Rabarbar - kwaśny wiosenny smakołyk

Dietetycy twierdzą, że najzdrowsza dieta to taka, której podstawę stanowią produkty sezonowe i lokalne. Choć w naszej szerokości geograficznej zima nie do końca sprzyja takiemu odżywianiu, to lato obfituje w różnorodność warzyw i owoców, dzięki którym możemy nadrobić zimowe zaległości. Wczesną wiosną możemy kupić rabarbar. Jest łatwo dostępny i stosunkowo tani. Używamy go jako składnika ciast, kompotów, konfitur, choć rabarbar można jeść także na surowo. Przez jego kwaśny smak i sposób wykorzystania bardziej kojarzy nam się z owocem, a jednak rabarbar to warzywo, inaczej zwane rzewieniem.

Rabarbar. Co to za roślina?

Rabarbar to rodzaj rośliny należący do rodziny rdestowatych. Obejmuje około 60 gatunków. Najpopularniejsze to rabarbar ogrodowy oraz rzewień lekarski. Rośliny te rosną zwykle na górskich łąkach oraz w miejscach skalistych, w umiarkowanej lub subtropikalnej strefie klimatycznej Azji. Do Europy rabarbar został przywieziony z Chin około XVI wieku. W Polsce możemy kupić rabarbar ogrodowy. Warzywo to jest rośliną wieloletnią, dającą plony przez 5-8 lat. Jego jadalną część stanowią łodygi.

Właściwości rabarbaru

Rabarbar jest wspaniałym źródłem błonnika pokarmowego, dzięki czemu wspomaga pracę jelit i ułatwia perystaltykę. Wykazuje działanie przeczyszczające, wspomaga przy problemach z zaparciami. Posiada także niski indeks glikemiczny (IG) = 15. Jest więc bezpieczny dla cukrzyków. Rabarbar jest niskokaloryczny. W 100 g zawiera zaledwie 9 kcal. Warzywo to obfituje w polifenole, czyli naturalne przeciwutleniacze, które chronią nas przed chorobami układu krwionośnego oraz rozwojem komórek rakowych. Ma właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i antybakteryjne. Rabarbar pomaga również w walce z trądzikiem dzięki obecności rapontycyny – związku chemicznego, który pomaga stymulować żeńskie hormony. Polecany jest dla kobiet w okresie klimakterium i mężczyznom z przerostem gruczołu krokowego. Nie poleca się go młodym chłopcom w okresie dojrzewania lub mężczyznom o niskiem poziomie testosteronu. 

Witaminy i składniki mineralne 

Rabarbar obfituje w witaminy A, C, E, oraz liczne witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy. Dodatkowo zawiera minerały takie, jak magnez, potas, sód, żelazo, wapń i fosfor.

Działanie lecznicze rabarbaru

Moc leczniczą ma korzeń rabarbaru lekarskiego, zwanego też rabarbarem chińskim. W Chinach rabarbar jest jedną z 50 podstawowych roślin leczniczych. Używa się go między innymi do walki z zaparciami, bowiem korzeń ma właściwości przeczyszczające. Jest też skutecznym lekiem na bóle zębów. W celu uśmierzenia bólu, Chińczycy przyrządzają nalewkę alkoholową z usmażonego korzenia, którą nasączają bawełniany wacik i umieszczają na bolącym zębie.

Nie przesadzaj z ilością!

Nie powinno się spożywać rabarbaru w nieograniczonych ilościach, ponieważ zawiera kwas szczawiowy, a ten usuwa wapń z organizmu. Efektem tego może być osłabienie zębów i kości. Najbardziej bogate w kwas szczawiowy są liście. W Polsce dostępne są głównie łodygi. Negatywny wpływ na zdrowie związany ze spożyciem kwasu szczawiowego rabarbar ma tylko w przypadku spożycia bardzo dużej ilości.

Sezon na rabarbar trwa krótko, bo od kwietnia do końca czerwca i nikt zapewne nie jada go codziennie.

Dlatego jedzmy rabarbar na zdrowie! I delektujmy się tym intensywnie kwaśnym smakiem w sezonie wiosennym. Rabarbar możemy zamrozić, taki surowy ale najlepiej zblanszowany. Rabarbar obieramy ze skórki, kroimy na kawałki, chwilę zaparzamy, odsączamy na sitku, wkładamy do woreczka i zamrażamy. 

Przepisy z wykorzystaniem rabarbaru:

Jaglanka z rabarbarem i orzechami włoskimi

Składniki na 2 porcje:
(czas przygotowania ok. 25 minut)
0,5 szklanki suchej kaszy jaglanej
1 szklanka mleka roślinnego, u mnie jaglane
2-3 łodygi rabarbaru
2 łyżki cukru kokosowego, brązowego, syropu klonowego, lub miodu
1 łyżeczka rafinowanego oleju kokosowego
3 łyżki wody
kilka pokruszonych orzechów włoskich
wiórki kokosowe do posypania (opcjonalnie)

Przygotowanie:
Kaszę jaglaną przesyp na sitko o drobnych oczkach, wypłucz pod bieżącą zimną wodą, następnie przelej wrzątkiem i ponownie wypłucz zimną wodą, aż woda będzie zupełnie czysta. Przesyp do garnka. Zalej mlekiem roślinnym i gotuj pod przykryciem na małym ogniu, aż kasza wchłonie całą wodę, będzie miękka i sypka* Na małej patelni lub w rondelku rozgrzej olej kokosowy. Rabarbar dokładnie umyj i pokrój na plasterki, jak Ci pasuje. Podpraż na oleju, zasyp cukrem kokosowym lub dodaj płynne słodziło oraz wodę. Przykryj rabarbar przykrywką i daj mu czas, by się poddusił, puścił sok i stał się miękki. Następnie zdejmij pokrywkę i odparuj zbędną wodę. Ugotowaną kaszę przełóż do miseczek, polej musem z rabarbaru, posyp orzechami włoskimi i wiórkami kokosowymi, a następnie zajadaj! Smacznego!
*Ja nie mam potrzeby dosładzania kaszy, bo mleko jaglane, w którym gotuje się kasza, jest dość słodkie. Jeżeli jednak uznasz to za konieczne, śmiało możesz dosłodzić.

Pełnoziarnisty placek z rabarbarem

Składniki na okrągłą formę o średnicy 22 cm:
(czas przygotowania: ok. 10 minut + czas pieczenia 40 minut)
ok. 700 g rabarbaru
2,5 szklanki mąki orkiszowej typ 1850
0,5 szklanki mąki kokosowej
1 łyżeczka sody oczyszczonej
1 łyżeczka proszku do pieczenia
0,5 szklanki brązowego cukru trzcinowego + 3 łyżki do musu z rabarbaru
0,5 szklanki oleju kokosowego lub innego delikatnego oleju + olej do wysmarowania formy
0,5 szklanki mleka roślinnego lub zwierzęcego
0,5 łyżeczki sproszkowanej wanilii (opcjonalnie)
3 łyżki wody
szczypta soli

Przygotowanie:
Wszystkie składniki, poza rabarbarem, umieść w dużej misce, wymieszaj i zacznij wyrabiać ciasto, aż zacznie odchodzić od dłoni. Ulep z niego kulę i odstaw. Rabarbar dokładnie umyj i pokrój w plastry o grubości około 1 centymetra. W małym rondelku podgrzej wodę, wsyp 3 łyżki cukru i dodaj rabarbar. Po kilku minutach powstanie słodko-kwaśny mus. Wtedy możesz wyłączyć palnik. Formę do pieczenia wysmaruj olejem i przełóż do niej 3/4 ciasta, dokładnie wyklejając boki. Na wierzch wyłóż mus rabarbarowy i dokładnie rozprowadź po całym cieście. Z pozostałej części ciasta przygotuj kruszonkę. Zetrzyj ciasto na tarce o grubych oczkach i udekoruj placek. Piekarnik nagrzej do 180 stopni i piecz przez około 40 minut aż wierzch się zrumieni. Smacznego!

Inne przepisy z wykorzystaniem rabarbaru znajdziesz tutaj: