenia ulegają spowolnieniu. Pamiętajmy, że pijąc matcha spożywamy całe zmielone liście herbaciane, dlatego pod względem

zawartości antyoksydantów - 1 filiżanka matcha odpowiada 10 filiżankom zwykłej zielonej herbaty.

- bogate źródło EGCG, czyli galusanu epigallokatechiny – to substancja o działaniu silnie antyutleniającym z grupy flawonoidów. Stanowi nawet 1/3 suchej masy herbaty matcha.

Jest przeciwutleniaczem 100 razy silniejszym, niż witamina C.

- L-teanina – należy do substancji nootropowych, ponieważ wpływa na aktywność mózgu oraz gospodarkę neuroprzekaźnikową. Występuje prawie wyłącznie w zielonej herbacie. Dzięki tej substancji matcha uspokaja, relaksuje, ale także poprawia pamięć, koncentrację. L-teanina pobudza emitowanie fal alfa w mózgu, które wpływają na nasze samopoczucie i wywołują uczucie relaksu i spokoju, nie powodując senności, czy otępienia, a nawet jak wspomniano skutecznie wpływa na poprawę koncentracji i wyostrzenie funkcji poznawczych.

- Chlorofil – dzięki wysokiej zawartości chlorofilu, który nadaje liściom intensywny, zielony kolor, matcha wykazuje właściwości oczyszczające organizm z toksyn.

Matcha zamiast kawy?

Jedna filiżanka herbaty matcha dostarcza prawie taką samą ilość kofeiny, co jedna filiżanka kawy, jednak matcha w przeciwieństwie do małej czarnej dodaje energii stopniowo i pozwala uniknąć nagłego spadku siły. Warunkiem jest krótkie parzenie herbaty, nie dłużej niż 2-3 minuty, w przeciwnym razie zadziała odprężająco i wyciszająco.

Zastosowanie w kuchni i nie tylko.

Na bazie zielonego proszku można przygotować nie tylko herbatę. Matcha można wykorzystać do jogurtów, smoothie, koktajli, jako składnik ciast, tortów, czy innych słodkości. Nie tylko nada im zielonej, oryginalnej barwy, ale także wzbogaci smak. Na rynku jest dostępnych wiele ciekawych produktów z matcha: budynie, jogurty, desery zbożowe, a nawet soki owocowe i warzywne.

Wraz z herbatą lub oddzielnie, możemy spotkać również zestawy do parzenia herbaty, czyli miotełkę i/lub miseczkę do przygotowania matcha.

Od niedawna matcha pojawia się również jako składnik kosmetyków, najczęściej tych oczyszczających i nawilżających. Kosmetyki z zawartością matcha green tea extract dostarczają skórze witamin, antyoksydantów i mikroelementów, dotleniają i pobudzają regenerację skóry.

 Spróbuj matcha jak najszybciej i pij na zdrowie!

 Artykuł pochodzi z magazynu lato 2020 Gotuj w stylu eko.pl

Źródła:
1. Gramza-Michałowska A. „Herbata aromatyczny napój czy superantyoksydant?” Żywność-żywienie 2010 tom 64
2. Gramza – Michałowska A., Kobus-Cisowska J., Kmiecik D., Korczak J., Helak B., Dziedzic K., Górecka B. „Antioxidative potential, nutritional value and sensory profiles of confectionery fortified with green and yellow tea leaves (Camelia sinensis) Food Chemistry Vol. 211 2006 r. nr 15 str. 448-454
3. Wu X., Beecher GR, Holden JM, Haytowitz DB, Gebhardt SE, Prior RL „Lipophilic and Hydrophilic antioxidant capacities of common foods in the United States” J Agric Food Chem 2004 Jun 16; 52 (12), 4026-37
4. https://moyamatcha.com (dostęp 29.02.2020 r.)