Suszone owoce

Bakalie - już sama nazwa przenosi nas w przedświąteczne przygotowania i do domu pełnego korzennych zapachów, chrupiących orzechów i gorącej atmosfery. To wtedy wykorzystujemy te małe pomarszczone naturalne słodkości w dużych ilościach do różnych potraw lub jako przepyszną przekąskę. Suszone owoce sprawiają, że dania stają się przyjemnie słodkie, sklejają składniki i nadają objętości daniom. Suszone owoce to także skarbnica mikro i makro elementów, przeciwutleniaczy, błonnika i wielu innych dobroczynnych substancji.

SUSZONE OWOCE
Suszenie owoców jest jedną z najstarszych metod konserwowania żywności. Polega ono na odparowaniu wody z owoców. W świeżych owocach stanowi ona ponad 80 %, a w suszach owocowych pozostaje średnio 20 - 25 %. Dzięki zastosowanemu procesowi owoce zmieniają swoją wielkość, kształt i wartość odżywczą. Stanowią tym samym skoncentrowane źródło energii w małej objętości.

Początkowo były produkowane w obrębie Bliskiego Wschodu, na terenach dzisiejszej Turcji, Syrii, Libanu, Izraela czy też w Tunezji, gdzie owoce były i w ekologii nadal są suszone bezpośrednio na słońcu. Z czasem wraz z rozwojem technologii, zaczęto stosować inne metody suszenia w tym liofilizację. W przetwórstwie bio zakazane jest używanie środków chemicznych przedłużających trwałość produktów ich kolor i smak, dlatego też bio bakalie nie są poddawane siarkowaniu, a suszenie odbywa się w naturalny sposób.

Owoce suszone to dobre źródło składników mineralnych (m.in. witamin z grupy B, A, C, E; potasu, wapnia, magnezu, żelaza, miedzi i manganu) oraz odżywczych. Dzięki temu ich spożywanie niesie wiele korzyści dla naszego organizmu. Dostarczają również sporą dawkę błonnika pokarmowego, zawierają go nawet kilkukrotnie więcej niż owoce świeże. Ponadto w wybranych suszonych owocach, np. w śliwkach czy jabłkach występują składniki o właściwościach przeciwutleniających, które hamują działanie wolnych rodników.

JABŁKA
To jedne z najbardziej powszechnych owoców. Suszone jabłka zawierają 5 razy więcej błonnika niż świeże jabłka, wpływającego korzystnie na pracę układu trawiennego. Wysoka zawartość potasu wzmacnia serce, zawartość wapnia wpływa na układ kostny a zawartość witaminy A chroni nasz organizm przed wolnymi rodnikami. Posiadają właściwości obniżające cholesterol, co wspomaga zapobieganie miażdżycy. Duża zawartość witaminy C i beta karotenu, pomaga wzmacniać odporność. Wysoko zawartość przeciwutleniaczy zapobiega chorobom układu sercowo-naczyniowego oraz starzeniu się organizmu. W sklepach możemy znaleźć jabłka o różnym stopniu wysuszenia. Zaczynając od miękkich i wilgotnych półksiężyców, przez różnej twardości plastry po chrupiące frytki.

GRUSZKI
Suszone gruszki w postaci plasterków zawierają dużo potasu i innych pierwiastków jak żelazo, wapń, fosfor i magnez. Są cennym źródłem witamin - w tym B1, B2, E i PP oraz kwasu askorbinowego a także błonnika pokarmowego. Dzięki sporej zawartości związków fenolowych posiadają właściwości przeciwutleniające. Błonnik zawarty w suszonych gruszkach wpływa korzystnie na działanie układu pokarmowego i pracę jelit, wspomaga także obniżyć poziom złego cholesterolu LDL oraz regulować poziom cukru we krwi. Zawarty w gruszkach potas wspomaga prawidłową pracę serca jak i całego układu krwionośnego. Spożywanie suszonych gruszek ze względu na zawartość flawonoidów zapobiega powstawaniu stanów zapalnych w naszym organizmie.

ŚLIWKI
Suszone śliwki w porównaniu do świeżych owoców zawierają siedem razy więcej błonnika oraz pięć razy więcej witaminy A. Posiadają właściwości blokujące wchłanianie cholesterolu i cukru. Zawarte w suszonych śliwkach witaminy, w tym duże ilości witaminy K, która wspomaga procesy mineralizacji kości, oraz minerały, w tym miedź i bor, które zapobiegają wydalania magnezu i wapnia z moczem, tworzą razem prozdrowotne właściwości pozwalające na ochronę przed osteoporozą. Duża zawartość polifenoli w suszonych śliwkach znacząco wspomaga procesy zachodzące w układzie nerwowym. Spożywanie suszonych śliwek zwiększa koncentrację, pobudza umysł i kreatywność, jak i niweluje uczucie zmęczenia i senności. Ogromna ilość przeciwutleniaczy, w tym popularnego beta-karotenu wykazuje silnie działanie przeciwzapalne, które chroni nasz organizm przed wszelkiego rodzaju infekcjami, bądź też przyspiesza procesy leczenia podczas przechodzenia choroby. Ze względu na wysoką zawartość sorbitolu (rozpuszczalnego błonnika) są polecane przy zaparciach, przeciwdziałają nadkwasocie żołądka oraz regulują pracę jelit.

MORELE
Suszone morele to doskonałe źródło witaminy C, która chroni organizm przed infekcjami wirusowymi, dlatego warto je spożywać w okresie jesienno- -zimowym. Zawierają znacznie więcej beta-karotenu niż świeże owoce, który ma wpływ na mięśnie oraz poprawia stan skóry zwłaszcza w przypadku osób ze skórą trądzikową – skóra staje się bardziej gładka, nawilżona oraz ujędrniona. Ponadto suszone morele to doskonałe źródło potasu, żelaza, wapnia, fosforu oraz witaminy B2 (ryboflawiny). Spożywanie moreli ze względu na zawartość tych substancji wzmacnia układ kostny, krwionośny, immunologiczny a także wspomaga obniżenie cholesterolu. Ze względu na zawartość witaminy PP i beta-karotenu spożywanie suszonych moreli poprawia wzrok.

Morele jak i rodzynki są doskonałym przykładem na wykazanie dużych różnic miedzy produktami ekologicznymi a konwencjonalnymi. Suszone na słońcu owoce ciemnieją i kurczą się pod wpływem promieni słonecznych i temperatury, naturalnie pozbawiane są wody. Owoce konwencjonalne są pięknie pomarańczowe, ale to wszystko dzięki siarkowaniu, które nie jest obojętne dla naszego zdrowia i również wpływa niekorzystnie na smak.

DAKTYLE
Suszone daktyle to doskonałe źródło błonnika, witamin A, C, E oraz witamin z grupy B i składników mineralnych takich jak potas, magnez, wapń, żelazo, cynk, mangan oraz przeciwutleniaczy. Mogą stanowić samodzielną przekąskę jak również być dodatkiem do różnych potraw. To doskonały zamiennik słodyczy w naszej diecie, zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Zawierają cukry proste, które nie wymagają trawienia, praktycznie od razu wchłaniane są przez organizm, świetnie uzupełniają niedobory glikogenu w mięśniach, dlatego są doskonałą propozycją dla sportowców. Zawarty w daktylach błonnik niezbędny jest do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego i jelit. Potas zawarty w daktylach w sporej ilości przyczynia się do obniżenia ciśnienia tętniczego oraz poziomu cholesterolu we krwi. Regularne spożywanie daktyli skuteczne chroni mózg przed niekorzystnym wpływem stresu oksydacyjnego oraz powstawaniem stanów zapalnych w organizmie. Ponadto antyoksydanty zawarte w produkcie wspomagają reakcje obronne organizmu, wspierają układ odpornościowy w walce z katarem, z bólem gardła, ponieważ wykazują podobne działanie jak aspiryna.

RODZYNKI
Są to suszone winogrona. Stanowią dobre źródło witamin (m.in.: A, B1, B2, C), garbników, pektyn oraz składników mineralnych, w tym potasu wspierającego pracę układu krążenia, boru wspomagającego pracę mózgu oraz jodu wspomagającego pracę tarczycy. Zawierają przeciwutleniacze, które
pomagają zwalczać wolne rodniki w organizmie i zmniejszają stany zapalne. Wartościowym składnikiem zawartym w winogronach jest resweratrol, który wspomaga organizm oraz zapobiega chorobom układu krążenia, układu nerwowego oraz powstawaniu nowotworów.

ANANAS
Suszony ananas to cenne źródło składników odżywczych w tym witaminy C, magnezu, potasu jak również błonnika. Witamina C zawarta w ananasie wzmacnia układ odpornościowy, stymuluje aktywność białych krwinek, a także działa przeciwutleniająco. Zawarty w ananasie kwas foliowy i witaminy z grupy B, pomagają w prawidłowej produkcji białych i czerwonych krwinek, a także wpływają na zdrowie układu nerwowego. Błonnik zawarty w ananasie wspomaga pracę układu trawiennego. Zawiera w sporej ilości enzym zwany bromelainą, który zapobiega powstawaniu stanów zapalnych w organizmie. Wspomaga układ trawienny, działa również jako wzmacniacz odporności, dlatego zalecane jest spożywanie ananasa w okresie przeziębień i grypy.

MANGO
Mango suszone zawiera spore ilości witamin i minerałów, a także przeciwutleniaczy. Z tego względu regularne spożywanie mango dostarcza organizmowi
wiele korzyści. Zawarta w owocu witamina A, zapobiega zwyrodnieniu plamki żółtej i pozostałym problemom, które związane są ze wzrokiem. Witamina B6, a także kwas glutaminowy korzystnie wpływają na funkcjonowanie komórek mózgowych, tym samym wpływają na poprawę pamięci oraz koncentracji. Przeciwutleniaczem zawartym w mango jest mangiferyna, substancja która działa przeciwwirusowo oraz przeciwzapalnie na nasz organizm.

FIGI
Figi suszone to bogate źródło wielu witamin (A, B1, B5, B6, K) i minerałów (wapń, miedź, żelazo, mangan, magnez, potas). Dzięki temu zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, powstawania niektórych nowotworów i chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca. Wysoka zawartość błonnika w suszonych figach wpływa korzystnie na pracę układu trawiennego. Pektyny zawarte w figach wspomagają obniżanie cholesterolu. Zawarte w figach fenole, kwasy omega-3 i omega-6 zmniejszają ryzyko choroby niedokrwiennej serca.

ŻURAWINA
Suszona żurawina to bogate źródło związków oraz substancji o działaniu leczniczym takich jak proantocyjanidy, polifenole, tanina, błonnik, witamina C, B1, B2, E oraz A, a także magnez, fosfor, potas i żelazo. Dzięki zawartości tych związków spożywanie korzystnie wpływa na pracę układu moczowego, zapobiega powstawaniu komórek nowotworowych oraz chorobom układu krążenia, a także wspomaga organizm przy infekcji górnych dróg oddechowych.

ZASTOSOWANIE KULINARNE
Każdy powinien choć raz w życiu spróbować suszone mango lub ananasa, to wspaniały smak, zapach i konsystencja. Warto również skosztować owocowych frytek, krążków, plastrów lub owoców wysuszonych w całości. Wszystkie bakalie możemy wykorzystać jako dodatek do owsianki, ciast (warto bakalie wcześniej namoczyć), ciasteczek, pieczywa, deserów, kompotów (pamiętaj o suszonych gruszkach, to one nadają ten wigilijny posmak), smoothie, koktajli (zmiksowane bakalie zastępują środek słodzący). W daniach wytrawnych suszone owoce dobrze komponują się z mięsami (m.in. śliwki, żurawina, morele, figi w gulaszu czy jako uzupełnienie farszu do pieczeni lub daniach z kapustą), warzywami czy też rybami oraz jako dodatek do różnych sosów. Nikt Ci nie zabroni eksperymentować ze smakami i połączeniami. Zaletą bakalii jest to, że aby osiągnąć efekt smakowy, jak i zdrowotny wystarczy porcja równa jednej naszej garści każdego dnia.

Autor artykułu: Emilia Zielińska - Departament Jakości Bio Planet

Źródła:

Rybicka, I., Kiewlicz, J., Kowalczewski, P. Ł., & Gliszczyńska-Świgło, A. (2021). Selected dried fruits as a source of nutrients. European Food Research and Technology, 247(10), 2409-2419.

Fatima, T., Bashir, O., Gani, G., Bhat, T., & Jan, N. (2018). Nutritional and health benefits of apricots. International Journal of Unani and Integrative Medicine, 2(2), 5-9.

Baranowska, M., & Bartoszek, A. (2016). Antyoksydacyjne i przeciwdrobnoustrojowe właściwości bioaktywnych fitozwiązków żurawiny. Postepy Hig Med Dosw (online), 70, 1460-1468

Birwal, P., Deshmukh, G., Saurabh, S. P., & Pragati, S. (2017). Plums: a brief introduction. Journal of Food, Nutrition and Population Health, 1(1), 1-5.

Alasalvar, C., & Shahidi, F. (2013). Composition, phytochemicals, and beneficial health effects of dried fruits: an overview. Dried fruits: Phytochemicals and health effects, 1-18

https://wtz.urk.edu.pl/zasoby/8/Recenzja_Mitek.pdf

Przepisy:

JABŁKA ZAPIEKANE Z BAKALIAMI

PIECZONA OWSIANKA O SMAKU SZARLOTKI

BARSZCZ CZERWONY Z MIESZANKĄ WIGILIJNĄ

ŚLEDZIK Z ŻURAWINĄ

KEKS RYŻOWY

JABŁKOWO BAKALIOWA ROZGRZEWAJĄCA JAGLANKA

KASZTANOWO - BAKALIOWE KULKI MOCY

DAKTYLE Z PARMEZANEM

Artykuł jest opublikowany w magazynie gotuj w stylu eko.pl Nr 27 Zima 2023/24