Ostropest plamisty – fenomen ziołolecznictwa

Ostropest plamisty (Silybum marianum ) - gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae).

Lecznicze działanie ostropestu znane było już w starożytności i średniowieczu. Ostropest jest jednym z najlepiej przebadanych, współcześnie stosowanych ziół. Dotychczas przeprowadzono kilkaset badań naukowych, mających na celu potwierdzenie jego skuteczności w leczeniu schorzeń wątroby.

Swoje prozdrowotne właściwości ostropest zawdzięcza zawartości kompleksu flawonolignanów określanych zbiorczo jako sylimaryna. Sylimarynę pozyskuje się z owoców ostropestu. Jest ona jedną z podstawowych substancji używanych w leczeniu uzupełniającym schorzeń wątroby. Pobudza ona produkcję glutationu w wątrobie, przez co zwiększa możliwości detoksykacji. Sylimaryna wspomaga proces regeneracji wątroby, przez stymulację syntezy białek w wątrobie, co prowadzi do intensyfikacji wzrostu zdrowych komórek wątroby.

Ostropest zmniejsza uszkodzenia wątroby spowodowane chemioterapią. Przyspiesza regenerację wątroby i usunięcie toksycznych związków. Wykazuje też skuteczność w leczeniu chorób wątroby spowodowanych alkoholem. Wspomaga regenerację i odbudowę uszkodzonych komórek wątrobowych.

Wykazano także pozytywne działanie ostropestu w leczeniu kamicy żółciowej. Sylimaryna ma zdolność zwiększenia rozpuszczalności żółci, więc może być stosowana wspomagająco w leczeniu kamicy żółciowej oraz w zapobieganiu jej powstawania.

Dzięki zawartości flawonoidów, które są silnymi przeciwutleniaczami mającymi działanie antyoksydacyjne – hamuje działanie wolnych rodników, zmniejsza ryzyko powstawania nowotworów, działa przeciwzapalnie i rozkurczowo. Związki zawarte w wyciągu z ostropestu mają 10 – 20 razy silniejsze właściwości antyoksydacyjne niż wit. E.

Olej z ostropestu jest źródłem: witamy E (43 mg na 100 ml), sylimaryny (której zawartość w oleju wacha się od  0,6–5,6%), znacznej ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz błonnika  (ok. 30 g w 100 g). Wszystkie te składniki sprawiają, że chroni organizm przez zgubnym wpływem takich substancji toksycznych jak alkohol, lekarstwa czy toksyny z grzybów, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, ma korzystny wpływ na funkcjonowanie żołądka i wątroby. 

Olej ten znajduje także zastosowanie w kosmetyce – do produkcji kremów i mleczek chroniących skórę przed nieprzyjaznymi warunkami atmosferycznymi, takimi jak wiatr i chłód; przynosi także prawdziwą ulgę podrażnionej, suchej, spierzchniętej czy też szorstkiej skórze. Bogaty skład sprawia, że spowalnia proces starzenia się skóry.

Jak stosować ostropest ?

W przypadku oleju z ostropestu zaleca się przyjmowanie 3 razy dziennie po łyżeczce, 30 minut przed posiłkiem. Nie należy przekraczać dawki  25 ml na dobę.  Olej ma łagodny, przyjemny, lekko orzechowy smak i  idealnie nadaje się do sałatek, dressingów i dipów, ale także do przyprawiania dań, jogurtów czy koktajli. Najlepiej spożywać na surowo.

Zalecane spożycie w przypadku zmielonych ziaren to ok 1-2 łyżeczki na dobę. Można dodawać do sałatek, musli lub bezpośrednio zjadać popijając. Smak lekko ziemisty. Zmielone ziarna ostropestu mogą być wykorzystane jako dodatek do wypieku chleba (sylimaryna nie ulega zniszczeniu pod wpływem temperatury), do wszelakich dań. Ze względu na swoje właściwości polecany jest w każdej diecie.  

Źródła:

Sadowska K. (2006): Owoce ostropestu plamistego jako prozdrowotny dodatek do pieczywa. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2 (47), 209-296.

Mazerant – Leszkowska A. (1990) Mała księga ziół.