31 / 03 / 2025

Kiełki

Kiełki śmiało możemy nazwać superfood, jest to skoncentrowana dawka witamin, mikro i makro elementów oraz enzymów zawarta w kilkudniowej nowo powstającej roślinie. Możemy po nie sięgać cały rok, czy to poprzez własną hodowlę, czy poprzez zakup gotowych kiełków. Warto pamiętać przy serwowaniu potraw, że kiełki poza swoimi właściwościami prozdrowotnymi mogą stanowić piękną jadalną dekorację dla wielu dań i są dostępne przez cały rok.

WARTOŚCI ODŻYWCZE I WŁAŚCIWOŚCI KIEŁÓW
Kiełki są bogatym źródłem:
• witamin: C, B1, B2, B6, B9 (kwas foliowy), PP, K i E;
• białek, aminokwasów (treonina, izoleucyna, lizyna, walina, alanina, histydyna, tryptofan, tyrozyna) pod wpływem enzymów proteolitycznych jakość frakcji białkowych podczas procesów wzrastania zmienia się, co skutkuje ich lepszą przyswajalnością w porównaniu do białka występującego w samych nasionach;
• składników mineralnych: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód, cynk, miedź, mangan, selen, siarka, jód;
• enzymów ułatwiających trawienie, flawonoidów, fitohormonów;
• saponin - wspomagających limfocyty T;
• kwasów tłuszczowych Omega - 3;
• oraz błonnika.

Substancje zawarte w kiełkach:
• wzmacniają układ odpornościowy;
• krwiotwórczy;
• uzupełniają niedobory witamin;
• obniżają cholesterol;
• działają przeciwnowotworowo;
• przeciwdziałają zmęczeniu wiosennemu;
• pomagają odzyskać siły po przebytych chorobach;
• oczyszczają, regenerują i odmładzają organizm.

NAJPOPULARNIEJSZE KIEŁKI
Kiełki rzodkiewki pomagają w walce z przeziębieniem oraz działają wykrztuśnie. Mają właściwości dezynfekujące, moczopędne i przeciwzapalne. Są wyraziste w smaku, pikantne, dla niektórych ostre. Pasują do sałatek, kanapek, twarożku, jajek, a także koktajli na bazie kefiru.

Kiełki brokułu są bogate w antyoksydanty. Najważniejszy to sulforafan - związek o właściwościach przeciwnowotworowych. Koncentracja sulforafanu w kiełkach jest dwudziesto-trzydziestokrotnie większa niż w samym dojrzałym warzywie. Regularnie spożywane (nawet niewielkich ilości) korzystnie wpłyną na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, a w szczególności przewodu pokarmowego (m.in. pomagają w zwalczaniu bakterii Helicobacter pylori - powodującą wrzody żołądka). Są pikantne w smaku, pasują do sałatek, surówek i kanapek.

Kiełki lucerny (alfaalfa) pobudzają apetyt, działają moczopędnie, obniżają gorączkę, pobudzają układ odpornościowy, działają przeciwbakteryjnie. Lucerna to też bogactwo fitoestrogenów pomagających w problemach związanych z przekwitaniem. Zapobiegają osteoporozie i chorobom serca. Jednak nie można przesadzać z ilością. Nie zaleca się ich dla kobiet w ciąży - mogą spowodować przedwczesne skurcze. Dzieje się tak w przypadku nadmiaru spożywania tych kiełków. W smaku są delikatne, orzechowe, pasują do surówek z marchewką i pomarańczą oraz jako dodatek do omletów.

Kiełki słonecznika wzmacniają zęby i kości, wpływają pozytywnie na przemianę materii i procesy krwiotwórcze. To kiełki o łagodnym smaku, przypominają łuskane ziarna słonecznika, w konsystencji są delikatnie chrupiące. Pasują do kanapek, sałatek, pasztetów warzywnych i mięsnych. Można nimi posypać każde danie w szczególności te azjatyckie zamiast np. kiełków soi.

Kiełki buraka zawierają m.in. kobalt niezbędny w procesie krwiotwórczym, przy leczeniu anemii. Obecność betacyjaniny, substancji nadającej burakom czerwony kolor, sprawia, że mają działanie przeciwnowotworowe. W smaku przypominają surowego buraka. Pasują do surówek, sałatek, dań z serami i orzechami.

Kiełki soczewicy przeciwdziałają infekcjom wirusowym, pomagają w walce z cukrzycą, kamicą nerkową, miażdżycą i pozytywnie wpływają na procesy krwiotwórcze. Są łagodne i lekko orzechowe w smaku. Pasują do dań na ciepło np. z kurczakiem, często są składnikiem mieszanek kiełków.

Kiełki fasoli mung popularne w kuchni chińskiej i wietnamskiej przyrządzane są zarówno na zimno, jak i na ciepło (podgrzane są łatwiejsze do strawienia). Kiełki te pomagają obniżyć poziom złego cholesterolu LDL, a zawartość sporej ilości antyutleniaczy wspiera w walce z chorobami serca i nowotworami. W smaku są łagodne i neutralne. Pasują do smażonych warzyw, makaronu, tofu, ryżu i jako dodatek do zup, składnik farszu naleśnikowego.

KIEŁKOWANIE - CZYLI HODOWANIE KIEŁKÓW W DOMU
Naczynia do kiełkowania (kiełkownice) sprawiają, że uprawa kiełków jest łatwa nawet w domowych warunkach.
Warto pamiętać, aby:
• oczywiście najlepiej wybrać nasiona z upraw ekologicznych. Nasiona zanieczyszczone chemicznymi środkami ochrony roślin mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Wynika to z faktu, że w trakcie kiełkowania / wzrastania rośliny szkodliwe substancje chemiczne nie zdążą ulec rozkładowi.
• Nie należy do kiełkowania używać nasion przeznaczonych do wysiewu gruntowego. Nasiona z których chcemy wyhodować kiełki muszą być przeznaczone do tego celu, nasiona do wysiewu w gruncie często zawierają różne dodatki mające wspomóc szybki start roślinie.
• Jeśli zauważymy pleśń na wzrastających kiełkach należy je bezwzględnie wyrzucić, dokładnie umyć naczynie a proces kiełkowania rozpocząć od początku.

Kiełkowanie rzeżuchy:
1. Ekologiczne nasiona rzeżuchy namoczyć w wodzie.
2. Przygotować płaskie naczynie np. talerzyk. Rozłożyć wilgotną ligninę lub gazę (woda nie powinna stać w naczyniu).
3. Namoczone nasiona rozłożyć gęsto i równomiernie, tak aby nie nachodziły na siebie.
4. Pojemnik postawić w ciepłym i jasnym miejscu. Nasiona spryskujemy codziennie za pomocą zraszacza. Nie można dopuścić do wyschnięcia nasion.
5. Nasiona rzeżuchy zaczynają szybko kiełkować. Już po 2-3 dniach pojawiają się małe kiełki. Po 5-6 jest gotowa do spożycia. Ścinamy łodyżki z listkami bez korzeni.

Kiełki rzeżuchy są symbolem Świąt Wielkanocnych. Pobudzają metabolizm, poprawiają kondycję włosów, skóry i paznokci. Oczyszczają organizm z toksyn, obniżają poziom cukru we krwi, pobudzają apetyt. Są pikantne, a wręcz ostre w smaku dzięki zawartości olejków eterycznych. Pasują do jajek, twarożku, pomidorów, sałatek, masła, ryb i mięs. Spróbuj je z arbuzem i fetą.

WARTO WIEDZIEĆ: Kiełkując rzeżuchę w ozdobnym naczyniu możemy stworzyć piękną, smaczną i pełną składników odżywczych ozdobę na stół wielkanocny.

Przepisy:

SAŁATKA Z CZARNĄ QUINOA I Z KIEŁKAMI RZODKIEWKI W SŁOIKU NA WYNOS