Mini warzywa, mini zioła, czyli mikro listki w mini skrócie

Mikroliście to forma pośrednia pomiędzy kiełkami, a warzywami standardowych rozmiarów. Niektórych roślin nie opłaca się kiełkować w kiełkownicy z tego względu, że długo się na nie czeka. Między innymi szpinaku, buraka, szczawiu, sałaty. Dlatego też korzystniej jest je hodować w postaci mikrolistków.

Rodzaje mikroliści
Rodzajów warzyw i ziół, z których powstają mikroliście jest dużo i do najpopularniejszych należą:
kapusta, buraki, jarmuż, marchew, pietruszka, seler, kalarepa, koper włoski, rzodkiewka, słonecznik, botwina, brokuł, gryka, cebula, kukurydza prażona, szpinak, groszek, rzeżucha, amarantus, gorczyca, rukola, kolendra, bazylia, szczypiorek, mizuna, mięta.

Uprawa mikroliści – inna forma
Przed siewem nasiona są moczone w głębokim naczyniu, w celu przyspieszenia procesu kiełkowania. Następnie nasiona przykrywane są warstwą torfu i spryskiwane wodą. Pojemnik na mikroliście powinien posiadać kilka otworów w swoim dnie. Jest to ważne, gdyż nadmiar wody może prowadzić do gnicia i psucia się mikro liści. Podczas podlewania używa się spryskiwacza w sprayu inaczej strumień wody mógłby wypłukać rośliny. Aby przyspieszyć proces kiełkowania, pojemnik powinien być przykryty nieprzepuszczającym światło materiałem lub nieprzezroczystą folią. Wówczas wewnątrz pojemnika utrzymuje się wilgoć, a zacieniona roślina wypuszcza części nadziemne. Gdy rośliny wzejdą osłona powinna być zdjęta a doniczki ustawione na słonecznym stanowisku. Większość mikroliści do prawidłowego rozwoju potrzebuje 4 godzin dostępu do światła. Intensywne promienie słoneczne nie jest wskazane. Kiedy rozwiną się pierwsze liście, ścina się je tuż przy ziemi. Dla znacznej grupy roślin jest to zwykle od 10 do 14 dni. Ze ściętych bezpośrednio przy gruncie młodych roślin nic nie wyrasta, zbiory są jednorazowe. Nowa porcja nasion może być zasiana w tym samym pojemniku, pozostałości po uprzednim zbiorze służą jako naturalny nawóz zielony. Gdy zasobność gleby spadnie dodawana jest nowa warstwa nawozu lub wymienia się podłoże. Jeśli pojawią się jakiekolwiek zmiany chorobowe lub rozwinie się pleśń gleba jest wymienienia a pojemnik sterylizowany.

Czy mikroliście to kiełki?

Mikroliście i kiełki są zbierane we wczesnym stadium wzrostu - kilka dni po kiełkowaniu. Z tego powodu często są nieprawidłowo sklasyfikowane jako jedno. W rzeczywistości nie są tym samym.

Wartości odżywcze mikroliści i zalety ich spożywania

Mikroliście zawierają 100 razy więcej enzymów niż świeże owoce i warzywa. Ponadto są wspaniałym źródłem kwasów tłuszczowych nasyconych i błonnika. W trakcie kiełkowania rośliny zawierają ich wielokrotną ilość.

Według literatury badawczej

Mikroliście amarantusa zawierają neoksantynę, która wspiera w zapobieganiu rozwojowi raka prostaty. Są bogate w witaminę C oraz żelazo. Mogą stanowić doskonałe uzupełnienie diety dla osób walczących z miażdżycą lub cukrzycą. Dodatkowo wzmacnia i zapobiega wypadaniu włosów.  

Mikroliście pachnotki zwyczajnej z uwagi na udowodnione silne działanie antyalergiczne i przeciwzapalne mogą być stosowane w leczeniu alergicznych nieżytów nosa i spojówek (katar sienny) oraz w łagodzeniu atopowego zapalenia skóry (AZS). Ponadto mikro liście pachnotki zawierają wysoką zawartość antyoksydantów, m.in. kwasu rozmarynowego, apigeniny i luteoliny oraz skutecznie obniżają poziom cukru, cholesterolu i triglicerydów we krwi.

Mikrolistki groszku czepnego to naturalne źródło kwasu foliowego, stąd też polecane są przyszłym mamom jako alternatywa dla suplementów diety. Są również bogate w błonnik, który ułatwia trawienie i zapewnia uczucie sytości. 

Mikroliście czerwonej kapusty, kalarepy, gorczycy oraz mizuny zawierają więcej kwasu cynamonowego niż jego dojrzała roślina, gdzie kwas cynamonowy ma pozytywny wpływ w zapobieganiu cukrzycy i jej leczeniu.
Jak wskazują dane naukowe mikroliście czerwonej kapusty i gryki pomagają kontrolować utratę wagi i obniżają poziom cholesterolu we krwi.

Mikroliście słonecznika zawierają znaczne ilości folianów, dlatego wskazane są w szczególności kobietom planującym powiększenie rodziny oraz ciężarnym.

Mikrolistki rzodkiewki wyróżniają się wysoką zawartością błonnika, kwasu foliowego, witaminy C, żelaza, wapnia i magnezu. Wykazują działanie przeciwnowotworowe oraz stymulują usuwanie metali ciężkich z organizmu.

Mikroliście jarmużu są dobrym źródłem magnezu z racji tego powinny być spożywane przez sportowców, których zapotrzebowanie na ten składnik jest wysokie.

Mikroliście brokuła zawierają znaczne ilości sulforafanu, stąd też wykazują silne działanie przeciwnowotworowe. Oprócz tego pomagają obniżyć ciśnienie krwi, zapobiegają chorobom układu krwionośnego i udarom mózgu, a także dzięki wysokiej zawartości przeciwutleniaczy wspomagają układ odpornościowy i nerwowy. Badania naukowe wskazują również, że zawarty w mikrolistkach sulforafan niszczy Helicobacter pylori – bakterie, które przyczyniają się do rozwoju wrzodów trawiennych, zapalenia błony śluzowej żołądka, zapalenia przełyku.

Zgodnie z danymi naukowymi najwięcej potasu zawierają mikroliście wasabi a najmniej mikroliście rzodkiewki japońskiej. Z kolei mikrolistki kapusty włoskiej i pieprzycy siewnej zawierają odpowiednio największą i najmniejszą ilość wapnia. Największą zawartość żelaza zarejestrowano w przypadku mikrolistków kalarepy.

Według danych Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) mikroliście wykazują wyższy (do 69 razy) poziom składników odżywczych niż dojrzała roślina.

Niedobory minerałów i witamin mogą powodować zaburzenia metaboliczne, uszkodzenia narządów, choroby, a nawet śmierć. Poniżej porównano koncentrację wybranych składników odżywczych w roślinie i mikroliściach: 

Na podstawie tabeli można wnioskować, że największa zawartość witaminy K jest w mikroliściach bazylii, zaś witaminy C w mikroliściach czerwonej kapusty. Mikroliście kolendry zawierają najwięcej Beta-karotenu, luteiny i witaminy E. Mikroliście rukoli, buraka ćwikłowego, rzodkiewki, groszku, czerwonej kapusty są bogatsze w składniki odżywcze w porównaniu z dojrzałą rośliną. 

Można stwierdzić, że spożywanie mieszanki różnych rodzajów mikroliści daje więcej korzyści zdrowotnych niż jedzenie tylko jednej odmiany.

Kto nie powinien spożywać mikroliści?
W przypadku pacjentów z chorobami związanymi z nerkami, takimi jak kamica nerkowa i przewlekła choroba nerek nie zaleca się spożywania mikroliści z wysoką zawartością witaminy C i potasu. Również w przypadku osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe zaleca się unikania mikrolistków bogatych w witaminę K.

Podsumowanie
Mikroliście są pożywne i mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na niektóre choroby. Jako, że są łatwe w uprawie w domu lub balkonie. Uprawa mikroliści nie jest uzależniona od pór roku. Są szczególnie opłacalnym sposobem na zwiększenie spożycia składników odżywczych nieomalże w każdym momencie naszego życia bez konieczności kupowania dużych ilości warzyw. 

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 17 Lato 2021

Literatura:
- Kaiser C., Ernst M. [2012]: Microgreens. University of Kentucky College of Agriculture, Food and Environment
- Bulgari R., Baldi A., Ferrante A., Lenzi, A. [2017]: Yield and quality of basil, Swiss chard, and rocket
microgreens grown in a hydroponic system. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science,
45, 119–129
- Sun J., Xiao Z., Lin L., Lester G., Wang Q., Harnly J., Chen P. [2013]: Profiling Polyphenols in Five Brassica Species Microgreens by UHPLC-PDA-ESI/HRMS. Journal of Agricultural and Food Chemistry,
61, 46, 10960-10970
- Xiao Z., Lester G., Luo Y., Wang Q. [2012]: Assessment of Vitamin and Carotenoid Concentrations of Emerging Food Products: Edible Microgreens. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 60, 31, 7644-7651
- Xiao Z., Codling E., Luo Y., Nou X., Lester G., Wang Q. [2016]: Microgreens of Brassicaceae: Mineral composition and content of 30 varieties. Journal of Food Composition and Analysis, 49, 87-93
- Pinto E., Almeida A., Aguiar A., Ferreira I. [2015]: Comparison between the mineral profile and nitrate content of microgreens and mature lettuces. Journal of Agricultural and Food Chemistry,
37, 38-43
- Gordon M. [1996]: Dietary antioxidants in disease prevention. Natural Product Reports, 13(4), 265-73.

 Autor artykułu: Marta Kowalska - Departament Jakości Bio Planet S.A.