Iwona Kuczer

Planując posiłki dla siebie czy dla rodziny, myślimy o tym, żeby były zdrowe, pożywne, zaspokajały zapotrzebowanie na energię. Rzadziej zastanawiamy się nad tym, jaki wpływ to, co jemy ma na nasz mózg.

Ważne są nie tylko ilości posiłków, ich regularność, ale także ich jakość. Im więcej świeżych, nieprzetworzonych składników, warzyw i owoców, tym lepiej dla naszego zdrowia oraz urody. Jest wiele produktów, które poprzez zawartość odpowiednich składników odżywczych są szczególnie korzystne, kiedy chcemy zadbać o urodę. Czasami warto ograniczyć liczbę kosmetyków i skupić się na tym, co jemy i co odżywia i upiększa nas „od środka”.

Grupy produktów, których jedzenie jest szczególnie korzystne dla mózgu:
1. orzechy i nasiona, oleje tłoczone na zimno, oliwa, tłuste owoce takie jak oliwki czy awokado
2. zielone rośliny liściaste
3. owoce i warzywa w kolorze pomarańczowym
4. czerwone i fioletowe owoce jagodowe
5. kiełki i mikroliście
6. przyprawy
7. ziarna i rośliny strączkowe
8. ciemna czekolada
9. superfoods

Subkontynent indyjsko-pakistański zajmuje obszar ok. 4 mln km2, składa się z różnych kultur i religii – najważniejszymi wśród nich są hinduizm i islam. Wpływ religii na kuchnię indyjską jest ogromny: nie spożywa się mięsa wieprzowego (islam), większość hinduistów to wegetarianie, zaś ci jedzący mięso nie spożywają wołowiny, krowy w Indiach to zwierzęta święte.

Kuchnia indyjska jest jedną z najbardziej charakterystycznych na świecie, a to dzięki przyprawom i ziołom, które dają niepowtarzalny smak.

Meksyk na talerzu – kolorowo, pikantnie i z fantazją, a u nas dodatkowo zdrowo.

Kuchnia meksykańska jest odbiciem historii tego kraju – mieszanką tradycji ludów indiańskich, hiszpańskich konkwistadorów, miała na nią także wpływ bliskość Stanów Zjednoczonych.

Najbardziej znane rdzenne ludy zamieszkujące teren Meksyku to Majowie i Aztekowie. Podstawę ich wysoko rozwiniętego rolnictwa stanowiły kukurydza, pomidory, fasola i papryka. Uprawiano też owoce: awokado, ananasy, papaje. To tam odkryto i powszechnie wykorzystywano kakao, wanilię, przyprawy korzenne, ziemniaki, agawę. W diecie Majów i Azteków pojawiały się także ryby i drób.

Grzyby w naszym kraju, w przeciwieństwie do reszty Europy, są powszechnie znane i zbierane. Mimo, że występują w naszych lasach już od czerwca to jesień (wrzesień-październik) jest najlepszym czasem dla ich wielbicieli. O tej porze roku jest ich największa różnorodność i wysyp.

Botanicy zdecydowali więc o utworzeniu nowego królestwa: królestwa grzybów.

W krajach Unii Europejskiej, w tym także w Polsce, stale wzrasta zainteresowanie konsumentów i producentów żywności żywnością regionalną i tradycyjną, która wyróżnia się szczególną jakością. Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzi Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego. Idea jej powołania powstała i została wcielona w życie w 1995 roku w południowo-wschodniej Skanii w Szwecji.

Oliwa z oliwek  znana była już w starożytności – pierwsze uprawy oliwek powstawały na wschodnich wybrzeżach Morza Śródziemnego.  Drzewo oliwne uważano za święte, za symbol pokoju i płodności. Pisano o nim także w Biblii – z gałązką oliwną wróciła do arki gołębica wypuszczona przez Noego.

Oliwy używano do namaszczania, w lampkach oliwnych służyła do oświetlania pomieszczeń, pomagała na bóle brzucha i głowy, była cenionym towarem, traktowanym na równi ze złotem. Liści używano do oczyszczania ran, wieńcami z gałązek oliwnych nagradzano zwycięzców sportowych zmagań.

Umami to najpóźniej poznany, nazwany i zdefiniowany smak. Długo zastanawiano się, czy w ogóle można nazwać go smakiem, gdyż podejrzewano, że można go uzyskać poprzez połączenie w odpowiednich proporcjach pozostałych czterech smaków. Dopiero w 2000 roku naukowcy z University of Miami wykazali, że nasz język posiada receptory smaku umami, wykrywające kwas glutaminowy, w związku z tym umami został oficjalnie uznany piątym smakiem.

Pozostawia on długotrwałe wrażenie na języku – głównie dlatego, że jest odbierany całą jego powierzchnią.

Infuzowanie, z tą metodą konserwowania żywności spotykamy się bardzo często, nie znając jednak jej nazwy. 
Infuzowanie to zanurzanie żywności świeżej lub suszonej w płynie i pozostawienie jej na czas od kilku minut do kilku miesięcy. Smak i aromat zanurzonej żywności przenika do płynu, który się następnie odsącza. Części stałe infuzji są wyrzucane lub zjadane osobno (np. wiśnie z nalewki użyte do deseru czy ciasta). Najłatwiej infuzję wykonać przy użyciu alkoholu, oliwy/oleju lub octu. Inne popularne płyny poddawane infuzji to kawa i herbata. Mniej kwaśne płyny (mleko, bulion, sok) również można infuzować, jednak ich trwałość jest bardzo ograniczona.

Metoda ta jest stosowana powszechnie w kuchni molekularnej i cukiernictwie.

Położenie geograficzne Grecji, Włoch, Hiszpanii , południowej Francji w rejonie Morza Śródziemnego , w ciepłym i wilgotnym klimacie, w znaczący sposób płynęło na nawyki żywieniowe mieszkańców tych krajów. Badania naukowe wykazały, że średnia długość życia jest w tych okolicach najdłuższa w Europie. 

Turecka kuchnia ma bardzo długą historię. Na podstawie rozmaitych źródeł pisanych dowiedziono, że niektóre z tradycyjnych dań tureckich mają nawet 700 lat, na przykład przyprawiany szafranem weselny ryż czy klasyczna wersja deseru helva. Łączy w sobie tradycje kulinarne różnych regionów Imperium osmańskiego, oferując tym samym wiele smaków i składników. Jest bogata w warzywa i przyprawy, a jej słodycze ociekają miodem i bakaliami.

Grecja (gr. Ελλάδα Ellád) to kraj położony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Ma bardzo długą i burzliwą historię oraz bogate dziedzictwo kulturowe. Uważana jest za kolebkę zachodniej cywilizacji.

Dieta śródziemnomorska jest jedną z najzdrowszych i najbardziej zrównoważonych na świecie – średnia życia w krajach takich jak Grecja, Włochy, Hiszpania jest najdłuższa w Europie. 

Anglia – kraj wchodzący obecnie w skład Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej była dawniej niezależnym królestwem. Swoim obszarem obejmuje południową i centralną część Wielkiej Brytanii.
Anglicy są tradycjonalistami, mimo to jednak jeszcze około stu lat temu brytyjscy oficerowie przywozili z kolonii do ojczyzny nowe zwyczaje, nawyki żywieniowe, a także przepisy na egzotyczne potrawy. Kiedy imperium brytyjskie przekształciło się we Wspólnotę zaczęli masowo przybywać Australijczycy, Amerykanie i Azjaci. Przyczynili się oni do urozmaicenia brytyjskiej kuchni. Mimo to kuchnia angielska nadal uważana jest za nudną i nie cieszy się takim powodzeniem, jak np. kuchnia chińska czy włoska.

Norwegia (Królestwo Norwegii) to jeden z najbardziej fascynujących i tajemniczych krajów północnej Europy. Stał się on suwerennym państwem dopiero w 1905 roku. Wcześniej, w latach 138-1814 kraj był częścią monarchii duńsko-norweskiej, a w roku 1815 został przyłączony do Szwecji.
Pierwsze co nasuwa nam się na myśl o Norwegii to góry i fiordy. Właśnie to połączenie czyni przyrodę norweską tak unikalną i fascynującą – morze wdzierające się w głąb lądu otoczone wysokimi skałami. 

Gruzja to kolejne państwo Zakaukazia, które zdecydowanie warto odwiedzić. Położona na styku Europy i Azji, jak każdy kraj leżący w tym rejonie ma za sobą burzliwą historię. Podbicie przez Pompejusza i włączenie do Imperium Rzymskiego (66 r. p.n.e.), przyjęcie chrześcijaństwa w 317 r. (Gruzja przyjęła chrześcijaństwo jako drugi kraj na świecie), odzyskanie niezależności, podbicie przez Persję i Imperium Osmańskie (XV – XVIII w.), krwawe stłumienie gruzińskiego powstania narodowego przez sowietów (1924 r.), przyłączenie do ZSRR. Upadek Związku Radzieckiego przyniósł Gruzji niepodległość.

Azerbejdżan (Azərbaycan), a dokładniej Republika Azerbejdżanu (Azərbaycan Republikası) , to jeden z krajów Zakaukazia. Leży na pograniczu Kaukazu i Azji Centralnej, nad Morzem Kaspijskim. Uzyskał on niepodległość w 1991 roku, wcześniej był jedną z republik Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). 
Historia tego kraju jest bardzo burzliwa, co ma naturalnie odzwierciedlenie w obecnym życiu mieszkańców, ale także w ich kuchni – widać wpływy tureckie, rosyjskie, perskie.  

Kuchnia włoska - pyszna, aromatyczna, słoneczna, znana na całym świecie. Myśląc „Włochy” czujemy zapach kawy, smak słodkich, dojrzałych pomidorów, ziół, smak pysznego wina …

Włochy kojarzą nam się głównie z przeróżnymi rodzajami makaronów z sosem, pizzą i risottem. Jednak mają do zaoferowania o wiele więcej. 

Kuchnia japońska jest bardzo interesująca i unikatowa. Niezwykłe, nie znane nam smaki, używanie świeżych i fermentowanych produktów czynią kuchnię japońską nieporównywalną z żadną inną. 
Japończycy pasjonują się jedzeniem i wierzą, że dzielenie się nim jest bardzo ważne. Mimo tego, że japońskie potrawy wyglądają minimalistycznie, wielką uwagę przywiązuje się do detali – wyglądu dania na talerzu, jakości składników. Poprzez odpowiednio przygotowane jedzenie wyraża się troskę o ciało i zdrowie, ale także ducha. Teoria głosząca, że „jesteśmy tym co jemy” doprowadziła do utworzenia kultury żywienia o mocnych podstawach i zdrowych zasadach.