09 / 11 / 2021

Mango

Mango

Mango (Mangifera indica L.) to jeden z najpopularniejszych owoców tropikalnych, znany
z silnego aromatu, wyśmienitego smaku i wysokiej wartości odżywczej. Często jest określane mianem „króla owoców”, ze względu na właściwości prozdrowotne, które zawdzięcza związkom przeciwutleniającym. Powszechnie rośnie w strefie podzwrotnikowej i rejonach tropikalnych oraz Ameryce Południowej, Środkowej i południowo – wschodniej Azji.

Mango to narodowy owoc Pakistanu, Indii i Filipin. Największym producentem mango na świecie są Indie, gdzie produkuje się ponad 20 mln ton mango rocznie, co stanowi ok. 40 % światowej produkcji. Warto zaznaczyć, że przy tak dużej produkcji na eksport przeznacza się zaledwie 1 % owoców! Należy do rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae). Drzewo jest wiecznie zielone i może osiągać do 45 m wysokości. Liście mango są podłużne, zielone i czerwonawe, które po przerwaniu wydzielają aromatyczny zapach. Kwiaty mają żółtozielone lub białoczerwone zabarwienie. Owoce są owalne, mają dużą pestkę i soczysty, żółty miąższ. Zależnie od odmiany, mango może mieć różną barwę (zielona, żółta, czerwona, pomarańczowa) i wagę – osiąga od ok. 300 g do nawet 1 kg!

Istnieje wiele odmian mango, które różnią się między sobą wielkością, kształtem, zabarwieniem skórki, smakiem oraz wartością odżywczą. Popularnymi odmianami są: Ataulfo, Osteen, Kent, Keitt, Van Dyke, Tommy Atkins

WARTOŚĆ ODŻYWCZA MANGO

Mango jest dobrym źródłem witamin (A, C, E, z grupy B), składników mineralnych, przeciwutleniaczy (mangiferyna, związki fenolowe, antocyjany, kwercetyna, beta-karoten, kwas askorbinowy), węglowodanów, błonnika i pektyn, aminokwasów (leucyna, lizyna, cysteina, arginina, walina, metionina), garbników, kwasów organicznych (kwas, jabłkowy, cytrynowy), kwasów tłuszczowych (kwas stearynowy, palmitynowy, linolowy, oleinowy) oraz barwników (karotenoidy, chlorofil) i związków lotnych.

Mango zawiera także enzymy z grupy amylaz, dzięki którym w miarę dojrzewania, owoce stają się słodsze. Wartość energetyczna mango wynosi ok. 70 kcal/100 g części jadalnych. Jedna sztuka owocu o wadze 250 g dostarczy nam zatem blisko 175 kcal. Charakteryzuje się średnim Indeksem glikemicznym (IG) to ok. 50. Dojrzałe mango może mieć 60, zaś niedojrzałe 40. Wartość odżywczą mango warunkują czynniki, takie jak: odmiana, stopień dojrzałości i część morfologiczna rośliny, warunki klimatyczne i agrotechniczne, obróbka technologiczna i przechowywanie.

SKŁADNIKI ODŻYWCZE W 100 G CZĘSCI JADALNYCH MANGO
• Woda - 78,9 – 82,8 g
• Białko - 0,36 – 0,40 g
• Tłuszcz - 0,30 – 0,53 g
• Węglowodany - 16,20 – 17,18 g
• Błonnik - 0,85 – 1,06 g

W miarę dojrzewania owoców zachodzi w nich szereg zmian fizjologicznych, biochemicznych i strukturalnych, istotnie wpływających na zawartość składników odżywczych i fitochemicznych, które powodują zmiękczenie owocu, zmianę zabarwienia skórki oraz modyfikację zapachu, smaku i zdolności antyoksydacyjnej. Podczas dojrzewania wzrasta głównie zawartość kwasów tłuszczowych (omega-3, omega-6), skrobi, pektyn i cukrów, zaś zmniejsza się zawartość aminokwasów i kwasów organicznych. Owoce mango są nietrwałe, nie mogą być długo składowane. Najlepiej szybko je zjeść lub wykorzystać do produkcji różnego rodzaju przetworów (pulpy, przeciery, kiszonki).

PROZDROWOTNE WŁAŚCIWOŚCI MANGO

Jakich korzyści zdrowotnych można spodziewać się po włączeniu mango do diety? Okazuje się, że bardzo wielu, co zostało udowodnione naukowo. A oto jak korzystnie wpływają na nasz organizm składniki zawarte w mango:

• błonnik reguluje pracę jelit, zapobiegając zaparciom;
• enzymy wspomagają trawienie;
• witamina C pomaga w produkcji kolagenu i ułatwia wchłanianie żelaza;
• duża zawartość witaminy A korzystnie wpływa na skórę i wzrok;
• antyoksydanty niwelują wolne rodniki, zapobiegając powstawaniu nowotworów i spowolniając procesy starzenia;
• potas regulując gospodarkę wodno – elektrolitową wspiera serce i kontroluje ciśnienie krwi;
• witamina B6 kontroluje poziom homocysteiny we krwi, zmniejszając ryzyko chorób sercowo – naczyniowych oraz wywiera pozytywny wpływ na układ nerwowy;
• dzięki dużej zawartości garbników, ekstrakty z mango wchodzą w skład wielu środków ściągających oraz wspomagających w leczeniu zapalenia błon śluzowych.

Na dużą uwagę zasługuje obecny w mango ksanton – mangiferyna. To związek o właściwościach przeciwutleniających, który występuje obficie w korze i liściach mangowca. Mangiferynę często wykorzystuje się do produkcji suplementów diety. W badaniach farmakologicznych udowodniono, że związek ten wykazuje silne działanie przeciwutleniające oraz przeciwzapalne i przeciwbólowe. Dowiedziono, że ksanton z mango skutecznie hamuje powstawanie produktów glikozylacji, w związku z czym może przeciwdziałać następstwom cukrzycy (nefropatia, retinopatia, miażdżyca). Badania in vitro pokazują, że mangiferyna wykazuje działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe i przeciwpasożytnicze. Ponadto, poprzez obniżenie stężenia trójglicerydów i cholesterolu całkowitego, mangiferyna może zapobiegać zaburzeniom gospodarki lipidowej.

WSZECHSTRONNE WYKORZYSTANIE

Mango znalazło szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Można spożywać je na surowo i po przetworzeniu. Świeże owoce nadają się do przygotowania koktajlu (np. mango lassi), lub jako dodatek do sałatek, jogurtu, musli czy owsianki. Mango często dodaje się także do różnych potraw (np. sos curry) oraz ciast i deserów (deser ryżowy z mleczkiem kokosowym).
Na rynku dostępne jest mango suszone, liofilizowane i puffingowane oraz różnego rodzaju produkty z mango: soki, kremy, musy, przeciery, napoje, koktajle, nektary, sosy, cukierki, desery i jogurty. Na szczególną uwagę zasługuje mango puffingowane, uzyskiwane poprzez suszenie próżniowe pod ciśnieniem w niskiej temperaturze. Proces umożliwia uzyskanie produktu o wysokiej wartości odżywczej bez utraty cennych składników. Puffing to idealna przekąska zastępująca słodycze.

suszone mango

W Indiach często wykorzystuje się niedojrzałe, kwaśne mango. Suszony i zmielony owoc stanowi przyprawę „amchur”, którą wykorzystuje się jako środek zakwaszający do sałatek, pikli czy chutneya. Podobnie, w krajach azjatyckich mango niedojrzałe spożywa się w formie przekąski z dodatkiem chilli i sosu rybnego lub w sałatce z dodatkiem suszonych ryb lub krewetek.

Dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy i kwasów tłuszczowych, mango znalazło zastosowanie przy produkcji kosmetyków (szampony, odżywki, balsamy, kremy, mydła, pomadki do ust) Ekstrakty z mango mogą zapobiegać degradacji keratynocytów, spowodowanej promieniowaniem UVB oraz wykazują działanie przeciwbakteryjne, stąd też wykorzystywane są w preparatach o działaniu odżywczym, nawilżającym, przeciwstarzeniowym i ochronnym przed szkodliwym promieniowaniem. Kosmetyki zawierające w składzie olej z nasion mango wykazują działanie okluzyjne (ochronne) i nawilżające. Z nasion mango wytwarza się białe, bezzapachowe mydło bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe,
które jest bardzo dobrym emolientem, łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia oraz dobrze nawilża skórę. Mydło można stosować do ciała i włosów.

DOMOWE KOSMETYKI Z MANGO:

Maseczka z mango dla cery naczyniowej
3 łyżki miąższu z mango wymieszać z 2 łyżkami soku z cytryny i 5 łyżkami miąższu z aloesu. Schłodzoną papkę nałożyć na twarz, zmyć letnią wodą po 15 minutach.

Tonik z mango
Wycisnąć sok z mango i codziennie przemywać twarz. Tonik odżywia i złuszcza skórę. Nie jest przeznaczony dla cery wrażliwej, gdyż może uczulać.

Maska do włosów z masłem z pestek mango
2 łyżki masła z pestek mango rozpuścić w kąpieli wodnej, a następnie wsmarować w wilgotne włosy. Nałożyć ręcznik na pół godziny, po czym dokładnie umyć włosy. Maska nada włosom elastyczność i blask.

W medycynie ajurwedyjskiej, do celów leczniczych wykorzystuje się prawie wszystkie części mango: miąższ, korę, nasiona, liście,gumę. Nasiona stosuje się w astmie oraz jako środek ściągający i przeciwbiegunkowy Liście są spalane, a ich opary wdychane w celu złagodzenia dolegliwości gardła i czkawki. Gumę wykorzystuje się na świerzb i popękane stopy. Kora ma działanie tonizujące, ściągające i przeciwgorączkowe, stosuje się ją w reumatyzmie i błonicy. Ponadto ekstrakty z kory zawierają garbniki, które używa się jako środek barwiący.

MANGO NIE DLA KAŻDEGO

Chociaż mango jest wartościowym owocem nie każdy może je spożywać. Szczególną ostrożność powinny zachować:
• osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe – substancje zawarte w owocu mogą wchodzić z nimi w interakcje;
• alergicy – możliwość wystąpienia reakcji alergicznych;
• diabetycy – mango zawiera duże ilości cukrów prostych.

JAK PRZYGOTOWAĆ MANGO?

Należy obkroić mango z obydwu stron pestki, następnie kawałki położyć skórką do dołu, naciąć kratkę, tak aby nie uszkodzić skórki i wypchnąć środek. Mango można także obrać nożykiem i kolejno odkrajać kawałki miąższu.

CZY WIESZ, ŻE...

Intensywny, owocowy zapach przy ogonku mango świadczy, że owoc jest dojrzały. „Afrykańskie mango” znane jako środek na odchudzanie to nie mango! Nazwa wzięła się stąd, że roślina Irvingia gabonensis pochodzi z Afryki, a jej owoce wyglądem przypominają mango. Na świecie jest blisko 1000 odmian mango!

Marta Kowalska - Departament Jakości Bio Planet S.A.

PRZEPISY Z MANGO :

CZERWONE CURRY Z KURCZAKIEM I MANGO