Mąka kasztanowa - smaczna i zdrowa

„W Paryżu najlepsze kasztany są na placu Pigalle”, to cytat pochodzący z kultowego filmu „Stawka większa niż życie”. I to właśnie Francja, a w szczególności Paryż kojarzy się nam z tymi małymi, lśniąco brązowymi kuleczkami, pieczonymi na ruszcie.
Odzew brzmi: „Zuzanna je lubi tylko jesienią”. I słusznie, gdyż w państwach basenu Morza Śródziemnego, właśnie późną jesienią, wczesną zimą kiedy na dworze plucha i zimno, a nawet mróz, można rozkoszować się lekko słodkim smakiem gorących owoców, To czas „kasztanowego raju”

W Polsce kasztany były popularne w okresie przedwojennym, bardziej znane pod nazwą „marrony”. Marron z języka francuskiego, to jedna ze szlachetniejszych odmian kasztanów jadalnych. W Polsce kasztanowiec jest często mylony z kasztanem jadalnym, oba gatunki występują w Polsce, ale kasztanowiec zwyczajny nie nadaje się do spożycia, może jedynie stanowić pokarm dla zwierząt np. dzików.

Kasztany jadalne występują w różnych postaciach: świeże, obrane, mrożone, gotowane w wekach, pakowane próżniowo, suszone, jako składnik past, makaronów, kremów i w postaci drobno zmielonej mąki. Kasztany sprzedawane w całości można łączyć w daniach z mięsem, dziczyzną, mogą stanowić dodatek do sałatek i surówek oraz jako samodzielna przekąska. Smak owoców jest słodkawy, mączny, lekko orzechowy. Na rynku możemy też dostać płatki kasztanowe - doskonałe jako dodatek do jogurtów, musli, wypieków oraz deserów.

Kasztany zawierają dużo:

witaminy C, waha się ona od 24 mg (co stanowi 30% dziennego zalecanego spożycia tej witaminy) nawet do 40 mg w 100 g (to już 50% normy).

witaminy A i E (pierwsza wspomaga procesy wzrostu i niezbędna dla oka, druga walczy z wolnymi rodnikami),
witaminę P (chroni naczynia krwionośne),
witaminy z grupy B (B1,B2,B3,B5,B6 wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, zapobiegają problemom z pamięcią i koncentracją, mają wpływ na wygląd naszej skóry)
kwas foliowy (niezbędny dla kobiet w ciąży) ,
minerały: miedź, cynk, magnez, żelazo, potas i fosfor, wapń i niewielkie ilości sodu,
błonnik (wspomaga pracę jelit i procesy trawienne)

Wg istniejących oświadczeń zdrowotnych kasztany:
- wspomagają / wzmacniają krążenie
- posiadają właściwości antyoksydacyjne, pomagają chronić przed działaniem wolnych rodników pod wpływem promieniowania UV lub w trudnych warunkach atmosferycznych.
- wspomagają fizjologiczne oczyszczanie skóry
- zwiększają odporność organizmu na czynniki zewnętrzne
- pomagają w utrzymaniu równowagi mikrobiologicznej jelit (normalnego funkcjonowania jelit)
- pomagają w utrzymaniu ruchomych i elastycznych stawów

Świeże kasztany trudno pozyskać na Polskim rynku, zatem warto sięgnąć po mąkę z kasztanów jadalnych.
Zawiera on cenne garbniki (taniny) i bioflawonoidy, które wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwutleniające.  Jest bogatym źródłem skrobi, zawiera niewielkie ilości białka i tłuszczu.

Mąka kasztanowa jest lekkostrawna o przyjemnym, słodkim i orzechowym smaku, wyczuwalna jest gorzkawa nuta. Ze względu na swoje walory smakowe mąka z kasztanów została ponownie wykorzystana przez piekarzy, cukierników i kucharzy. Najczęściej stosowana do naleśników, makaronów, kruchych ciasteczek i jako dodatek do ciast i chleba. Możemy ją łączyć a właściwie powinniśmy z innymi mąkami. Mąka kasztanowa jest dość ciężką mąką, sprawia że wypiek jest mało puszysty i jej zbyt duży udział procentowy powoduje że wyczuwamy lekko gorzkawy smak. Przyjmuje się, że do wypieków używamy 30% mąki kasztanowej i 70% innych mąk. Łącząc mąkę kasztanową z innymi mąkami bezglutenowymi otrzymujemy danie bez glutenu. Taka mąka może być urozmaiceniem diety chorych na celiakię i nietolerancją glutenu. Należy jednak zachować ostrożność, bo choć produkt jest naturalnie bezglutenowy, to może być zanieczyszczony glutenem i jedynym gwarantem produktu bezglutenowego będzie znak przekreślonego kłosa na opakowaniu lub deklaracja producenta, że produkt nie zawiera glutenu.

Smak potraw przyrządzonych z mąki kasztanowej wyśmienicie komponuje się z wanilią, czekoladą, można ją łączyć z mięsami, grzybami, dynią lub ciecierzycą.

Według św. Hildegardy z Bingen kasztany jadalne, orkisz i koper włoski to pokarmy w pełni przyswajalne przez ludzki organizm.
Mąka kasztanowa, jak i kasztany polecane są przez Hildegardę jako „środek leczniczy w przypadku dolegliwości wątroby i podwyższonego poziomu enzymów wątrobowych”.

Przepis na miód z kasztanami jadalnymi:

składniki:

mąka kasztanowa - 3 łyżki,
miód - 100 g

Mąkę z kasztanów jadalnych zmieszać z podgrzanym lekko miodem (bez szumowin)

stosowanie:
Jeść 2 razy dziennie po 1 łyżeczce przed południem i po południu bez dodatków, ewentualnie smarować nim chleb lub rozpuszczać w kawie orkiszowej.

Taką kurację należy przeprowadzić co najmniej przez dwa miesiące. Oczywiście jeśli skończy się nam mikstura należy sporządzić ją od nowa, bo z podanych wyżej składników nie starczy nam na dwa miesiące. Po zakończeniu kuracji powinniśmy wg św. Hildegardy w swoim menu umieścić kasztany jadalne gotowane lub mąkę kasztanową jako dodatek do codziennej diety.

Mąkę kasztanową należy przechowywać w suchym i przewiewnym miejscu.

Przepisy z mąką kasztanową znajdziesz tutaj.

Ciekawostka!

Kasztany noszone w kieszeni albo torebce dodają energii i mobilizują nas do pracy i działania, ale tylko wtedy kiedy weźmiemy ich odpowiednią ilość (2-3 sztuki). Zgromadzone w większej ilości mogą zadziałać odwrotnie.

Artykuł był wprowadzony na portal 2014-07-10, został wydrukowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Zima 2020/21 

Źródła:
1.    Hojden B. „Lecznicze i użytkowe wartości kasztana jadalnego” Wiadomości zielarskie 1999
2.    Worobiej E., Mądrzak J., Piecyk M. „Zawartość wybranych składników odżywczych i związków biologicznie aktywnych w produktach z konopi siewnych oraz kasztanów jadalnych (castanea sativa mill.) Chem. Toksykologia 2015
3.    https://fdc.nal.usda.gov (dostęp dnia 08.09.2020 r.)
4.    Portal oświadczenia.eu