Suszone owoce, bakalie

Trudno sobie wyobrazić Święta Bożego Narodzenia bez zapachu i smaku bakalii, bez tradycyjnego kompotu wigilijnego, który przygotowujemy właśnie z suszu. Suszone owoce warto jeść nie tylko w Święta, ale to jednak szczególny czas, kiedy to bakalie królują na naszych stołach w różnych postaciach.

Bakalie pochodzą z krajów Dalekiego Wschodu. Ich nazwa pochodzi z języka arabskiego, gdzie słowo bakkal, oznacza handlarza towarów. Kiedyś, ze względu na cenę, były towarem luksusowym i wyznacznikiem statusu materialnego, gościły tylko na stołach bogatych wezyrów, czy szejków. Do Europy, w tym także i do Polski trafiły w XVI w. W dzisiejszych czasach są już na szczęście bardzo popularne i łatwo dostępne. Dodajemy je do wypieków, sałatek, ciast, mięs, a także zjadamy ze smakiem, zamiast cukierków i innych przekąsek. Dzięki procesowi suszenia owoce można bezpiecznie przechowywać i cieszyć się ich smakiem przez wiele miesięcy. Zawierają w skoncentrowanej formie mnóstwo witamin i składników mineralnych. Jest w nich dużo cukrów, ale to głównie fruktoza, cukier owocowy, nie sacharoza, najczęściej używana do słodzenia. Suszone owoce zawierają też sporo błonnika. Co jeszcze kryją w sobie bakalie, że gwarantują smak i zdrowie?

ANANAS – ananas skutecznie oddziałuje na układ moczowy. Szczególnie zalecany jest przy infekcjach i stanach zapalnych pęcherza moczowego. Dzięki zawartości witaminy C wzmacnia odporność organizmu. Dodatkowo zawiera również takie pierwiastki jak: mangan, jod, żelazo. Jednak spośród innych owoców, ananas wyróżnia zawartość grupy enzymów o nazwie bromelina, wykazujących m.in. właściwości przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Dzięki bromelinie ananas wykorzystywany jest w medycynie sportowej w celu wspomagania leczenia obrzęków oraz stanów zapalnych stawów. Bromelinie, ananas zawdzięcza również swój charakterystyczny smak. Suszone krążki ananasa mogą być świetną i smaczną przekąską lub dodatkiem do wyrobów cukierniczych.

BANANY – pyszne suszone plasterki bananów wyśmienicie poprawią samopoczucie. Zawierają serotoninę, która działa uspokajająco oraz odprężająco. Ponadto zawierają spore ilości potasu i magnezu, które chronią przed stresem, apatią i znużeniem. Dodatkowo potas polecany jest osobom z chorobami nerek i układu krążenia. Zawarte w bananach składniki łagodzą również objawy napięcia przedmiesiączkowego, a także bóle menstruacyjne. Polecamy przede wszystkim jako smaczną przekąskę między posiłkami. W związku z tym, że mają sporo kalorii, będą idealne jako pożywny składnik codziennego śniadania, możemy je dodać do musli, owsianki, jaglanki. Smak bananów doskonale łączy się z mlekiem. Tak jak inne suszone owoce sprawdzą się w różnego rodzaju wypiekach.

DAKTYLE – doskonały zamiennik słodyczy w diecie dzieci! Mają mnóstwo dobrych węglowodanów, witaminy A, z grupy B oraz składniki mineralne: żelazo, fosfor, potas, magnez. Mimo że są prawdziwą skarbnicą cukrów prostych, liczne badania wykazały, że nie podnoszą poziomu cukru we krwi. Cukry te są w bardzo szybkim tempie rozkładane, a następnie wchłaniane przez organizm. Daktyle dodają olbrzymiej ilości energii, można spożyć ich nawet 100 g dziennie, przy czym nie podwyższy się poziom cukru we krwi. Są również źródłem błonnika i naturalnych salicylanów, które pomogą złagodzić objawy przeziębienia. Polecane sportowcom, osobom żyjącym w ciągłym stresie, osobom mającym problemy z siatkówką oka (oprócz witaminy A zawierają również luteinę), a co ciekawe również osobom posiadającym uczucie dyskomfortu po spożyciu alkoholu. Można wykorzystać je do ciast, dżemów, kompotów, wielu innych dań, a najprościej jako przekąskę.

FIGI - najlepsze roślinne źródło wapnia! 100 g fig ma tyle wapnia co szklanka mleka. Dlatego szczególnie powinny po nie sięgać osoby starsze i zagrożone osteoporozą. Figi wyróżniają się jednak dużą zawartością cukrów prostych, które gwałtownie podnoszą poziom glukozy we krwi, dlatego spożycie fig powinny ograniczyć osoby chorujące na cukrzycę. Figi są rekordzistą również w kwestii zawartości błonnika pokarmowego, regulującego pracę przewodu pokarmowego, będą więc idealnym panaceum na zaparcia. Nie bez powodu, figi były podstawą jadłospisu gladiatorów przygotowujących się do zawodów, a obecnie uchodzą za symbol dobrobytu i płodności. Polecamy do ciast, dżemów, deserów, kompotów i oczywiście jako przekąskę. Czasami spotykamy na figach biały nalot, to skrystalizowana naturalnie fruktoza, która nie świadczy o złej jakości owoców.

GRUSZKI – te atrakcyjne owoce od wieków cenione są za swój niepowtarzalny smak i aromat. Budzą jednak zainteresowanie konsumentów nie tylko ze względu na walory sensoryczne. Zawierają m.in. witaminy z grupy B, szczególnie kwas foliowy, którego organizm sam nie wytwarza, a który jest niezbędny w profilaktyce wad rozwojowych płodu, składniki mineralne, z których najwięcej zawierają potasu, obniżającego m.in. ciśnienie krwi. Ponadto suszone gruszki znane są z właściwości odkwaszających układ pokarmowy, a napar z gruszek wykorzystywany jest przy męczącym kaszlu, gorączce, czy przeziębieniu. Z gruszek możemy przyrządzić nie tylko przetwory i desery. Będą również idealnym dodatkiem do potraw mięsnych, którym dodadzą lekkiego aromatu i słodkiego smaku, idealne jako nadzienie do pieczonej kaczki. Sprawdzą się również jako składnik sałatek, konfitur, do dekoracji ciast, a także jako przekąska. Polecane dzieciom i dorosłym mającym apetyt na gruszki.

JABŁKA – te najbardziej powszechne z owoców świetnie wpływają na trawienie, łagodzą podrażnienia żołądka i jelit, pomagają oczyścić układ trawienny z resztek pokarmowych, zapobiegają zaparciom i łagodzą niestrawność. Dzięki zawartości witaminy C wspomagają układ odpornościowy, a zawarte w nich witaminy z grupy B, świetnie wpływają na wygląd i kondycję skóry, włosów oraz paznokci. Suszone jabłka zawierają kwercetynę, silny przeciwutleniacz, który korzystnie wpływa na układ krążenia, poprawiając krążenie krwi oraz pracę serca. Jabłka polecane są dzieciom i dorosłym. Są świetną przekąską, ale także dodatkiem do rozmaitych potraw, deserów, ciast, kompotów, herbat, sosów i mięs.

MANGO – tropikalny owoc zwany „owocem młodości”, stanowi źródło witamin, składników mineralnych i związków aktywnych biologicznie o charakterze przeciwutleniającym. Zawiera beta-karoten, chroniący skórę przed działaniem promieni UV, jest bogatym źródłem witaminy C, która wzmacnia system odpornościowy, dostarcza też organizmowi błonnik. Spośród innych owoców, mango wyróżnia zawartość związku o nazwie mangiferyna, silnego antyoksydantu o działaniu ochronnym, przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym.
W organizmie pełni rolę związku, który skutecznie zwalcza drobnoustroje i wirusy, pomaga również w spowolnieniu procesów starzenia. Mango polecane jest szczególnie dla osób osłabionych oraz rekonwalescentów. Może urozmaicić nasz jadłospis jako dodatek do sałatek, deserów i ciast oraz jako przekąska.

MORELE – są nie tylko bardzo smaczne, ale także sprzyjają zdrowiu i urodzie. Zawierają szereg witamin m.in. A, B, C, E, składniki mineralne: żelazo, wapń, fosfor, potas i bor, dzięki czemu stosowane są często w anemii. Zawierają silny przeciwutleniacz beta-karoten, który ma działanie antynowotworowe i przeciwstarzeniowe. Pozytywnie wpływają na pracę serca, ciśnienie krwi, trawienie i pracę nerek, działają też zasadotwórczo, powinny je więc jeść osoby cierpiące na nadkwasotę. Poprawiają również wygląd skóry, zapobiegają jej starzeniu i są pomocne w walce z trądzikiem. Morele są szczególne polecane po treningu, po wysiłku, po chorobie, kobietom w okresie menopauzy oraz palaczom, gdyż dzięki beta-karotenowi zbawiennie działają na układ oddechowy. Pamiętajmy, żeby spożywać morele niesiarkowane, które łatwo możemy rozpoznać po wyglądzie, są ciemnobrązowe.

MORWA – morwa może nam pomóc w walce z chorobą cywilizacyjną, jaką jest cukrzyca. Morwa biała jest najpopularniejszą odmianą morwy. Zawiera substancje obniżające poziom cukru we krwi i zmniejszające ryzyko rozwoju miażdżycy. Jedną z nich jest kwercetyna, która ponadto chroni komórki, błony komórkowe i DNA przed uszkodzeniami spowodowanymi działaniem wolnych rodników, co odgrywa ważną rolę w profilaktyce wielu chorób. Blisko spokrewniona morwa czarna zawiera więcej naturalnych barwników antocyjanowych oraz sporo żelaza. Soczyste owoce o słodko-kwaśnym smaku można wykorzystać do dżemów, marmolad, soków, win, likierów i nalewek, można je również spożyć jako smaczną samodzielną przekąskę. Morwa polecana jest przede wszystkim diabetykom.

RODZYNKI - czyli suszone winogrona mają dużo witamin i składników mineralnych, m.in. potasu, czy wapnia, jednak na tle bakalii wyróżniają się zawartością boru - pierwiastka wspomagającego pracę szarych komórek oraz jako jedne z nielicznych bakalii, zawierają jod, który pozytywnie wpływa na funkcjonowanie tarczycy. Rodzynki poprawiają pracę układu sercowo-naczyniowego, obniżają poziom cholesterolu i zapobiegają osteoporozie. Zawierają resweratrol, czyli przeciwutleniacz chroniący komórki przed uszkodzeniem, mający działanie przeciwnowotworowe. Dzięki zawartości cukrów prostych i witamin z grupy B dodają energii i łagodzą rozdrażnienie. Doskonałe jako przekąska oraz jako dodatek do wszelkich wypieków. Polecane są osobom zmagającym się z anemią oraz kobietom w okresie menopauzy.

ŚLIWKI - śliwki w procesie suszenia zyskują wiele zdrowotnych właściwości. Zawierają naturalny alkohol cukrowy sorbitol, który nie tylko łagodzi objawy nadkwasoty, ale razem z rozpuszczalną frakcją błonnika ma silne działanie przeczyszczające, dlatego śliwki polecane są osobom z zaparciami. Korzystnie wpływają na pracę jelit, pomagają utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi, redukują zawartość cholesterolu. Dzięki jednoczesnej zawartości witaminy A i rzadko występującej w owocach witaminy E, której śliwki mają mnóstwo, uznawane są za cenne przeciwutleniacze. Można spożywać je jako samodzielną przekąskę, dodawać do różnych dań np. do owsianki, wypieków, czy mięs. Nie można o nich zapomnieć przy przygotowywaniu kompotu wigilijnego. Śliwki poprawiają apetyt i działają korzystnie na trawienie. Są świetną przekąską dla wszystkich na diecie, nawet na odchudzającej.

ŻURAWINA - małe niepozorne czerwone owoce mają najwięcej przeciwutleniaczy ze wszystkich owoców. Przeciwutleniacze działają przeciwnowotworowo i przeciwstarzeniowo. Suszona żurawina to bogate źródło witaminy C, ale zawiera również witaminę A, witaminy z grupy B oraz składniki mineralne takie jak potas, wapń, sód. Żurawina znana jest ze swoich właściwości antybakteryjnych i przeciwzapalnych, zapobiegając rozwojowi szkodliwych bakterii w układzie moczowym. Ponadto zapobiega osadzaniu się na ściankach żołądka niektórych bakterii wywołujących choroby wrzodowe, pomaga w leczeniu chorób jamy ustnej i przyzębia, przeciwdziała chorobom grzybiczym, a ze względu na duże ilości witaminy C wpływa na wzrost odporności organizmu. Jej kwaśny i nieco cierpki smak doskonale komponuje się z wieloma produktami, zarówno z wyrobami cukierniczymi nadając im wyraźnego smaku, jak i daniami mięsnymi. Jest rośliną unikalną, nie tylko ze względu na smak, ale i właściwości zdrowotne.

JAGODY SUPERFOODS
(ACAI, GOJI, INKASKIE)
Chociaż nie zaliczają się do klasyków wśród bakaliowej rodziny, ich popularność wciąż rośnie. Są stosunkowo nowe na naszym rynku, dlatego postanowiliśmy Wam opowiedzieć o nich nieco więcej w artykułach poniżej:

JAGODY ACAI

JAGODY GOJI

MIECHUNKA

Pamiętajmy, żeby wybierać owoce z upraw ekologicznych, wtedy mamy pewność, że nie są konserwowane dwutlenkiem siarki.

Sylwia Kaczmarek

CZY TO PRAWDA, ŻE SUSZONE OWOCE MAJĄ WIĘCEJ KALORII NIŻ ŚWIEŻE?

Niekoniecznie! Jeśli ktoś się kiedyś nad tym zastanawiał, odpowiedź jest bardzo prosta, przykładowo 1 świeże jabłko składające się w ok. 80% z wody, waży ok. 200 g, podczas suszenia woda jest odparowywana i zostaje nam małe, pomarszczone jabłuszko, które waży ok. 40 g. Podczas procesu suszenia owoce tracą bezkaloryczną wodę, praktycznie wszystkie inne substancje, w tym cukry pozostają. Pamiętajmy, że w większości przypadków wartość energetyczna jest podana na 100 g produktu. Dlatego, jeśli koniecznie chcemy zjeść 100 g posiłku, zjemy albo pół świeżego, soczystego jabłka, czyli ok. 50 kilo kalorii, albo w przypadku suszonych owoców zjadając 100 g spożywamy dwa i pół jabłka, dostarczając wówczas ok. 260 kcal. W niektórych przypadkach np. do bardzo kwaśnych owoców takich jak żurawina, w celu poprawienia smaku dodaje się cukier. W tym przypadku suszone mają więcej kalorii niż świeże.

WARTOŚĆ ENERGETYCZNA W 100g SUSZONYCH OWOCÓW

ANANAS	1322 kJ / 312 kcal
BANANY	1344 kJ / 317 kcal
DAKTYLE	1244 kJ / 294 kcal
FIGI	1086 kJ / 257 kcal
GRUSZKI	1301 kJ / 307 kcal
JABŁKA	1106 kJ / 262 kcal
MANGO	1250 kJ / 296 kcal
JAGODY ACAI	2340 kJ / 562 kcal
JAGODY GOJI	1552 kJ / 367 kcal
JAGODY INKASKIE	1186 kJ / 281 kcal
MORELE	1206 kJ / 285 kcal
MORWA	1442 kJ / 340 kcal
RODZYNKI	1393 kJ / 328 kcal
ŚLIWKI	1125 kJ / 266 kcal
ŚLIWKI KALIFORNIJSKIE	1172 kJ / 276 kcal
ŻURAWINA SŁODZONA	1436 kJ / 339 kcal

 

JEDZMY SUSZONE OWOCE Z ROZWAGĄ
Nie jedzmy bakalii tylko od święta, to zdrowa i pełnowartościowa przekąska pełna witamin, jednak jak ze wszystkim w życiu należy zachować umiar. Przygotowaliśmy dla Was tabelkę, która z pewnością pomoże nie wpaść w słodką pułapkę.