04 / 12 / 2023

Kawa, kakao, czekolada - ekologicznie

Kiedy jesteśmy zasypywani bodźcami i informacjami czasem trudno się skupić na tym, co naprawdę ważne. Mnogość oznaczeń na opakowaniach nie zawsze oznacza, że produkt jest najlepszym wyborem. Wciąż uczymy się rozpoznawać te, za którymi stoją konkretne wartości. Te wartości reprezentują wspierane przez Konsumentów ruchy zrzeszające firmy i organizacje z całego świata, których głównym celem jest zrównoważony rozwój, sprawiedliwy handel i ochrona przyrody często we współpracy z ekologicznymi jednostkami certyfikującymi.

ZIELONY LIŚĆ
Produkty rolnictwa ekologicznego to żywność wytwarzana bez użycia sztucznych dodatków, składników GMO, bez pozostałości pestycydów. Jest to żywność dobra dla naszego zdrowia, wysokowartościowa i przede wszystkim lepsza dla środowiska niż żywność przemysłowa. To, co wyróżnia większość ekologicznych producentów żywności od początku istnienia zielonego liścia, to niewymuszona innowacyjność we wprowadzaniu rozwiązań zgodnych z ich wewnętrzną proekologiczną ideą to także odpowiedzi na oczekiwania Klientów i wyznaczanie nowych trendów. Jednym z takich trendów jest możliwość prześledzenia drogi produktu „z pola na talerz”, to także uczciwe praktyki wobec partnerów biznesowych, na każdym etapie. Trendy, które swój początek miały w branży bio wraz ze wzrostem świadomości Konsumentów spowodowały niemałą rewolucję w życiu wielu z nas. Dziś już nikt nie zaprzecza, a wielu na własnej skórze czuje, że ekologia już nie jest domeną „ekoświrów”, to przyszłość wszystkich ludzi i całej naszej Planety.

NIE LICZY SIĘ ILOŚĆ, A JAKOŚĆ
Nadmierny konsumpcjonizm to jedno z największych zagrożeń dzisiejszego świata. Po pierwsze marnowane są ogromne ilości żywności i surowców, a po drugie sprawia, że możliwości produkcyjne stają się niewystarczające. W przemyśle żywności konwencjonalnej dochodzi do intensyfikacji upraw, chowu zwierząt i wydobycia surowców nieodnawialnych na coraz większą skalę. Prowadzi to do wyjaławiania ziemi, coraz okrutniejszych praktyk wobec zwierząt, degradacji środowiska, np. wycinki lasów, zamierania lokalnych ekosystemów, a nawet wyzysku ludzi czy zmuszania ich do wręcz niewolniczej pracy. W Europie i krajach rozwiniętych istnieje szereg rozporządzeń i przepisów prawa pilnujących bezpieczeństwa i interesów obywateli, wszystko to wraz ze wdrożonym systemem rolnictwa ekologicznego przyczynia się do ochrony środowiska i zasobów. Nieco inaczej wygląda to „na południu”, słynącym z wielu egzotycznych produktów, po które sięgamy niemal codziennie - takich jak kawy i kakao będące głównym składnikiem pysznej czekolady. Kraje rozwijające, bo o nich mowa borykają się z wieloma innymi problemami społecznymi, politycznymi i gospodarczymi, przyroda oraz etyka często schodzą na dalszy plan lub w ogóle przestają się liczyć. W tych częściach świata najbardziej widać druzgocące skutki zmian klimatycznych.

FAIR TRADE, FAIRTRADE
Fair trade to bardzo szerokie pojęcie dotyczące całego ruchu na rzecz sprawiedliwego handlu, w tym organizacji i systemów certyfikacji. FAIRTRADE (pisane razem) to określony system certyfikacji i oznaczania produktów Sprawiedliwego handlu zarządzany przez FAIRTRADE International. Ostatnie badania pokazują, że wciąż wzrasta rozpoznawalność i zaufanie nie tylko do certyfikatów ekologicznych, ale także do wspomnianego FAIRTRADE. Najważniejszym czynnikiem, dla którego Konsumenci decydują się na wybór produktu oznaczonego tym certyfikatem jest:
• Niezgoda na pracę dzieci i pracę przymusową;
• Ograniczenie pestycydów, chemii i GMO (wszystko całkowicie zabronione w produkcji ekologicznej);
• Gwarancja uczciwej ceny dla drobnych rolników;
• Ochrona bioróżnorodności;
• Przeciwdziałanie wylesianiu i poprawa zarządzania uprawami.
Cztery największe sieci Sprawiedliwego Handlu na świecie: Fairtrade International, WFTO, NEWS!, EFTA tworzą FINE – nieformalną platformę współpracy, zajmującą się koordynacją i harmonizacją działań sieci członkowskich, w tym lobbingiem na rzecz Sprawiedliwego Handlu. Produktem Sprawiedliwego Handlu jest produkt oznaczony certyfikatem potwierdzającym, że wytwórca wypełnia przy jego produkcji standardy weryfikowane w ramach systemów certyfikacji Fairtrade, Naturland Fair, Fair for Life lub EcoCert Fair Trade, lub jest dostarczany przez certyfikowane Organizacje Sprawiedliwego Handlu (członków World Fair Trade Organization).

SOJUSZ NA RZECZ OCHRONY LASÓW TROPIKALNYCH
Założona w 1987 roku międzynarodowa organizacja non-profit działa na styku biznesu, rolnictwa i leśnictwa. To sojusz na rzecz ochrony bioróżnorodności, poprawy życia rolników, promowania praw człowieka oraz pomaganie w łagodzeniu kryzysu klimatycznego, a także pomoc w przystosowaniu się do niego. Rainforest Alliance dysponuje wieloletnim doświadczeniem w transformacji w zakresie zrównoważonego rozwoju i badaniu pozytywnego wpływu dobrobytu społecznego i gospodarczego we wsiach na zdrowie ekosystemu. Co więcej Rainforest Alliance Na produktach marki oxfam można znaleźć także logo certyfikatu FAIRTRADE INTERNATIONAL. Na zdjęciu kawa ziarnista arabica/robusta wysokogórska fair trade bio. Produkty będące w programie opatrzone są certyfikatem HAND IN HAND Bio. Fair. Rapunzel. (np. czekolada mleczna z migdałami bio). Na produktach Vivani można znaleźć także produkty z certyfikatem FAIRTRADE. (np. ichoc tabliczka biała z kruszonymi ziarnami kawy espresso bio.)

RAPUNZEL (produkujący m.in. czekolady i kremy orzechowe) przywiązuje dużą wagę nie tylko do jakości żywności, ale także do jakości życia rolników, którzy ją uprawiają. Dlatego też w 1992 roku Rapunzel rozpoczął program Hand in Hand (Ręka w Rękę). Program łączy ideę certyfikowanego rolnictwa organicznego ze Sprawiedliwym Handlem. Bezpośrednie i długoterminowe relacje z dostawcami gwarantują nowe możliwości dla partnerów, zapewniając konsumentom najwyższą jakość.

VIVANI (ICHOC) inwestuje w rolników z krajów Ameryki Łacińskiej (Dominikana, Ekwador, Panama), nie tylko skupując ich kakao, ale także edukując w zakresie ochrony przyrody. Wszyscy rolnicy zrzeszeni są w spółdzielniach rolniczych, uprawiających kakao według najwyższych standardów ekologicznych. Płacąc ceny wyższe od światowej ceny rynkowej kakao, Vivani pomaga im tworzyć wyższe standardy życia i umożliwia im inwestowanie we własny rozwój. Obejmuje to także standardy socjalne, takie jak edukacja dzieci rolników. Celem Vivani jest zapobieganie pracy dzieci poprzez konkretne metody pozyskiwania kakao i utrzymywanie ścisłych relacji z rolnikami. Ponadto Vivani angażuje się w kilka projektów zapobiegawczych na Haiti, gdzie niewolnictwo dzieci jest najbardziej rozpowszechnione w całej Ameryce Łacińskiej. Od 2012 roku Vivani wspiera prace Kindernothilfe Deutschland (niemieckiej organizacji charytatywnej, która jest jedną z największych europejskich organizacji pomocy dzieciom). Jej celem jest ochrona dzieci znanych jako dzieci Restavec (najbiedniejsze dzieci na Haiti wysyłane do pracy jako niewolnicy). Ponadto Vivani wspiera również pracę Ayitimoun Yo, małej organizacji pozarządowej na południowym wschodzie Haiti, która buduje wioskę dla sierot Restavec oraz projekt szkolny Ecole Amitié w Cap Haitien.

Liść UE z bonusem - konkretne przykłady
Wielu ekologicznych producentów bierze również udział w mniejszych, często lokalnych akcjach, większość z nich zrodziła się z potrzeby chwili. Powoli staje się standardem otoczenie opieką lokalnej społeczności przez firmę, dla której produkuje surowce. To podstawa szacunku i zaufania niezbędna dla długofalowej współpracy, na którą tak bardzo stawiają producenci BIO i za którą doceniają ich Konsumenci. W ramach tych działań tworzy się różnego rodzaju fundusze czy stypendia dla dzieci rolników i wspieranie odbudowy bioróżnorodności poprzez liczne szkolenia i pomoc w konwersji na ekologię lokalnych rolników. O wielu z nich już pisaliśmy na łamach naszego pisma. Doskonałym przykładem jest marka OXFAM Fair Trade, która już z nazwy deklaruje swoje przywiązanie do wartości sprawiedliwego handlu. Współpracuje np. ze spółdzielnią założoną w 1964 r. przez 32 rolników w odpowiedzi na bardzo niskie wynagrodzenie za swoje plony. Dziś zrzesza ponad 2 tys. drobnych producentów kawy i kakao. Przeciętnie rolnicy posiadają około dwa hektary użytków rolnych. Rolnicy uprawiający kakao, którzy są członkami spółdzielni, mogą skorzystać z usług mikrokredytów, bezpłatnego lekarza, stypendiów naukowych i szkoleń w rolnictwie ekologicznym, a także biorą udział w licznych wydarzeniach kulturalnych. Pomimo licznych problemów z którymi boryka się cały świat liczne i coraz bardziej popularne działania na rzecz ochrony przyrody oraz uczciwe praktyki pokazują, że nie wszystko jest stracone. Wybór należy do nas, Konsumentów – każdego dnia. Pomyśl o tym sięgając po filiżankę kawy czy kostkę czekolady.